İnşaat sektörünü 2021'de neler bekliyor?
Sekiz çeyrek art arda daraldıktan sonra, pandemi döneminde hükümetin genişleyici politikalarının desteğiyle iki yıl aranın ardından büyüme kaydeden inşaat sektörünü 2021'de neler bekliyor? Sektör temsilcileri değerlendirdi...
Genişlemeci politikaların pozitif etkisinin son çeyrekte ivme kaybederek de olsa devam etmesiyle, inşaat sektörünün 2020’yi büyüme ile kapatacağı belirtiliyor.
Ancak sektör temsilcilerine göre, destek paketlerinin bitmesi, Merkez Bankası’nın 2021’in önemli bir bölümünde yüksek politika faizi uygulayacağı öngörüsü ve kredi faizlerinde beklenen yüksek seyir sektörün 2021 performansını kısıtlayacak. Sözcü'de yer alan habere göre; inşaat sektörünün 2020’de düşük faizli destek kredilerinden önemli ölçüde faydalandığını ancak bu elverişli ortamın bittiğini kaydeden İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği Başkanı Tayfun Küçükoğlu, “Yeni kredi kullanımları inşaat sektörü ve müteahhitlik kesimini mali açıdan önemli ölçüde rahatlattı. Buna bağlı olarak faaliyetler canlandı ve mevcut işlere hızlı bir geri dönüş yaşandı. Ancak bu etki yıl sonuna kadar sürdü. Sıkı para politikası uygulaması ile kredi büyümesi de genel olarak yavaşlıyor” diye konuştu. Küçükoğlu, şunları kaydetti:
"Merkez Bankası’nın 2021’in önemli bir bölümünde yüksek politika faizini koruyacağı öngörülüyor. Buna bağlı olarak konut kredisi ve TL ticari kredi faiz oranlarının da yüksek kalması bekleniyor. Dolayısıyla sıkı para politikası ve yüksek faizlerin inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisinin 2021 yılı performansını sınırlaması söz konusu."
KULLANDIRILAN KREDİLER 49 MİLYAR LİRAYI AŞTI
BDDK verilerine göre; hükümetin kredi destek paketlerini hayata geçirdiği Nisan'dan Kasım ayı sonuna kadar inşaat sektörüne kullandırılan nakdi krediler 49 milyar TL yükseldi. Sektörün toplam kredileri Kasım sonu itibarıyla 284.13 milyar TL'ye çıktı.
Stratejist ve ekonomi danışmanı Can Fuat Gürlesel, “İnşaat sektörünün mali yapısı çok bozulmuştu. Kur artışı da sektörün mali yapısı ve ödeme kapasitesini daha da bozan bir etki içindeydi” açıklamasında bulundu. Gürlesel, şöyle konuştu:
“Covid-19 nedeniyle verilen destek kredileri sektörün imdadına yetişti. Konut satışları da pozitif destekledi. İnşaat sektörü yarım kalan işlerine hızla geri döndü. Destek kredileri olmasa inşaat sektörü muhtemelen 3. çeyreği de daralma ile kapatacaktı.”
TÜİK verilerine göre, inşaat sektörü 2020 3. çeyrekte yüzde 6.4 büyürken; 2019'da Türkiye GSYH’sında yüzde 5.4 olan payı da, 2020’nin ilk dokuz ayı itibarıyla yüzde 5.7’ye ulaştı.
Nisanda 1.25 milyon olan sektör istihdamı da son TÜİK verilerine göre, Ekim itibarı ile 1.75 milyona yükseldi.
FİNANSMAN KOŞULLARI 2021’İ DESTEKLEMİYOR
2020 sonlarından itibaren ise bu tablonun bozulmaya başladığını dile getiren Gürlesel, “Mevcut işler gerilemeye başladı. Mevsimselliğin de etkisiyle önümüzdeki birkaç ay işlerin daha da yavaşladığı bir döneme gidiyoruz. Kapatma ve kısıtlamalar ilk çeyrekte inşaat işlerini düşürecek. Kredi faizleri ve konut kredi faizleri de inşaat sektöründe büyümeyi destekleyecek olmaktan çıktı. Yani finansman tarafında da 2021’i çok fazla destekleyecek koşullar yok” diye konuştu.
İMSAD raporuna göre, Aralık'ta inşaat sektöründe alınan yeni iş siparişleri bir önceki aya göre 5.9 puan düştü. Mevcut işlerin seviyesi de bir önceki aya göre 11.3 puan geriledi.
Ucuz kredi ortamından faydalanan şirketlerden biri olan Torunlar GYO’nun CFO’su İsmail Kazanç da, “Kredilerden biz de yararlandık. Tüm bilanço fonlanmadı ama o günkü ihtiyaçlarımızı karşıladık” dedi ve ekledi:
“Hükümet reel faizi eksiye çevirecek tercihlerde bulundu. Bankalar kredi yarattı. Ama bu imkanlar kısa süreli oldu. Bu şartlar değişti. Aynı tempo ile devam edecek bir durum yok. Projelerini tamamlayan firmalara baktığımızda büyük bir yeniden ruhsat, iskan alma motivasyonu yok.”
Finansman maliyetlerindeki hızlı yükseliş, artan inşaat maliyetleri ve talepteki dalgalanmanın yanı sıra, pandeminin vurduğu ofis ve AVM yatırımları sebebiyle yeni projelerin planlandığı şekilde ilerleyemediğinin altını çizen Kazanç, “2021’in ikinci yarısının daha iyi olacağını düşünüyoruz. İkinci yarıda baz etkisiyle enflasyon düşecek. Faizlerde de ikinci yarı düşüş öngörüyoruz” diye konuştu.
SEKTÖRDE YENİ DESTEK BEKLENTİSİ HAKİM
İnşaat firmalarının hükümetten sektöre yönelik yeni destek talepleri bulunurken, Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, “Hükümetin iç piyasaya yönelik alacağı önlemler ve vereceği destekler piyasadaki gidişatı tanımlayacak” şeklinde konuştu.
Akkuş Grup Başkanı Abdülkadir Akkuş da, “Faizlerin yeniden yüzde 1’in altına indirilmesiyle şekillenecek yeni bir destek paketine ihtiyacımız var” diye konuştu.
2020’de birinci el konutta yüzde 0.64, ikinci elde yüzde 0.74'e kadar düşen kredi faizleri mevcut durumda yüzde 1.35 seviyesine çıktı. Konut satışları gerileyen kredi faizleri ve kampanyaların etkisiyle haziranda sert yükselmiş, Temmuzda da tüm zamanların rekorunu kırmıştı. Yükselen faizlerin etkisiyle konut kredili satışlar aralıkta yüzde 71 azalmıştı.
