İstanbul'daki arazilerin yüzde 10'u askeri alan!

Askeri alanların şehir dışına taşınması tartışması üzerine konuşan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Sekreteri Akif Burak Atlar, "İstanbul'un arazi mülkiyetinin yüzde 10'u askeri alanlara ait, dolayısıyla Milli Savunma Bakanlığı'nın kullanım hakkının olduğu ortaya çıkıyor. Bu alanlardan önemli bir kısmı, orman niteliğini koruyan, yapılaşmamış alanlar. Hektarlarca büyüklükte askeri alanlar olduğu gibi kent merkezinde bina ölçeğinde ya da daha küçük büyüklükte araziler de mevcut. Bu alanlar, yapılaşmamış olmaları ve bitki örtüsünü korumaları itibariyle İstanbul için ciddi önem arz eden araziler" diye konuştu.

Fikri Işık: Askeri tesisler 1 ay içinde taşınacak!

Arif Burak Atlar 540 bin hektar alana sahip olan İstanbul'un, 56 bin hektarlık kısmının askeri alan ve askeri güvenlik bölgesi kapsamında kaldığını belirtiyor.

İstanbul'un son 10-15 yılına bakıldığına sadece askeri alanların değil, özellikle kent merkezinde kalan kamu mülkiyetindeki tüm alanların spekülasyonlara maruz kaldığını söyleyen Atlar, "Kamu mülkiyetindeki alanların yavaş yavaş dönüştüğüne, plan değişikliği yolu ile alışveriş merkezi, residans gibi yapılara terk edildiğine, bir anlamda kamu elinden çıkartılarak özelleştiğine tanık oluyoruz" dedi.

Akif Burak Atlar

RESİDANS, AVM DEĞİL, KAMUSAL FONKSİYONLAR OLMALI

Aynı tartışmanın askeri alanlar üzerinde de devam edeceğini savunan Atlar, "Milli Savunma Bakanlığı'nın bu alanlar üzerinde herhangi bir tasarrufu kalmadıysa ve dönüştürülecekse öncelikli ve acil olarak İstanbul'un ihtiyaç duyduğu sosyal donatılara yer verilmesi ve kamusal kullanıma açılması gerekiyor. Açık alanlar, eğitim ve sağlık alanları gibi İstanbul'da kentsel yaşam standardını doğrudan etkileyen fonksiyonların eksiklerin tespit edilip bu alanlara yönlendirilmesi gerekiyor" diye konuştu.

Zekeriyaköy Füze Üssü, Bakırköy Tank Fabrikası arazilerini örnek gösteren Atlar, "Ne yazık ki kamusal fonksiyonlar değil, residanslar, yüksek gelir grubuna hizmet eden konut projelerinin yer aldığını görüyoruz. Eğer bu nitelikli alanlar askeriye tarafından kullanılmayacaksa kamusal kullanıma açılmalı, İstanbulluya kentsel yaşam standardına hizmet etmelidir" dedi.

1/100 BİNLİK PLAN: BU ALANLAR EKSİK SOSYAL VE TEKNİK ALTYAPI İÇİN KULLANILACAKTIR

Başbakan Binali Yıldırım'ın askeri kışlaların şehir dışına çıkarılacağını, özellikle tankların yürüdüğü kent içindeki askeri tesislerin kapatılacağını açıklamasının ardından İstanbul'daki askeri alanlar yeniden gündeme geldi. 2009 yılında hazırlanan ve İstanbul'un anayasası olarak tanımlanan 1/100 bin ölçekli planlarda askeri alanlar işaretlenerek şu tanımlama yapılıyor: "Askeri alanda süre gelen işlevlerin Milli Savunma Bakanlığı'nın programı dahilinde askeri alan dışarısına çıkarılması halinde bu alanlar öncelikle eksik olan sosyal ve teknik altyapı(eğitim, sağlık, kültürel tesis, hal, mezarlık, yeşil alan vb.) alanları olarak kullanılacaktır."

İstanbul'da artık askeri alan niteliği kalmamış arazi de var, halen doğal dokusunu koruyan da.  İstanbul'un genelinde eskiden askeri arazi olan ve halen askeri alan niteliğini sürdüren bazı alanlar şöyle:

SARIYER ZEKERİYAKÖY 15. FÜZE ÜS KOMUTANLIĞI – KÖY KONUT PROJESİ

Zekeriyaköy'de köylülerin arsalarının kamulaştırılmasıyla 600 dönümlük araziye 15. Hava Füze Üssü 2010'da boşaltıldı. Milli Savunma Bakanlığı araziyi Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ)'ye devretti, TOKİ'nin ise Emlak Konut şirketine sattı. Emlak Konut ve Siyahkalem Mimarlık şirketi ortaklığında lüks konut ve AVM içeren "Zekeriyaköy Konut Projesi"nin 3 etabından 2'ncisinin yapımına başlandı.

AYAZAĞA JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI – MASLAK 1453 PROJESİ

İstanbul Ayazağa'daki alan için Jandarma Genel Komutanlığı,  Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) arasında 2008'de protokol düzenlendi. Bu protokol uyarınca askeri alan olan bölge, askeri tesis yapımı karşılığında TOKİ'ye devredildi. 2 yıl sonra 11 Ağustos 2010'da  TOKİ  alanı 'Gecekondu Önleme Bölgesi' ilan etti. Aynı yıl içinde Emlak GYO araziyi ihaleye çıkardı. İmar planları 3 kez yargı engeline takılsa da 4'üncü kez Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandı. Ali Ağaoğlu'nun Fatih Ormanlarına komşu olan Maslak 1453 projesi tamamlanmak üzere.

SARIYER'DEKİ ASKERİ ALANLARIN BAZILARI

15 Temmuz'un ardından şehir içindeki askeri alanların boşaltılacağının duyurulmasının ardından işadamı Ali Ağaoğlu, Levent'te bulunan askeri alana talip olduğunu açıkladı. Ağaoğlu'nun açıklaması şu şekildeydi: "Mesela Levent'te eskiden golf kulübü olarak kullanılan askeri alan var. Alan boş ve müsait. Bana 250 ev yapacak kadar alan versinler ve bu projeyi hayata geçirelim. Benim vaadim her şehit ailesine bir ev verme".

Sarıyer'de Atatürk Oto sanayi yanında İl Jandarma Komutanlığı ve Maslak'ta 3. Kolordu Komutanlığı da yer alıyor.

1) BEYOĞLU, KUZEY DENİZ SAHA KOMUTANLIĞI

Kuzey Deniz Saha komutanlığı karargahı olarak kullanılan Cezayirli Gazi Hasan Paşa Kışlası diğer adıyla Kasımpaşa Kalyoncular Kışlası 23 Mayıs 2016'da yıkıldı. Aynı bölgede Kuzey Deniz Saha komutanlığı'na ait mahkeme, deniz hastanesi, dikimevi gibi Haliç manzaralı yapılar da bulunuyor. Komutanlığın doğusunda yer alan Taşkızak Tersanesi de Haliç Tersanesi'nin askeri kısımlarından birini oluşturuyor.

2) ESENLER KIŞLASI

Esenler'de bulunan 8.7 milyon metrekarelik askeri arazinin, kentsel dönüşüm projelerinde 'reserv konut alanı' olarak kullanılmasına karar verildi. Milli Savunma Bakanlığı'ndan Esenler Belediyesi'ne 29 Nisan 2015 tarihinde imzalanan protokolle devredilen araziye yaklaşık 50 bin konut inşa edilecek. Alanda konut üretiminin yanı sıra büyük bir şehir parkı da yer alacak. Esenler'de 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'na bağlı Baştabya ve Topkule Kışlaları ile 47. Motorlu Piyade Alay komutanlığı ile Ulaştırma Oto Tabur Komutanlığı'nın bulunduğu Metris Kışlası yer alıyor.

3) DAVUTPAŞA KIŞLASI - Yıldız Teknik Üniversitesi kampüsü

15.yy'dan itibaren saray ve askeri törenlere hizmet veren bir alanda kurulan Davutpaşa Kışlası II.Mahmud'un (1808-1839) Yeniçeri Ocağı'nı tamamen ortadan kaldırarak yerine oluşturduğu Asakir-i Mansure-i Muhammediye adlı orduya kışla olarak yapılmıştır. 1999 yılında Yıldız Teknik Üniversitesi mülkiyetine verilen ve bazı bölümlerin yer aldığı kışlaya, YTÜ'nün Yıldız ve Maslak'ta bulunan bölümlerinin de Davutpaşa'ya taşınması ile yeni binalar eklendi.

4) HABİPLER KIŞLASI

Esenlerin hemen yanında Habipler mevkinde Şehit Piyade Uzman Çavuş Ahmet Öztürk Kışlası bulunuyor.

5) HASDAL KIŞLASI

Başbakan Binali Yıldırım 15 Temmuz Darbe girişiminin merkez üslerinden biri olan Hasdal kışlası ile Maltepe kışlasının Çorlu ve Trakya'ya taşınacağını duyurmuştu. Hasdal ve Tümgeneral Selahattin Gökkartal Kışlaları için imar değişikliği talebi 2013 ve 2014 yıllarında İBB meclisine gelmiş, toplam 508 hektarlık alanı kapsayan kışlanın 121 hektarlık kısmının konut ve ticaret alanına alınması talebini içeren dosya müdürlüğüne iade edilmişti.

6) HALKALI ASKERİ ARAZİ

İstanbul-Halkalı'da jandarma birliklerinin bulunduğu 193 bin metrekarelik askerî araziye TOKİ tarafından 2 bin 300 konutluk Avrupa Konutları Atakent 3 projesi inşa edildi.

7) ZEYTİNBURNU TANK FABRİKASI

TSK'ya ait alan 2006 yılında yapılan bir anlaşmayla TOKİ'ye devredildi. Emlak Konut GYO, Zeytinburnu'nda 111 dönümlük tarihi tank fabrikası arazisini 70 metre (23 kat) yüksekliğinde inşaat izniyle ihaleye çıkarttı. Arazide 1. Ordu Zeytinburnu Ağır Bakım tamir fabrikası, demirhane, dökümhane, marangozhane, er yemekhanesi, bölük karargahı, hamam ve gazino gibi binalar bulunuyordu.

8) ZEYTİNBURNU BEŞTELSİZ ASKERİ ALAN

Zeytinburnu Olivium AVM'nin batısında yer alan yaklaşık 100 bin metrekarelik askeri alan, Milli Savunma Bakanlığı'ndan TOKİ'ye geçti. Mahallede kat sınırı 5 olarak belirlenirken, TOKİ bina yüksekliğini 11 kat (35.50 metre) olarak belirlendi.

9) FLORYA ŞENLİKKÖY ASKERİ ARAZİ

Florya Şenlikköy Mahallesi'ndeki 34 bin 353 metrekarelik askeri alanın imar planı 2016 yılında değişti. Çevresinde villa konseptinde az katlı binaların bulunduğu bölgeye bu düzenleme ile 429 yeni konut eklenecek.

ANADOLU YAKASI

1) KULELİ ASKERİ LİSESİ

Üsküdar'da İstanbul Boğazına neredeyse sıfır konumunda olan Kuleli Askeri Lisesi 1845 yılında kuruldu. Eski genelkurmay başkanları emekli orgeneraller İlker Başbuğ ve Işık Koşaner'in de aralarında bulunduğu komuta kademesinde yer alan çok sayıda asker mezun oldu. Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethettiğinde koruluk, manastır ve kule bulunan şimdiki alanda, Yavuz Sultan Selim devrinde manastır yeniçerilere kışla olarak verildi. 2. Mahmut döneminde, süvari birlikleri için inşa edilen kışla Kuleli Askeri Lisesi'nin ilk yapısı oldu. 1925 yılında okul "Kuleli Askeri Lisesi" olarak bugünkü adını aldı.

2) SELİMİYE KIŞLASI

1.Ordu Komutanlığı merkez binası olarak kullanılan Selimiye Kışlası,  III. Selim tarafından Nizâm-ı Cedîd askerleri için inşa ettirildi. Yeniçeriler'in ayaklanması ile yıkılan bu kışla II. Mahmut devrinde kâgir olarak yeniden yapılmış, Sultan Abdülmecid döneminde de yenilenmiştir. Ortasında büyük bir avlu olan dikdörtgen biçimindeki yapı, İstanbul'un anıt yapılarından birisidir.

3) HEYBELİADA DENİZ LİSESİ

Heybeliada sahilinde yer alan ve tarihi 1773 yılına uzanan Heybeliada Deniz Lisesi 1946-1947 yılından bu yana eğitim veriyordu.

4) MALTEPE BARANSEL KIŞLASI

General Nurettin Baransel Kışlası, Maltepe. Çok sayıda lüks konut projesi ile çevrelenen İstanbul 2. Zırhlı Tugay Komutanlığı'nın yer aldığı kışla, adalar manzaralı yamaçlar üzerine kurulu.

5) BÜYÜKBAKKALKÖY BÖLGE PARKI'NDA ASKERİ ARAZİLER VAR

İstanbul Maltepe'de bölgenin en büyük yeşil alanlarından biri olan 600 hektarlık Büyükbakkalköy Bölge Parkı, parça parça imara açıldı. Milli Savunma Bakanlığı'nın talebi üzerine 2005 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından alınan meclis kararıyla parkta askeriyeye tahsisli alanların imara açılmasının önü açıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yaptığı düzenleme ile askeriyeye tahsisli 42 bin metrekarelik alana 14 katlı bina yapılabilecek.

6) MALTEPE KENAN EVREN KIŞLASI - Marmara Üniversitesi kampüsü.

Marmara Üniversitesi'nin İstanbul.2un birbirinden farklı ve değerli noktalarında bulunan kampüsleri, Maliye Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, TOKİ ve Marmara Üniversitesi arasında 11 Nisan 2016 tarihinde imzalanan protokolle Maltepe'de bulunan 2 milyon 455 bin m2 büyüklüğündeki Kenan Evren Kışlası'na taşındı. Bu protokol ile Halkalı, Bahçelievler ve Nişantaşı Yerleşkeleri'nin TOKİ'ye devri karşılığında kışlası arazisi Marmara Üniversitesine devredildi. Nişantaşı, Validebağ, Halkalı, Bahçelievler gibi İstanbul'un emlak değeri en yüksek semtlerindeki araziler ise TOKİ eliyle satılacak.

7) SANCAKTEPE KIŞLASI

Sancaktepe'de 23. Motorlu Piyade Alay Komutanlığı İsmail Hakkı Tunaboylu Kışlası'nın yerine İstanbul'un en büyük hastanesinin yapılması planlanıyor. Milli Savunma Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan protokol kapsamında yaklaşık 4 milyon metrekarelik arazide yer alan 23. Motorlu Piyade Alay Komutanlığı'nın, 4 bin 100 yatak kapasiteli sağlık kompleksi için Çorlu'ya taşınacağı duyurulmuştu.

8) ÇEKMEKÖY KIŞLASI

3. Boğaz Köprüsü'nün Çekmeköy çıkışını sağlayacak bağlantı yolu için Çekmeköy Kışlası'nın batı kısmından 200 dönümlük bir alanda yol çalışmaları yapılıyor.

9) EN BÜYÜK ASKERİ ARAZİ TUZLA'DA

İstanbul Anadolu yakasındaki son ilçesi Tuzla'da, askeri tersanelerin yanı sıra, Tuzla Piyade okulu ve Aydınlı bölgesinde yer alan askeri alanlar bulunuyor. Tuzla'nın toplu konut bölgesi ilan ettiği Aydınlı Mahallesi'nde Milli Savunma Bakanlığı'na tahsis edilen 14 bin 200 metrekarelik askeri alana konut ve ticaret merkezi için imar izni verildi. Tuzla Belediyesi'nin 15 katlı konut ve ticaret merkezi projesi için askeri alanda kalan arsasıyla ilgili imar planı değişikliği Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 2015 yılında kabul edildi.

Milliyet

Haber Hürriyet Gazetesi'nde şöyle yer aldı...

Çevre ve Şehirçilik Bakanlığının çalşmasına göre Türkiye toplamında 326 bin 200 hektaraskeri alan var. Bunların 11 bini İstanbul, 7 bini Ankara’da. Bakan Özhaseki, “Genelkurmay ve kuvvet komutalıkları çalışmamız dışında. Askeri lojmanların şehir dışına çıkması söz konusu değil. Tak tak atış yapan taburlar ve tanklar gidecek. Her şehir için ayrı komisyon kuracağız” dedi.

ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki’nin, 81 ilde şehir merkezlerinde bulunan askeri alanların büyüklüğü konusunda, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne yaptırdığı tarama çalışması sonuçlandı. Türkiye genelinde şehirlerin yerleşimlerinde, 326 bin 200 hektar askeri alanın bulunduğu ortaya çıktı. Bunun 11 bin hektarınınİstanbul’da, 7 bin hektarının ise Ankara’da olduğu belirlendi. İstanbul’daki bu rakamın şehir yerleşkesinin yüzde 2’si olduğu bilgisi paylaşıldı.

MERAK EDİLEN RAKAMLAR

15 Temmuz darbe girişiminin ardından şehir merkezlerindeki askeri birlik ve alanların şehir dışına taşınması kararından sonra, çalışmaların önemli bölümünü üstlenen Bakan Özhaseki, çoğu yeşil olan askeri alanların bu haliyle korunmayacağı ve şehir merkezlerinde kalabalık bina topluluklarının yapılacağı endişelerini gidermek için sık sık gündemde yer aldı. Özhaseki, askeri alanların Türkiye genelindeki toplam rakamlarını ilk kez paylaştı.

TANKÇI TOPÇU GİDECEK

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde, Milli Savunma ve Maliye Bakanlığı da işin içinde olduğunu belirten Özhaseki, “Her şehrin ayrı ayrı raporlarını hazırlayacağız. Herkes önce bir dersine çalışacak. Mesela Milli Savunma Bakanlığı hangi birlikler içeride kalmalı, hangileri dışarı çıkartılmalı ona çalışacak. Elzem olanlar burada dursun, çıkartılabilecek olanlar çıksın. Tankçı taburu çıksın dışarı, ne işi var şehrin içinde? Atış talim taburu çıksın. Tak tak her gün. Örneğin, ErciyesÜniversitesi’nin hemen yanında acemi birliğinin atış talimgahı var. Hastalar yatıyor, bir kilometre ötede silah sesi geliyor. Hiç olacak gibi değil. Taşınabilecek taşınacak, yerinde korunması gerekenler duracak” dedi.

ASKERİ LOJMANLAR VE ŞUBELER DURACAK

ASKERLİK şubelerini şehir dışına taşımayı bile teklif edenler çıktığını da söyleyen Bakan Özhaseki bunun mümkün olmadığına dikkat çekti. Özhaseki şunları söyledi: “Önce bakanlıklar çalışacak. Sonra komisyonlar her şehri ayrı ayrı çalışacak. Biz bir şeyi tepki olsun diye değil, doğru olsun diye yapıyoruz. Durması gereken tesis varsa dursun. Lojman, idari birimler, askerlik şubeleri, yazışmalar ile ilgili birimler var. Bunlar kalacak. Tanktı, tüfekti, atıştı, bunlar taşınsın. Onlarında şehir dışında nereye taşınacağı, hangi zaman diliminde taşınacağı, yerlerinin neresi olacağı tek tek rapor edilecek. Genelkurmay Başkanlığı’nı ve Kuvvet Komutanlıklarını konuşmuyoruz. Buralar ile ilgili tasarruf bizim konuşmalarımız dışında. Onları Cumhurbaşkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı oturur konuşur. Onun dışındaki milyonlarca metrekarelik alanlar var. Taşıyalım mı, nereye taşıyalım? Hangi formatta olacak, eski sistem hangar mı yapalım, ranza mı yapalım çocuklara? Bunların maliyetlerini nasıl karşılayalım? Doğru karar vererek, doğru yapmak lazım.”

İŞİN BİR DE MALİYETİ VAR!

ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki bütün askeri alanları dışarı çıkartıldığında ortaya milyonlarca metrekarelik inşaat alanı çıkacağına da dikkat çekti. Özhaseki, “Bunların bir de maliyeti var. Geçmişte, Isparta’daki tugay taşınsın denildi. 150 milyon liralık bir rapor çıktı ortaya. O yüzden iyi incelenecek. Şehir merkezlerinde olan bu alanları, yeşil dokusuyla koruyacağız ve park yapacağız. Yalnız şehirlerin kenarlarında bozkır gibi olan yerler de var. Buralar, kentsel dönüşümde rezerv alanolarak kullanılabilir. Belli bölgeler yıkılarak, oraya taşınabilir. Uydu kent çıkar ortaya” diye konuştu.

Hürriyet

Haber Cumhuriyet Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı ;

15 Temmuz darbe girişiminin ardından kapatılan askeri okul ve taşınması konuşulan kışlaların değerli arazilerinin ne olacağına ilişkin tartışma büyüyor. TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Sekreteri Akif Burak Atlar, "İstanbul'un arazi mülkiyetinin yüzde 10'u askeri alanlara ait, dolayısıyla Milli Savunma Bakanlığı'nın kullanım hakkının olduğu ortaya çıkıyor. Bu alanlardan önemli bir kısmı, orman niteliğini koruyan, yapılaşmamış alanlar" diye konuştu. 

İstanbul'da artık askeri alan niteliği kalmamış arazi de var. Üstü örtülen 17-25 Aralık Yolsuzluk Soruşturmasında gözaltına alınan Ali Ağaoğlu'nun "Mesela Levent'te eskiden golf kulübü olarak kullanılan askeri alan var. Alan boş ve müsait Bana 250 ev yapacak kadar alan versinler ve bu projeyi hayata geçirelim" açıklaması tartışma yaratmıştı. İstanbul Ayazağa'daki bu alan protokolle askeri tesis yapımı karşılığında TOKİ'ye devredildi. 2 yıl sonra H Ağustos 2010'da TOKİ alanı 'Gecekondu Önleme Bölgesi' ilan etti. Aynı yıl içinde Emlak GYO araziyi ihaleye çıkardı. İmar planları 3 kez yargı engeline takılsa da 4'üncü kez Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylandı. Ali Ağaoğlu'nun Fatih Ormanları'na komşu olan Maslak 1453 projesi tamamlanmak üzere. 

Cumhuriyet

Haber Ortadoğu Gazetesi'nde şu şekilde yer aldı...

TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Sekreteri Akil Burak Atlar, 2009 yılında hazırlanan ve İstanbul'un anayasası' olarak tanımlanan 1/100 bin ölçekli planlarda bilhassa ezici çoğunluğu yeşil alan niteliğindeki askeri arazi ve güvenlik bölgelerinin 56 bin hektarı bulduğunu belirtti. Bu da İstanbul'daki arazilerin yaklaşık yüzde 10'una denk geliyor (1 hektar yaklaşık bir futbol sahası) Bakanlık yüzde 2 diyor Hürriyetten Nuray Babacan'ın haberine göre ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Tapu ve Kadastro Genel Miidürliiğü'ne yaptırdığı tarama çalışması Türkiye toplamında 326 bin 200 hektar askeri alan bulunduğunu, bunun 11 bin hektan da İstanbul'da yer aldığını gösteriyor. Çalışmaya göre bu rakam şehir yerleşkesinin yüzde 2'si. İstanbul anayasası 'sosyal alan' diyor. 

Ortadoğu