Erdinç Günay: Maden kazalarında zamanla yarışılıyor!

Maden ocaklarındaki grizu patlaması, yangın, göçük ve diğer kazalarda hayat kurtarma açısından kazayı izleyen ilk iki saatlik bölüm büyük önem taşıyor.

AA muhabirinin İş Güvenliği Uzmanı Maden Mühendisi Erdinç Günay'ın ''Yeraltı Maden İşletmeciliğinde Tahlisiyecilik'' konulu araştırması ve Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğü yetkililerinden aldığı bilgilere göre, ocaklarda kömür ve gaz degajı, grizu, kömür tozu patlaması ve ocak yangınları gibi olumsuz durumlarda olaylara müdahale zamanı önem taşıyor.

"'Altın saat'' olarak nitelendirilen zaman diliminde kazazedelerin canlı kurtarılma ihtimali yüksek olduğundan özel maden işletmelerinde de tahlisiye ekipleri kurulması önem arz ediyor. 

Kurtarma organizasyonlarında ilk 2 saatin çok önemli olması nedeniyle TTK'nın 100 kilometreyi geçen uzaklıktaki yerlere ilk kurtarma ekibinin mutlaka helikopterle ve uçakla ulaştırılmasını önem taşıyor.

- Soma'ya giden uzman ekip

 TTK ocaklarında olası kazalarda kurtarma çalışmalarını yürütmek için 1938'de kurulan tahlisiye (kurtarma) istasyonu, yerin altındaki her türlü iş kazasına etkin şekilde müdahale ediyor. 

Manisa'nın Soma ilçesinde özel bir maden ocağında elektrik trafosunda çıkan yangın sonucu mahsur kalan işçilerin kurtarılması çalışmalarına giden ekip de uzman ve tecrübeli personelden oluşuyor.

Alman Drager firması işbirliğiyle, TTK İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığına bağlı kurulan Merkez Tahlisiye İstasyonu, kurtarma, ocak yangını, enkaza girme ve gazla mücadele konularındaki uzmanlığı dolayısıyla Türkiye'deki çok sayıda kamu ve özel maden işletmesine eğitim ve kurtarma hizmeti veriyor. 

 En az iki yıl yer altında çalışan, soğukkanlı ve tahammül kabiliyetine sahip işçiler arasından ocak idaresince seçilenlerden oluşturulan kaza kurtarma ekibi, kömür üretimi süresince yaşadığı büyük maden kazalarındaki acı deneyimleriyle göçük açma, ahşap tahkimat yapımı ve dar kesitte çalışma üstünlüğü gibi becerileriyle öne çıkıyor.

- Madencilere özgü özellikler

Kurtarma çalışmalarına katılan madencilerin, çeşitli değerlendirmelerde özellikleri şöyle belirlendi:

"- Göçük altında kalan madencinin, en kısa sürede ve kendi arkadaşı tarafından kurtarılması kentte yaklaşık 150 yıldır yapılan madencilikte gelenek haline gelmesinden, madenciler bu zorunluluğu 'onun yerinde ben de olabilirdim, aynı şeyi benim için yapardı' şeklinde algılamaları, 

- Yer altının karanlığında ve yalnızlığında çok çabuk karar verme ve uygulama yeteneğine sahip olmaları,

- Kazazedeye, uzun süre dar ve kapalı alanlarda çalışmanın verdiği alışkanlık, canlıya duygusal olarak yönelme dürtüsüyle en kısa yoldan giderek, genellikle 1 metrekareyi bulmayan açıklıktan ulaşabilmeleri,

- Kurtarma çalışmaları sırasında öncelikle kendilerinin yeni oluşacak göçükten koruyabilecek ağaç tahkimat yapabilme yetenekleri,

- Fiziksel özellik olarak çok zor şartlarda uzun süre çalışabilmeleridir.''

Yetkililer, yeraltı maden işletmelerindeki kazalarda zehirli ve boğucu gazlar yoğun olarak ortaya çıktığından kurtarma faaliyetlerinin ayrı uzmanlık gerektirdiğini, bu donanıma TTK ekibinin sahip olduğunu kaydetti. 

AA