İzmir Körfez Geçişi ulaşımı rahatlatacak!

Güzel Izmir’e bir gerdanlık takılması kaçınılmaz oldu.

 Izmir de ulaşım tıkanıklığı hissedilmeye başladı. Çeşme Yarımadasındaki turistik gelişmelere paralel soluklu projeler gündeme getirilmediği takdirde Izmir de Istanbul’un kaderini paylaşacak, ulaşım kitlenecek, hayat felce uğrayacaktır.

Bu bağlamda geliştirdiğim Balçova, Üçkuyular-Karşıyaka, Mavişehir arası 5 km lik Izmir ‘Oto-Ray Körfez Geçişi’ Projesi Izmir ulaşımını uzun yıllar sorunsuz tutabilecektir.

Güneyde Çeşme ve Aydın, batıda  Ankara  ve Istanbul yollarını toplayarak Izmir’i dolaşan inşaat halindeki Çevreyolu kuzeyde de Çanakkale yoluna bağlanmakta, Kent merkezini Karşıyaka ya bağlayan Altınyol’un yükünü hafifletmeyi hedeflemektedir. Bu girişim faydalı ancak yeterli değildir. Çevreyolu’nun güney kuzey iki ucunun Körfez üzerinden deniz geçişiyle bağlanması Kenti çevreleyen bir ‘Kuşakyol’  oluşturacak, böylece ulaşımının rahatlamasını ve transit geçişler için alternatif güzergahlar sağlayacaktır. Aksi halde, hizmete açılaçak çevreyolu kısa bir süre sonra aynen Istanbul TEM otoyolu gibi tampon tampona bir cadde haline dönüşebilecektir.

Çeşme ve Aydın Otoyol uzantılarının Balçova, Üçkuyular mevkiinde, Güzelyalı kornişiyle birleştiği kesimden başlayan Körfez Geçişi Karşıyaka ya Mavişehir başlagıcındaki Dudayev Bulvarı üzerinden katlı yol olarak içeri girmekte, Çanakkale karayolu ve Izmir Çevre Otoyolunun birleştiği Çiğli kavşagı ile buluşarak çemberi tamamlamaktadır.  Hareketlenmesi beklenilen Çiğli Havalimanı ve Organize Sanayi Bölgesinin de yer aldığı bu kesimde ‘Geçiş’in Mavişehir’in batısından girerek Kipa-Atakent kavşağında Çevreyolu ile buluşması alternatif olarak değerlendirilmektedir.

Proje çok amaçlıdır. Halen yapım halindeki Izmir Metrosu nun güney Üçkuyular istasyonu ve kuzeydeki Çiğli hattından alınan çıkışlar Körfez Geçişinden geçirilmekte ve raylı Toplu Taşıma Sisteminin de ‘ring’ sefer yapması hedeflenmektedir. Böylece, Izmir ulaşımı lastik tekerlekli araçlar ve raylı sistem için iki ayrı kuşak sisteme kavuşacaktır.

Körfez geçişi Raylı Sisteme ilaveten her iki yönde 3 er şeritli planlanmakta, Körfezin sığ kesimlerinde ortalama 20 metre yükseklikte ayaklar üstünde, derinliği 17 metre mertebelerindeki orta kesimde her biri yaklaşık 500 metre 5 açıklıklı ve deniz seviyesinden 60 m ye yükselen ‘cable stayed’ köprü ile tamamlanmaktadır. Geçiş 5-6 dakika sürmektedir. 

bağlantılar hariç 1 milyar USD mertebesinde olması beklenmekte, hizmete girdiğinde günde 30.000-40.000 araç tarafından kullanılması hesaplanmaktadır. Geçiş ücreti olarak her iki yönde 5 YTL tahsil edildiğinde projenin kamuya yük getirmeden yaklaşık 20 yıl içerisinde kendisini ödeyerek kara geçmesi hedeflenmektedir.

Körfez de deniz altından giden Tüpgeçiş sistemi ise birçok açıdan tercih edilmemektedir. Pahalı ve zor bir proje olan tüpgeçiş 5 km boyunca Izmir in güzelliklerini temaşa etmek yerine insanları karanlıkta seyahate mecbur etmektedir. Havalandırma ciddi maliyet getirmekte, kaza ve yangın durumları felaketlere yol açabilmektedir. Zemin zayıf olduğundan, tüpgeçiş maliyet ve yapımda süre artışları bir yana, deprem koşullarında risk taşıyabilecektir. Istanbul’a 1 milyar dolara malolan 1 km lik tüpgeçiş tarihi ve doğal çevrenin getirdiği zorunluluklar nedeniyle tercih edilmiştir.

Biraz ileri görüşlü olursak Izmir’in Istanbul gibi çökmesine engel olabiliriz.

Izmir Oto-Ray Körfez Geçişi ile kentiçi ve transit ulaşım rahatlayacak, raylı toplu ulaşım kenti saracak, turizme ivme gelecektir. Ayrıca, Körfez’e Gerdanlık’ın gece ve gündüz Izmir’e katacağı estetik gözardı edilmemelidir.

Projem kanımca Izmir için hayat öpücüğüdür. Vizyonum budur. Umarım hayata geçer...

Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp 

Mimar Kentbilimci