Geliri eksiksiz gösterin, cezalı duruma düşmeyin!

Gerçek şahıslar, 26 Mart akşamına kadar Gelir Vergisi beyannameleri verecek. Bu konuda hata yapmamak ve geliri eksiksiz beyan etmek önemli olacak.

Mart ayı vergi beyannameleri için önemli bir ay. Birçok kişiyi ilgilendiriyor. Gerçek şahıslar, 2011 yılı gelirlerini 25 Mart akşamına (tatil olması nedeniyle 26 Mart) kadar vergi dairelerine beyan edecekler. Geçen yıl toplam 1.7 milyon 700 bin kişi Gelir Vergisi beyannamesi verdi.

Yılda bir kez veriliyor

Yılda bir kez gelir vergisi beyanında bulunulması nedeniyle bir takımhususların hatırlanması güç olabilir. Bu nedenle ileride cezalı duruma düşmemek için dikkatli olunması gerekir. Birtakım giderlerin, bağışların, eğitim ve sağlık giderlerinin ödenecek vergiye etkisi olduğu unutulmamalı. Bu yazı dizimizde kısaca gelir vergisi beyannamesine ilişkin bir takım hususları okuyucularımıza hatırlatmak istedik.

7 gelir türü beyan ediliyor

Gelir Vergisi’nin konusuna giren, vergiye tabi gelirler 7 unsurdan oluşur:

*Ticari kazançlar

*Zirai kazançlar

*Ücretler

*Serbest meslek kazançları

*Gayrimenkul sermaye iratları

*Menkul sermaye iratları

*Diğer kazanç ve iratlar.

Gerçek usule dikkat

Ticari, zirai ya da mesleki kazancından dolayı gerçek usulde Gelir Vergisi mükellefi olanlar, yapmış oldukları bu faaliyetler nedeniyle, gelir elde etsinler veya etmesinler Gelir Vergisi beyannamesi vermek zorundalar. Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iradlarda ise elde edilen gelirin belli sınırı aşması durumunda, gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekir. Belirlenen istisna tutarlarının altında gelir elde edenlerin beyanname verme zorunluluğu yok.

İnternet kolaylığı var

Beyannameler, internet vergi dairesinden e-beyanname aracılığı ile verilebilir.

Faiz gelirini beyan etmek gerekmez

Mevduat faizleri, repo gelirleri, borsa da hisse senedi alım-satım kazançları, tek işverenden alınan ücret gelirleri, bono ve tahvil gelirleri, 23 bin lirayı aşmayan işyeri kira gelirleri, 46 bin lirayı aşmayan kâr payları ve istisna tutulan tutarların altında kalan gelirler için beyanname verilmesine gerek yok.

Kredi kartıyla ödeme imkanı şimdilik yok

Vergiler mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksitte ödenebiliyor. İstenirse verginin tamamı tek seferde de ödenebilir. Hesaplanan vergi, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ödenebileceği gibi, vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilir. Yıllık Gelir Vergisi’ni şu an için kredi kartı ile ödemek mümkün değil.

Eğitim ve sağlık indirim nedeni

Beyanname ile bildirilen gelirden indirilebilecek özel harcamalar da var. Beyanname ile bildirilen gelirden, eğitim ve sağlık harcamaları ile bazı bağış ve yardımlar, sigorta primleri gibi ödemeler indirim konusu yapılabiliyor

Eş ve çocukta kolaylık

 Eş ve çocuk için yapılan sağlık harcamaları, belli oranda gider olarak kabul edilir. Beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmamak ve belgelendirmek kaydıyla sağlık harcamaları gelirden indirilebilir.Mesela eşiniz adına özel bir hastaneye ödediğiniz sağlık harcama tutarını bu kapsamda indirim konusu yapabilirsiniz.

Bağışlanan okulu indirin

Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakımve rehabilitasyon merkezleri inşaası yada faaliyetlerinin devamı için yapılan bağış ve yardımların tamamı beyana tabi gelirden indirilebilir. İndirime tabi diğer bağış ve yardımlar da şöyle:

*Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacaklar,

*Amatör spor dalları için tamamı, profesyonel spor dalları için yarısı

*Vakıf üniversiteleri de dahil olmak üzere yüksek öğretim kurumlarına yapılan bağış ve yardımlar

İlköğretime nakdi bağış

*Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu’na yapılan bağış ve yardımlar,

*Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapılan ayni ve nakdi bağışlar lİlköğretim kurumlarına yapılan nakdi bağışların tamamı indirilebilir.

Her tür bireysel emeklilik ödemesi için kolaylık var

Şahsın kendisi, eş ve çocuklar için ödenen bireysel emeklilik katkı payları hem ücret gelirinden hem beyanname ile bildirilen gelirden indirim konusu yapılabilir. Fakat ücret veya beyan edilen gelirin yüzde 10’u ile sınırlı. Örnek: Hüseyin Bey 90 bin lira ticari kazanç beyan etti. Çocuğu için açtığı bireysel emeklilik hesabına yıllık 10 bin lira katkı payı ödedi. Bu durumda katkı payının 9 bin lirasını indirim konusu yapıp vergisi 81 bin lira gelir üzerinden vergi hesaplanacak.

Dershane ve özel okul gideri için %10 sınırı

Çocukların özel okul ve dershane ücretleri de indirime konu yapılabiliyor. Ancak beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmamak ve belgelendirmek kaydıyla (okul ve dershane mükellef olmalı) gelirden indirilebilir. Örnek: Doktor Ayşe Hanım 2011 yılında serbest meslek kazancı faaliyeti sonucu 100 bin lira vergiye tabi kazanç elde etmiş, aynı yıl çocuklarının özel okul ücreti olarak 36 bin lira eğitim giderine katlanmıştır. Serbest meslek kazancı elde edenler, beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmamak koşuluyla eğitim harcamalarını beyanname üzerinden Gelir Vergisi matrahında düşebilmektedir. Buna göre 100 bin liranın yüzde 10’u 10 bin lira olduğundan, eğitim harcamasının 10 bin lirası beyanname üzerinden matrahtan düşülebilecektir.

Van’a bağışlananlar şartlı indirime bağlı

Van depremi için yapılan yardımların indirilmesi, bağış yapılan kurumlara bağlı. Yardımların Başbakanlık aracılığıyla yapılması halinde tamamının indirim konusu yapılması mümkün. Türkiye Kızılay Derneği’ne de makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilen gelirden indirilebilir.

İSMAİL KÖKBULUT/Bugün