İkinci el araba alacak milyonları ilgilendiriyor! Bir yıl süresi var…

KANUNDA DA İŞLETMELERİN SORUMLULUĞUNA İŞARET EDİLİYOR

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a da atıfta bulunuluyor, aldatıcı ve yanıltıcı ekspertiz düzenleyen işletmelerin ‘ayıplı hizmet’ nedeniyle sorumluluğuna işaret ediliyor. Gerçeğe aykırı rapor düzenlenmesi ve bu nedenle ‘tüketici’nin araçta herhangi bir sorun olmadığını düşünerek satın almış olması ancak sonra araçta birtakım ayıpların olduğu anlaşılması durumunda, alıcı ekspertiz raporunu hazırlayan işletmeden ödediği bedelin iadesini ve zararının tazminini talep edebilir. Ayrıca, gerçeğe aykırı rapor düzenleyen ekspertiz işletmecisi hakkında dolandırıcılıktan şikâyette bulunmak da mümkündür.

DAVA İÇİN ADRES TÜKETİCİ MAHKEMESİ

Alıcının ‘tüketici’ sıfatı olup olmadığı hem ihbarın şekli hem de başvurulacak yargılama mercini seçmek bakımından önemli. Alıcının özel amaçlarla kişisel ihtiyaçları için araç aldığı ve karşısındaki satıcının araç alım-satımı işiyle iştigal eden birisi olması durumunda tüketici hakem heyetlerine veya tüketici mahkemelerine başvurması gerekli. Diğer hallerdeyse genel mahkemelere başvurmak gerekir.

‘AĞIR KUSUR’DA ZAMAN AŞIMI OLMUYOR

Tüketici Kanunu’nda ikinci el satışlardaki ayıplı maldan dolayı sorumluluğa ilişkin zaman aşımı süresinin bir yıldan az olamayacağı düzenlenmiştir ve Türk Borçlar Kanunu’nun 231. maddesinde ise iki yıllık zaman aşımı süresi öngörülmüştür. Bu sürelere dikkat edilmesi gerekir ancak ayıbın ‘hileyle’ veya ‘ağır kusurla gizlendiği’ hallerde zamanaşımının uygulanmayacağı unutulmamalıdır.

EKSPERTİZ RAPORU ALINMALI

Tüketicinin satın alacağı 2. el araçlarla ilgili inceleme yapma yükümlülüğü bulunmuyor. Ancak ekspertiz incelemesi kritik önem taşıyor. Otomobillerin hasarlı olduğu tüketicilerden gizlenerek satılabileceğinden, tüketicilerin araçları satın almadan önce ekspertiz raporu almaları faydalı olur. Ekspertiz raporunun satıcının belirlediği, anlaşmalı işletmeler yerine tüketici tarafından seçilmesi ve piyasadaki sınırlı paketler yerine en geniş ekspertiz hizmetinden faydalanılmasını ileride oluşabilecek sorunları engellemek bakımından tavsiye edilebilir.

ŞASİ NUMARALARI KONTROL EDİLMELİ

Motor ve şasi numaralarına ilişkin problemler de hukuken ‘ayıp’ olarak değerlendirilir. Ancak buradaki sorun karmaşıktır ve hukuken baş ağrıtabilir. Zira, tüketici Karayolları Trafik Kanunu gereği aracın trafikten men edilmesi ve para cezasıyla, hatta kaçakçılık soruşturmasıyla karşı karşıya kalabilir. Bu sebepten, ikinci el araç satın alırken, özellikle aracın şasi veya motor numaralarının silinmiş, tahrip edilmiş olup olmadığı, şasi ve motor numaralarının araç tescil kaydı ve ruhsatla uyumlu olup olmadığı mutlaka kontrol edilmeli.

EKSPER RAPORU ZORUNLULUĞU

Alıcının ekspertiz raporu almasını zorunlu kılan herhangi bir düzenleme bulunmuyor. Buna karşın, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkındaki Yönetmelik’in 14. maddesi uyarınca 1 Nisan 2019 tarihinde yürürlüğe giren uygulama uyarınca, araç alım satımıyla iştigal eden kişiler, 8 yaşın veya 160 bin kilometrenin altındaki araçları satmadan önce Türk Standardları Enstitüsü (TSE) hizmet yeterlilik belgesine haiz firmalardan eksper raporu almak zorundadır.