İstanbul'daki ortalama kira ile Manhattan'da tek odalı bir ev bile tutulamaz! Kiralar neden bu kadar yüksek?

Geçtiğimiz günlerde Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan'ın yaptığı "İstanbul, Manhattan’dan pahalı olur mu? Biz İstanbul’da ev bulamadık. Müthiş pahalı" açıklaması gündemden düşmüyor. 

Erkan'ın bu açıklamasından sonra Manhattan'daki ve İstanbul'daki kira fiyatlarına ilişkin karşılaştırmalar başladı. Sözcü Gazetesi köşe yazarı Ege Cansen, bugünkü köşesinde kiralık konut fiyatlarını kaleme aldı. 

İSTANBUL'DAKİ ORTALAMA KİRA İLE MANHATTAN'DA TEK ODALI YER BİLE TUTULMAZ

Ege Cansen, New York denince akla gelen ilk bölgenin Manhattan adası olduğuna, burada kiraların İstanbul'dan çok daha yüksek olduğuna dikkat çektiği yazısında, "Esasen Manhattan’da kiralar Amerika’nın herhangi bir şehrinden de hatta New York’un diğer bölgelerinden de fazladır. Manhattan’da kiralık ev aradım. İki yatak odalı evlerin kirası, pek tabii caddesine ve sokağına göre değişiyor ama 6 bin dolar seviyesinden başlıyor" açıklamasında bulundu. 

İyi semtlerde ise bu rakamın 10 bin dolarlara yükseldiğinin altını çizen Ege Cansen, "3 yatak odalılar zaten sayıca düşük ve çoğu pahalı semtlerde. 15-16 bin dolar aylık kira talep ediliyor. Central Park yöresindeki konutlara bakmadım bile" dedi. 

Cansen, İstanbul'da ise ortalama kiranın 15 bin TL olduğunu, 500 dolara denk olduğunu söyledi ve "Maaşla çalışanlara çok pahalı gelen 3 yatak odalı ultra lüks bir dairenin 60 bin TL'lik aylık kirası 2 bin dolara tekabül geliyor. Manhattan’da bu paraya köhne bir binada tek odalı bir yer tutulamaz. Bu karşılaştırmanın pek bir anlamı yok" ifadelerini kullandı. 

Kiraların New York’daki aylık kazançlarla orantılanması gerektiğini vurgulayan Cansen, "Ama orada da gelire göre kiraların fazlalığından şikayet ediliyor. Bu yeni bir araştırma: ABD’de yüksek kira ödemek zorunda kalanların, sağlık harcamalarını kısmaları sebebiyle, ömürleri daha kısa oluyormuş. Kira rayici araştırmaları Londra, Berlin veya Paris için yapılsa sonuç aynı olur" şeklinde konuştu. 

KİRALAR NEDEN PAHALI? 

Sözcü Gazetesi köşe yazarı Ege Cansen, kiraların neden yüksek olduğuna bir iktisatçının vereceği tek cevap olduğunu, bunun da "kiralık konut “arzının”, “talebinden” düşük olduğu"nu belirtti. 

Kiralık konut arzı neden yeterince yükselmiyor? İşte sebepleri:

1. Büyük şehirlerde arsa kıttır. Konut fiyatlarının yüksek olmasının bir nedeni arsa fiyatının fazla olmasıdır. Fiyatı yüksek evin kirası da yüksek olur.

2. Kiraya vermek amacıyla inşa ettirilen eve yapılan yatırımın “nakit getirisi” düşüktür. Konutlar kiraya vermek için değil oturmak amacıyla satın alınır. Dolayısıyla çok inşaat yapılsa da kiralık ev arzı pek artmaz.

3. İstanbul’da 500 bin dolara satın alınan bir apartman dairesinin aylık kirası 60 bin lira (2.000 dolar) olsa, geri ödemesi 250 ay (20 yıldan fazla) olur. Ayrıca bu mülkün sahibinin ödemesi gereken yıllık bir emlak vergisi bulunur ve kira geliri de vergiye tabidir.

4. Ülkemizde TL cinsinden yapılmış bir kira sözleşmesinin dolar karşılığının sabit tutulması imkansızdır. Buna yasalar ve gelenekler izin vermiyor. Eski kiracılar kolay kolay evden çıkmaz. Kendisi konut alsa bile. Dünyanın pek çok kentinde, konut kirasına yapılabilecek zamlar bizdeki gibi kamuca sınırlanır.

5. Konuta, dükkana veya arsaya yatırım yapmanın cazibesi bu gayrimenkullerin yıllar içinde yaratacağı değer artışıdır. Bu da satış sırasında realize olur. İçinde kiracı olan binaların satış fiyatı az olur. Mülk sahipleri, malını iyi fiyata satma fırsatını kaçırmamak ve kiracıyla uğraşmamak için mülkü boş bırakabilir. 

Bakan Özhaseki’ye göre İstanbul’da 6 milyon konut ve 1.5 milyon işyeri olduğunu anımsatan Cansen, "Bu bilgiye göre (İstanbul’ın nüfusu 16 milyon olsa) 2.7 insana bir konut düşüyor. Bu aslında yeteri kadar konut bulunuyor demektir. “Kentsel Dönüşüm”, “Rantsal Dönüşüm”e evrildi. 6306 sayılı kanun, riskli yapıyı “yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıma” şeklinde tanımladığı halde, İstanbul’un pahalı semtlerindeki taş gibi binalar “yeni deprem yönetmeliğine uygun değildir” diye kanun zoruyla yıkıldı. 20 konutlu apartmanın yerine 26 dairelisi inşa edildi. 26 daire yapılmasına rağmen konut arzı sadece 6 adet arttı" açıklamasında bulundu.

Bakan’ın 600 bin riskli dediği konutun yenilenmek için müteahhit beklediğinin altını çizen Cansen, yazısını "Çünkü o semtlerdeki binaları yıkıp yapmak müteahhide kârlı gelmiyor" diyerek tamamladı. 

İstanbul’da 2 kişinin asgari ücretle yaşadığı 1 ailede gelirin yüzde 75'i kiraya gidiyor!

Kira sorunu öğrencileri de vurdu: Üniversiteyi bırakan öğrenci sayısı iki yılda 700 bini geçti!

Kendi evini yapacaklara 200 bin TL destek! İşte tek tek açıklanan başvuru şartları!