İnşaat sektöründeki KDV neleri kapsıyor?

Akif Akarca ve Dr. Mehmet Şafak, Dünya Gazetesi'nde büyük yatırımlarda KDV inşaat istisnası ve iadesini kaleme aldı. İşte o yazı... 

Devlet, tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara çevrilmesine, üretim ve istihdamın yükseltilmesine, uluslararası rekabet gücünü çoğaltacak bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların yükseltilmesine, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılmasına ilişkin olarak çeşitli vergisel teşvikler sunuyor. Gümrük vergisi muafiyeti, KDV iadesi -istisnası, vergi indirimi, sigorta primi destekleri bu teşviklerden birkaçı. 

Büyük ölçekli yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen KDV’nin KDV Kanunu’nun Geçici 30.ncu maddesi hükümleri kapsamında, iadesi nasıl oluyor?

3065 sayılı KDV Kanunu’nun geçici 30’uncu maddesinde, "31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunur. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Bu vergiler ve cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başında başlar" hükmü yer alıyor. 

Ayrıca maddede, “Bu madde kapsamında yer alan asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon Türk Lirası’na kadar indirmeye veya iki katına kadar artırmaya Cumhur Başkanı yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir” hükmü de bulunuyor. Bu şekilde gelişmelere paralel şekilde esnek uygulama imkanı sunuluyor.

Bu istisna uygulamasıyla ilgili usul ve esaslar aşağıda olduğu şekildedir:

Kapsam

Söz konusu düzenleme ile 31/12/2023 tarihine kadar uygulanacak şekilde, yatırım teşvik belgeleri çerçevesinde asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlarla ilgili inşaat işleri sebebiyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin, bu erçevede işlemleri olan mükelleflere takip edilen seneiçerisinde talep etmeleri durumunda iade edilmesi öngörülüyor.

Madde hükmü ile Cumhurbaşkanına, uygulamadan faydalanacak asgari sabit yatırım tutarını sektörler itibarıyla veya topluca 50 milyon TL'ye kadar indirme ya da iki katına kadar yükseltme yetkisi tanınmıştır. 

İstisnanın uygulanması

İstisna, münhasıran söz konusu yatırımlara ilişkin inşaat taahhüt işi, nakliye, hafriyat ve benzeri inşa işleriyle ilgilidir. Yatırımda bulunanların söz konusu inşaat işlerinde kullanılan mal alımları da bu kapsamda değerlendirilmeye alınır. Bu sebeple söz konusu istisna inşaat işleriyle ilgili olmak şartıyla hem hizmet hem de mal alımlarını dahil ediyor. 

Bu istisna, verginin önce uygulanıp-ödenip sonra iade edilmesi şeklinde düzenlenmiş olup, istisna çerçevesinde değerlendirilen mal ve hizmet alımlarında genel hükümler kapsamında KDV uygulanır. Dolayısıyla yatırımı gerçekleştirene teslim ya da hizmette bulunanların KDV istisnası uygulamaları mümkün değil. 

Yatırımı gerçekleştiren belge sahibi mükellefler tarafından inşaat işlerinyle ilgili olarak yüklenilen vergiler, ilgili dönemde indirim konusu olur. 

Mükelleflerin bu şekilde yüklenip indirim hesaplarına dahil ettikleri vergilerin öncelikle indirim seçeneğiyle telafi edilmesi gerekir. İlgili takvim senesinin bitimine kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV ise izleyen sene talep edilmesi kaydıyla iade konusu olur.

İstisnanın beyanı

İade talep tutarı, en erken takip Ocak dönemine en geç izleyen senenin Kasım dönemine ait KDV beyannamesine dahil edilerek istenebilir. İadesi izlenecek tutar, talebin yapılacağı döneme ait KDV beyannamesinin "İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" bölümüne "Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler" tablosunun 440 kod numaralı " Yatırım Teşvik Belgesi’nde Asgari Belirlenen Tutarda Sabit Yatırım Öngörülen Yatırımlar” satırında belirtilir. Yatırımın ilgili mevzuat hükümlerine göre bitirilememesi durumunda, iade edilen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faiziyle alınır. 

İndirilemeyen KDV’nin iadesi

İnşaat işlerinden kaynaklanan KDV‘nin iadesi taleplerinde aşağıdaki evrakların bulundurulması gerekir. Mahsuben ya da nakden iade istenebilir. 

- Standart iade talep dilekçesi

- İade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi

- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV listesi

- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu

- Yatırım teşvik belgesi ve eki listenin onaylı örneği

- Yatırımın asgari sabit yatırım tutarını sağladığını tevsik eden belgenin onaylı

Örneği (Yatırım tamamlanıncaya kadar, değişiklik olmaması kaydıyla, bir defa verilir.)

- İade uygulaması kapsamındaki harcamalara ait fatura ve benzeri belgelerin listesi

Mahsuben iade

Mükelleflerin bu işlem sebebiyle ortaya çıkan mahsuben iade talepleri yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş edilmesi durumunda miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan sağlanır. 

Nakden İade

Mükelleflerin bu işlemden ortaya çıkan ve 5 bin Türk Lirası'nı geçmeyen nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan sağlanır.

İade talebinin 5 bin Türk Lirası'nı geçmesi duurmunda aşan bölümün iadesi, vergi inceleme raporu ya da YMM raporuna göre sağlanır. Teminat verilmedurumunda mükellefin iade talebi gerçekleştirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözüme kavuşturulur.

Konut inşaatlarında KDV iadesi neleri kapsıyor?