İstanbul Havalimanı'nda İGA devlete 22 milyar 152 milyon Euro kira ödeyecek!
İşletme süresi 25 yıl olarak (sona erme: 7 Nisan 2044) belirlenen İstanbul Havalimanı'nda, İGA devlete toplam 22 milyar 152 milyon Euro kira ödeyecek.
Sözcü Gazetesi köşe yazarı Çiğdem Toker, bugünkü köşesinde havalimanlarının yıllık kira bedellerinde, indirim, öteleme vb gibi kolaylıklar talep etmelerini kaleme aldı.
İşte Çiğdem Toker'in 'Borç öteleme' başlıklı yazısı...
Ülkemizdeki havalimanlarını Yap İşlet Devret (YİD) modeliyle işleten şirketler, devlete ödemekle yükümlü oldukları yıllık kira bedellerinde, indirim, öteleme vb gibi kolaylıklar talep ediyor. Bloomberg HT'nin haberine göre Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ile havalimanı işleten şirketler arasında konuya ilişkin görüşmeler başlamış.
İstanbul Havalimanı'nı işleten İGA A.Ş açısından bakıldığında, bu talep ilk değil. İlk talep 2018 yılında havalimanı inşaatı henüz devam ederken gelmiş, dönemin Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan, “Batarlarsa batsınlar diyecek halimiz yok” diyerek bu taleple ilgili iddiayı doğrulamıştı. Sonra havalimanı açıldı, Atatürk Havalimanı kapatıldı. Bu defa da pandemi bütün dünyayı sarsmaya başladı. İGA A.Ş'nin CEO'su Kadri Samsunlu, 2020 yılı başında İsmail Saymaz'ın sorularını yanıtlarken o yıl için yolcu tahminlerini 75 milyon olarak açıklamıştı. (Yolcu kapasitesi 90 milyon) Koronavirüs pandemisi, sadece İstanbul Havalimanı değil, bunun gibi sayısız öngörü ve planı alt üst etti. Yolcu sayıları ve gelirlerindeki sert düşüşler, havacılık sektörünü genel anlamda zora duruma sokmuş durumda.
BÜTÇE ÜZERİNDE BASKI
Ancak YİD modeliyle işletilen havalimanlarının, gelir azalması dolayısıyla getirdiği bu talepler de kamu kaynakları açısından büyük zorluklar doğurabilir. Zira devlet, bu projelerde altına imza attığı YİD Uygulama Sözleşmeleri ile hem gelir garantisi hem de borç üstlenimi başlıkları altında zaten bir dizi yükümlülüğün altına girmiş durumda. Buna bir de kira gelirlerinin ötelenmesini eklediğimizde, YİD modelinin bütçe üzerindeki baskısı artacaktır.
İşletme süresi 25 yıl olarak (sona erme: 7 Nisan 2044) belirlenen İstanbul Havalimanı'nda, İGA A.Ş'nin devlete ödeyeceği toplam kira bedeli 22 milyar 152 milyon Euro. DHMİ ile İGA A.Ş arasında imzalanan uygulama sözleşmesine göre bu kira bedelinin, toplam işletme süresi olan 25 yıla bölünerek ödenmesi gerekiyor. (“Ticari sır” gerekçesiyle kamuoyuna açıklanmayan uygulama sözleşmesinde bu yönde hüküm olduğu Sayıştay'ın DHMİ denetim raporlarında yer almıştı. )
