Ev fiyatlarına kentsel dönüşüm zammı!
Kovid-19 salgını, deprem, yangın ve sel gibi süreçlerde insanların birbirine destek olması gerekirken, bu dönemlerde ihtiyaç olan her şeye zam yapmakta bir ritüel haline geldi.
Kovid-19 salgını, deprem, yangın ve sel gibi süreçlerde insanların birbirine destek olması gerekirken, bu dönemlerde ihtiyaç olan her şeye zam yapmakta bir ritüel haline geldi.
Haber7'den Özgür Gündüz'ün haberine göre; sektör temsilcileri ve tüketici dernekleri özellikle İstanbul'da kentsel dönüşüm projelerinin ardından kiralık ev ihtiyacının artmasıyla kiralara da fahiş zamların geldiğine dikkat çekiyor. Şehirde kiraların ortalama yüzde 50 zamlandığına ve bazı bölgelerde ise zamların yüzde 100'leri geçtiğine dikkat çeken sektör temsilcileri, kentsel dönüşüm dışında kiralardaki artışlarının sebeplerine ilişkin açıklamalarda bulundu.
İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ve Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, konuyla ilgli değerlendirmelerini açıkladı.
KONUT İHTİYACI SONRASI FİYATLAR ARTIŞA GEÇTİ
Kira artışlarındaki nedenlerin başında kentsel dönüşümle beraber ortaya çıkan ev ihtiyacı olduğunu vurgulayan İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, Anadolu ve Avrupa Yakası’nda 60 bine yakın konut ihyacı bulunduğunun altını çizdi. Aşa, konuyla ilgili şöyle konuştu:
“Kira artışları tüm Türkiye’de yaşanıyor gibi görünse de asıl çıkış sebebi kentsel dönüşüm olan bölgelerde başladı. Anadolu Yakası’nda Kadıköy, Suadiye, Bostancı ve Kartal’a kadar olan bölgelerde başlayan kentsel dönüşüm bu projeleri bunda etkili oldu. Bağdat Caddesi’ne yakın lokasyonda 300, Kadıköy-Kartal arasındaki bölgede de 3000 bina yıkılıyor. En iyi ihtimalle her binada yaklaşık 15 daire olduğunu düşündüğümüzde 50 bine yakın belki de daha fazla daire ihtiyacı ortaya çıkmış oluyor. Bu lokasyonlarda yeterli kiralık daire kapasitesi olmadığı için bu da doğal olarak kira artışlarına sirayet ediyor. Bunun bir benzeri de Avrupa Yakası’nda Avcılar’da yaşandı. Bu ilçede de her 3 binadan biri yıkılıyor. Kentsel dönüşüme giren bina sayısına baktığımızda 50-60 bin adet kiralık daire ihtiyacı da sadece Avcılar’da ortaya çıktı. Bu durumda kira anlamında Büyükçekmece, Beylikdüzü ve Bağcılar ilçelerine sirayet etmeye başladı. Şuanda Beşiktaş, Mecidiyeköy, Şişli ve Kadıköy gibi ilçelerin merkezlerinde çok büyük sıkıntı yaşanmıyor ancak bu bölgelere yakın lokasyonlarda sıkıntı oluşuyor.”
KENTSEL DÖNÜŞÜM HIZLANDI KİRALAR ARTTI
Bunun yanı sıra koronavirüs salgını sebebiyle memleketlerine dönen vatandaşlar ve öğrenciler normalleşme ile beraber geri dönmeye başladığını aktaran Nizameddin Aşa, “Üniversite sonuçlarının açıklanması ile birlikte ihtiyaç giderek artıyor. İstanbul’da her yıl yaklaşık 150 bin öğrenci hareketliliği yaşanıyor. Bu hareketlilik pandemi nedeniyle çok azalmıştı. Öğrenciler memleketlerine dönünce o dönemde 60 bin adet konut kapasitesi oluşmuştu. Artık dönüş başladı. Son zamanlarda meydana gelen depremler(İzmir Depremi) kentsel dönüşüm hareketliliğini hızlandırdı. Yüzlerce ev yıkıma girdi. Kiralık ev arayışları artında kiralarda da artışların yaşanması kaçınılmaz oldu” diye konuştu.
YÜZDE 100’ÜN ÜZERİNDE ZAM YAPILDI
Ortalama olarak İstanbul’da kiraların yüzde 50 oranında yükseldiğini ifade eden Aşa, bölgesel olarak yüzde 100’ün üzerinde yükselişler olduğunu vurguladı. Aşa, “Kadıköy, Suadiye, Göztepe gibi lokasyonlarda yüzde 100’ü aşan kira artışları yaşandı. 3-4 bin TL bandında olan evler 8 bin TL’ye kadar çıktı. Kaba bir tabirle tutturduğuna gidiyor. Avcılarda bin 500 TL’yi geçmeyen kiralık evler şimdilerde 3 bin TL’nin altında kiraya verilmiyor. İstanbul’da ortalama yüzde 50 kira artışı oldu. Bölgesel bakıldığında yüzde 100’ü aşan zamlarla karşılaşabiliyoruz” şeklinde konuştu.
2 YIL İÇİNDE KİRALAR DÜŞÜŞE GEÇECEK
Kira fiyatlarındaki yükselişlerin sürmeyeceğini ve zamanla kiraların düşeceğini dile getiren Aşa, “Öğrenci kayıtlarının başlamasıyla bir miktar daha kiralarda artış bekliyoruz. Önümüzdeki yıldan itibaren bu artışların olmayacağını, 2 yıl içinde bu durumun tersine döneceğini ve kiraların düşeceğini düşünüyorum. Çünkü kentsel dönüşüm projeleri tamamlanmış olacak, kirada oturan vatandaşlar evlerine dönmesiyle yeni bir kapasite oluşacak” diye konuştu.
DEVLET GEREĞİNİ YAPTI AMA YİNE DE FİYATLAR ARTTI
Yaşanan ihtiyaçların ardından kira ve aidatlara yapılan zamlarla ilgili konuşan Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu ise şu açıklamalarda bulundu:
“Kiralardaki aşırı artışın tek bir boyutu yok. Bunun sebeplerinden birisi enflasyonun yükseliyor olması, ikincisi 2018 yılında yaşanan kur dalgalanmasından dolayı artan maliyetler, üçüncüsü pandemi nedeniyle ortaya çıkan ekonomik sarsıntılar nedeniyle inşaatların sekteye uğraması ve artan faizlerle birlikte konut edinme hızında yaşanan azalma olarak sıralayabiliriz. Devlet pandemi devam ederken piyasanın canlanması için ve vatandaşların ev sahibi olabilmesi için düşük faizli konut kredisi tanımladı. 15 yıla varan bir yıl ödemesiz düşük faizli krediler hiç evi olmayan vatandaşlar tarafından kullanıldı. Temel amaç dar gelirli vatandaşın ev sahibi olması idi. Ancak burada da tavan fiyatlar kondu. Vatandaş yüksek meblağlı kredi kullanamadı. Devlet gereğini yaptı ama kira artışlarındaki artış biraz azalsa da tamamen ortadan kalkmadı.”
“EMLAKÇILAR EV SAHİPLERİNİ TAHRİK EDİYOR”
Son zamanlarda kiralarda meydana gelen fahiş fiyat yükselişlerinin ahlaki ve vicdani bir problem olduğunu belirten Ağaoğlu, “Kiralardaki artışın bir diğer nedeni de çoğu zaman olduğu gibi fırsatçılar. Özellikle de emlakçıların ev sahiplerini tahrik etmeleri. Emlakçılar ev sahiplerine mevcut evlerini daha fazla kiraya verebileceklerin söylemeye başladılar. Bu gibi davranışlar hem etik hem de vicdani değil. İnsanlık olarak zor bir dönemden geçiyoruz. Hem küresel ekonomik kriz, hem pandemi hem de orman yangınları ve sel baskınları gibi. Sadece ülkemizde değil dünyanın birçok bölgesinde bu sıkıntılar yaşanıyor. Böyle bir ortamda ev sahipleri insani davranıp kiraya zam yapmaması gerekirken emlakçıların tahrikine kapılıp kiracısına ‘Sen çık’ diyorsa burada ahlaki ve vicdani bir sorun vardır” diye konuştu.
KİRALARIN YANI SIRA AİDATLAR DA YÜKSELİYOR
Kiraların yanı sıra aidatlara gelen zamların da vatandaşı zor duruma soktuğunu vurgulayan Aydın Ağoğlu, şunları kaydetti:
“Artan maliyetler, tek haneden tekrar yüzde 20’lere yaklaşan enflasyon aidat giderlerini de yükseltti. Aidatlar da artan maliyetler ve lüks ihtiyaçların yanı sıra (Havuz, güvenlik, spor salonu gibi) kötü yönetimlerin etkisiyle yükselmeye başladı. Tüketici, sade vatandaş ve dar gelirli insanların sadece kira artışı değil diğer taraftan da aidatın sıkıntısını yaşıyorlar.”
EV SAHİPLERİ TAZMİNATLA KARŞI KARŞIYA KALABİLİR
Son zamanlarda konut sahiplerinin kiracılardan yeniden kira değerleme talep etmesine ek olarak evden çıkarmak amacıyla çeşitli bahaneler uydurduklarına da dikkat çeken Aydın Ağaoğlu, vatandaşlara bazı tavsiyeler verdi. Ağaoğlu, şunları söyledi:
“Kiracıyı koruyan yasal düzenlemeler mevcut. Böyle durumlarda kiracılar huzursuz olmasın, panik yapmasın. Çünkü ev sahipleri 5 sene dolmadan yeniden kira değerlendirmesi talep edemez. Ve halkı bir gerekçe olmaksızın tahliye kararı da alamazlar. Haklı gerekçeden kastım, kendi ihtiyacı var ise en az 3 ay önceden yazılı ihtarda bulunarak tahliye talebinde bulunabilir. Ev sahibi böyle bir talepte bulunup, kendi ihtiyacı olarak kullanmazsa ve kiracı çıktıktan sonra başka birine kiraya verirse tazminatla karşı karşıya kalabilir. Şayet karşı taraf dava açarsa durum mahkeme tarafından incelenir, haklı nedenlerle tahliye talebinde bulunup bulunmadığı araştırılır. Bu süreçte yaklaşık bir yıl sürmekte. Bu süre yerinde keşif yapılması ve istinaf mahkemesine gitmesiyle 2-3 yıla kadar uzayabiliyor. Bu süre zarfında da kiracı çıkabileceği, kendine uygun bir konut bulma imkanı bulacaktır. Kiracılara tavsiyem lütfen panik yapmayın, yasalar sizden yana. Haksızlara karşı mücadele edin, kendinizi fazla üzmeyin. Yasalar sizin arkanızda”
