Gelire göre kredi dönemi başlıyor!

Konut, tüketici, taşıt kredilerinde kişinin geliri belirleyici olacak. Kredilerin taksit tutarı, tüketicinin maaşının yüzde 40-50'sini geçmeyecek

Ekonomi yönetimi, tasarrufları artırmak için Amerika'da olduğu gibi iki ayaklı "gelire bağlı borçluluk" sistemine yönelik hazırlıkları tamamladı. Birincisi kredilerde gelire orantılı taksit sınırı; ikincisi de kredi kartı harcamalarının da gelire uyumlu olması takip edilecek.

Maaş sınırlaması

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yürütülen çalışma ile kredilere maaş sınırlaması getirilmesi öngörülüyor. Konut, tüketici, taşıt kredilerinde kişinin geliri belirleyici olurken, aldığı kredilerin taksit tutarının maaşının yüzde 40-50'sini geçmemesi öngörülüyor. Bu taksitler, ev, araba bütün kredileri kapsayacak. Gelirle birlikte kredi kartı, fatura ödeme alışkanlıkları da dikkate alınacak. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın çerçevesini açıkladığı şeffaflık paketinin önemli bir ayağını "denetimli ekonomi, paranın kontrolü ve şeffaf ekonomi" oluşturuyor. Kredi kartına taksit sınırının ardından kredi kullanımına da gelir sınırı geliyor. Kredi kartı üzerinden gelir denetiminden gayrimenkullerin gerçek değerinden bilgilendirilmesine kadar bir dizi önemli başlık yer alıyor. Kişinin geliri ile kredi kartı harcamaları arasında uyum olup olmadığı takip edilecek. Örneğin 5 bin liralık geliri olan bir kişinin harcaması 10 bin lirayı aşıyorsa bunun kaynağı sorulabilecek. Buna paralel gelire göre kredi düzenlemesi de yaşama geçirilecek. 

Amerika örneği

Ekonomi yönetimi krediye gelir sınırı düzenlemesi konusunda görüş topladı. Bu görüşler, BDDK taslağını da şekillendirdi. Amerika'da olduğu gibi borç-gelir oranının yanı sıra değere göre borçluluğun da esas alınması öngörülüyor. Buna göre aylık kredi taksit oranına maaşın yarısı ya da yüzde 40'ı oranında sınırlama getirilmesi öngörülüyor. Maaşının yanı sıra sahip olduğu mal varlığı ve ödeme alışkanlıkları da belirleyici olacak. Buna göre, 2 bin lira geliri olanın kredi taksiti 400-500 liranın üzerine çıkmayacak. BDDK tarafından belirlenecek tavan oranda elektrik, doğalgaz, su gibi fatura ödemeleri de dikkate alınacak. Bankaların belirlenecek limite uyması zorunlu tutulacak.

Dosya masrafı iadesi için 1.5 milyon başvuru

Dosya masrafı, komisyonu kesintilerin iadesi yönündeki talep patlamasıyla tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurular 1.5 milyonu geçti. Tüketiciler en çok bankacılık sektörünü şikayet ederken, dosya masrafı iadesine yönelik başvurular başı çekti. Hakem heyetleri başvuru yoğunluğu nedeniyle işlem yapamaz hale geldi. Bu yükü hafifletmek için BDDK devreye giriyor. Kurum, kredi sözleşmelerindeki komisyon, masraf ve benzeri isimler altındaki ücretleri ödemeyen bankalara yönelik şikayetlerde devreye girerek sorunun mahkemeye gitmeden çözümünü sağlayacak. Gerekli hallerde de ceza verebilecek, aldatıcı ve istismar edici uygulamalar da önlenecek. 

Borçlu bankacıyı ihbar edene ödül

Yeni yılda Bankacılık Kanunu'nda da önemli değişikliklere gidilecek. Meclis'e gönderilen değişiklik tasarısına göre Rekabet Kurulu'nun bankalara yönelik soruşturma kararı doğrudan BDDK'ya bildirilirken, devlete borç takan banka sahiplerinin mal varlığını ihbar edene ikramiye geliyor. 

Yeni Asır