Gökdelen camları dağcılara 50 milyon dolarlık iş yarattı

GÖKDELENLERİN yapım aşamasından camlarının temizliğine, onarımından bakımına kadar uzmanlık gerektiren işleri üstlenen profesyonel dağcılar, aranan meslek grupları arasında ilk sıraya oturdu. Bunda, endüstriyel dağcılık firmalarının dağcılara ödediği ücretlerin uzun süreli işlerde aylık 4-12 bin lirayı bulması etkili oldu. Sektörün yıllık hacmi 50 milyon dolara ulaştı.

SON yıllarda peş peşe devreye giren gökdelen projeleri, bir yandan kentlerin görüntüsünü hızla değiştirirken, diğer yandan da endüstriyel dağcılık gibi yeni iş kapılarının oluşmasını sağladı. Bulutların üzerine taşan bu binaların yapım aşamasından camlarının temizliğine, onarımından bakımına kadar uzmanlık gerektiren tüm bu işlemlerinin gerçekleştirilmesinde firmaların imdadına profesyonel dağcılar yetişti. Dağcıların hobilerini profesyonel işe dönüştürmesine imkan tanıyan sektör, en fazla aranan meslek grupları arasında ilk sıraya oturdu. Bunda da, dağcılara ödenen ücretlerin uzun süreli projelerde aylık 4-12 bin lira arasında, kısa süreli projelerde ise günlük 420-750 lira arasında değişmesi etkili oldu. Sektörün yıllık hacmi, daha şimdiden 50 milyon doları buldu.

Baraja da gidiyorlar
Endüstriyel dağcılık sektörü, sadece dev gökdelenlerin yapım, onarım, bakım ve temizliğinde değil, aynı zamanda baraj inşaatlarından sahne ve dekor kurulumuna, ışıklandırma gibi farklı alanlarda da faaliyet gösteriyor. Bunda da kuruluşların iş güvenliğine ağırlık vermeleri etkili oluyor. 2007 yılında Boğaz Köprüsü'nün ışıklandırmasıyla gündeme gelen sektörde, Kuzey, Toprak, Yüksek İşler, Moment, Technics, Alphin gibi firmalar ön plana çıkıyor. Yüksekte çalışma ya da iple erişim uzmanlığı diye de adlandırılan sektörde çalışanlar ise genellikle AKUT gibi arama kurtarma ekiplerinde görev alan profesyonel dağcılar ile akademi mezunu sporculardan oluşuyor.

Ucuza kaçmanın bedeli
Arkadaşımız Mert Temizkan'ın yaptığı araştırmaya göre, endüstriyel dağcılık firmaları, uzmanlık gerektiren tüm işlerle ilgileniyor. Bir dağcının günlük geliri ekipmanlarıyla birlikte 420-750 TL arasında değişiyor. Bunda da kullanılan malzemelerin en ufak bir riskte dahi değiştirilme ihtiyacından kaynaklanıyor. Ayrıca yapılacak işin zorluk derecesi ve mevsim şartları da ücretlendirmede önemli rol oynuyor. Risk oluşturan alanlarda faaliyet gösteren firmaların kısa süre öncesine kadar maliyeti yüksek olduğu için endüstriyel dağcıları tercih etmekten kaçındığına değinen Toprak Endüstriyel Dağcılık ortaklarından Kağan Aybudak, “Türkiye'deki firmalar, maliyeti yüksek olduğu için endüstriyel dağcılığa bütçe ayırmak istemiyorlardı. Ancak, aşırı risk oluşturan işlerde yaşanan kazalar, bilincin de yavaş yavaş oluşmasını sağladı. Artık, sorumluluklarını bilen firmalar, gökdelen projeleri, baraj inşaatları, bina temizliği gibi risk oluşturan ve uzmanlık gerektiren işleri, kendi bünyelerinde gerçekleştirmek yerine uzman kuruluşlarla çalışma yolunu seçiyor” dedi.

20 bin TL'ye temizleniyor

ÖZELLİKLE cam kaplı yüzeyleri geniş ve yüksek olan binalarda, ulaşılması zor yüzeylerde uygulanan iple erişim tekniği, yüzeye ve istenen temizlik tipine göre, temizleyici kimyasallarla gerçekleştiriliyor. Vinç, iskele ve sepete oranla daha pratik olan bu yöntem, gökdelenlerde hızlı ve ekonomik olması nedeniyle tercih edilebiliyor. 10 dağcı, bir gökdelenin camlarını 5 ile 7 gün içinde temizleyebiliyor. Bunun da bedeli, 20 bin TL'yi buluyor. Bir gökdelenin kaç günde, kaç dağcıyla  temizleneceğinin belirlenmesi için talep edilen keşif bedeli de 750 TL oluyor.

Hobi olmaktan çıkıp profesyonelleşmeli

AVRUPA ve Amerika'da yaygın olarak uygulanan endüstriyel dağcılık hizmetlerinin temelinde dağcılık ve mağaracılık teknikleri kullanılıyor. Avrupa'da ilgili kanunların kapsamlı olması, yüksek çalışma alanlarının uzmanlık gerektirmesini zorunlu kılıyor. Avrupa'da çatı kiremitlerinin değiştirilmesinin dahi bu sektörün alanına girdiğini belirten Toprak Endüstriyel Dağcılık ortaklarından Kağan Aybudak, “Türkiye'de bu işler ne yazık ki böyle yürümüyor. Standart dışı çalışan ve bu işin profesyonel gerekliliklerini yerine getirmeyen, ucuz ve yetersiz malzeme ile çalışan firmalar var. Bunlar bizim ancak münferit işlerimizi engelliyorlar. Üniversitelerin dağcılık kulüplerinin kapısında eleman arıyorlar. Sektörde bu işi hobi olarak gören çalışan istemiyoruz” diye konuştu.

Sektör öne çıktıkça iş güvenliği riski artıyor

TÜRKİYE'de 1980'li yıllarda başlayan ancak son 5 yıldır hızla büyüme eğilimine giren endüstriyel dağcılığın Türkiye'deki öncülerinden olan Kuzey firması, 1999 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Krize rağmen geçtiğimiz yıl önemli oranda talep artışı yaşadıklarına dikkat çeken Kuzey Endüstriyel Dağcılık Genel Müdürü Ertuğrul Melikoğlu, “2003 yılındaki baraj atılımlarıyla ve inşaat projelerinin artması sektörün gelişmesinde etkili oldu. Ancak, bu aynı zamanda iştahları kabartıp, profesyonel olmayan ve iş güvenliğine önem vermeyen firmaların da türemesine neden oldu” dedi.
Hürriyet/Erkan Çelebi