İstanbul'da kentsel dönüşüme 'amaçları bana sağlam bir bina vermek değil, benim hakkımı gasp etmek' olarak bakılıyor! 

Uzmanlara göre Marmara Denizi’nden geçen Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın kırılması halinde 7.5 büyüklüğünde bir depreme neden olabileceği ifade ediliyor. Olası Marmara depreminden en çok etkilenecek illerin başında İstanbul yer alıyor. Depremde İstanbul’da yüzlerce belki binlerce bina yıkılacak, yollar kapanacak ve ulaşım durma noktasına gelecek. 

Türkiye'de Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 depremlerinde bunlar yaşandı. 6 Şubat depremlerinin ardından dayanıklı konutların ve kentsel dönüşümün önemi bir defa daha  ortaya çıktı.

Geçtiğimiz günlerde İstanbul-Küçükçekmece Kartaltepe Mahallesi’ndeki Geçit Sokak’ta kendi kendine çöken bina, tüm vaatlere ve çalışmalara karşın kentsel dönüşümde hâlâ kayda değer bir ilerlemenin olmadığını işaret ediyor. 

Medya Scope'tan Ayşegül Karagöz'ün haberine göre; 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından, 1999’dan önce yapılan binaları tespit etmek ve kentsel dönüşümü hızlandırmak amacıyla “Hızlı Tarama Yöntemleri ile Bina İncelemesi Projesi” başlatıldı. İBB’ye hızlı tarama testi için 160 bin talep gelirken, megakentte 1,2 milyon yapı var ve bu yapıların henüz sadece 35 bininde inceleme yapılabildi. 

Yapılan incelemelerin sonuçlarına göre, 35 bin binanın bin 556’sının acilen yıkılması gerekli fakat şimdiye kadar yalnızca 178 bina yıkıldı.

KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt, kentsel dönüşüme ilişkin İstanbullulara bilgi vermeye çalıştıklarına dikkat çekti ve "Küçükçekmece’de çöken yapıda yaşayanlar, hızlı tarama testine başvuru yapmış olsa, İBB veya bir müteahhitle anlaşıp yenileme sürecine girse, bakanlığın verdiği kira yardımına ek olarak 7 bin lira kira yardımı alacaklardı. Bina da yenilenmiş olacak ve bu felaketle karşılaşılmayacaktı. Vatandaşımız bunu bilmiyor" açıklamasında bulundu. 

Peki, İstanbullular deprem riskinin bu denli yüksek olduğu bilinen bir kentte neden kentsel dönüşümden kaçmaya çalışıyor? 

Kentsel dönüşüm denince de insanların ilk aklına gelen deprem olmuyor, sorunlar ve hak kaybı oluyor. Konutunu kentsel dönüşüme vermek isteyenler pek çok problemle karşı karşıya kalıyor ve  Tozkoparan, Fikirtepe örneğindeki gibi daha önce problemle karşılaşmış insanları biliyor. 

Konut sahibine verilen kısıtlı destek, kiracıya sağlanmıyor. Vatandaşlar, evlerinden çıkarılma korkusuyla hasar tespiti başvurusu bile yapmıyor. Binaları güçlendirmenin maliyeti de oldukça yüksek. 

Kentsel dönüşüm mağdurlarının avukatlığını yapan avukat Onur Cingil, iktidarın 22 yıldır kentsel dönüşüm için yeterli bir çalışma yapmadığının altını çizdi ve yıllardır bu çalışma yapılsaydı bugün Türkiye'de dönüşmemiş bina olmayacağını belirtti. 

Cingil, kentsel dönüşümün önündeki en büyük problemin finansman olduğuna ve insanların depreme dayanıksız evlerde oturmak istemediğine vurgu yaparak, şunları söyledi: 

"Kentsel dönüşüm, müteahhit veya devletin değil, bölgedeki insanın çıkarını gözeterek yapılmalı. Her zaman ilk önce müteahhit payı konuşuluyor, vatandaşların ekonomik durumları konuşulmuyor, doğru bir sözleşme sunulmuyor. İnsanları can kaybı ile hak kaybı arasında bırakıyorlar. İnsanlar, ‘Buraya geldilerse, amaçları bana sağlam bir bina vermek değil, benim hakkımı gasp etmek’ diye düşünüyor. İnsanlar, depreme dayanıksız evlerde ölmek istemiyor. ‘İnsanlar dönüşüme karşı’ diyorlar ama bu algı çok yanlış. Vatandaş, evinin dayanıksız olduğunu biliyor ama ekonomik sıkıntılar ve güvencesizlikten dolayı dönüşümden uzaklaşıyor. Kentsel dönüşüm bireysel değil, kamusal bir konudur. Bu nedenle devletin ciddi anlamda desteğinin olması gerekiyor. Muvafakatnameler, hukuksuzluklar, kiralar, sözleşme olmaması, yüksek maliyetler ve riskli alanların değil, rantlı alanların seçilmesi problemi büyütüyor."

Kıbrıs'ta kiralık evler büyük talep görüyor! İşte Kıbrıs'taki güncel kiralık ev fiyatları!