İzmir'deki emsal artışına TMMOB'dan tepki!
İzmir depreminde evlerini kaybeden mağdur vatandaşlar, yeni binaların inşası için gerekli maliyeti karşılamak için emsal artışı talep etti. Bayraklı Belediye Meclisi yüzde 10 emsal kararı verirken, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi bu oranı yüzde 30'a yükseltti. TMMOB'dan bu artışa tepki geldi.
30 Ekim 2020 tarihinde İzmir'de meydana gelen 6.9 şiddetindeki depremde kullanılamaz hale gelen yaklaşık 79 bin konut sahibinin barınma sorunu çözüme kavuşturulamadı. Sözcü Gazedtesi'nden Gökmen Ulu'nun haberine göre, mağdur vatandaşlar, yeni binaların inşası için gerekli maliyeti karşılamak için emsal artışı talep etti. Bayraklı Belediye Meclisi yüzde 10 emsal kararı verirken, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi bu oranı yüzde 30'a yükseltti. Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, yüzde 30'luk artışın Bayraklı ile sınırlı kalmayacağına, parsel bazlı bu artış oranını bütün şehre yaymak istediğine dikkat çekti.
İZMİR'DE SOSYAL DEVLET YOK, MÜTEAHHİT VAR
Emsal artış kararlarına meslek odalarınıdan tepki geldi. Türkiye Mimar Mühendis Odaları Birliği (TMMOB) İzmir Koordinasyon Kurulu Başkanı Aykut Akdemir, meslek odası başkanları ile beraber bir basın toplantısı gerçekleştirdi. Mimarlar Odası İzmir Şubesi'nde yapılan basın toplantısını bir grup depremzede vatandaş da izledi.
Öncelikle hükümetin sosyal devlet ilkesine uygun hareket etmesini talep ettiğini belirten Aykut Akdemir, “Sosyal devlet, afete uğrayan vatandaşların bütün acılarını ve maddi kayıplarını gidermekle yükümlüdür. Devletin yapması gereken, kullanılamaz hale gelen yapıların yerine yenilerini inşa ederek, hak sahibi mağdurlara konutlarını hiçbir karşılık beklemeden teslim etmesiydi. Deprem fonu bunun için var. Deprem vergileri ile toplanan 174 milyar liralık kaynaktan, gereken miktar İzmir'deki mağdur vatandaşlarımıza konut yapmak için ayrılmalıdır” açıklamasında bulundu.
“İzmir'de sosyal devlet yok, müteahhit var” diye konuşan Akdemir, yüzde 30'luk emsal artışının depremzedelere çare olmayacağına vurgu yaparken, bu uygulamanın hukuka, bilim ve tekniğe aykırı olduğunu da ifade etti.
YARGIYA BAŞVURACAĞIZ DİYE TEHDİT EDİLİYORUZ
Şehir Plancıları Odası'nın, hukuka aykırılıklar üzerine yargıya başvuruda bulunması karşısında tehdit edildiğini dile getiren Akdemir, bütün meslek odalarının tehditlere karşı tek yürek olduğunu aktardı ve bilimden, hukuktan ve üstün kamu yararını savunmaktan vazgeçmeyeceklerini kaydetti.
KARARLAR PİYASA KARLILIĞINI REFERANS ALIYOR
Basın toplantısından sonra TMMOB'a bağlı bütün meslek odalarının imzası ile yazılı açıklamanın dağıtımı yapıldı. Açıklamada, “Yaşanan felaketlerin nedeni olan yaklaşımlar, gelecekte yaşanacak felaketlerin boyutlarını artıracak şekilde afetlerin hemen ardından çözüm diye pazarlanan yeni kararlarda kendini göstermektedir. Piyasanın karlılığını merkeze koyan kentsel politikaların yarattığı ve neredeyse her doğa olayının afete dönüştüğü kentlerde, kaybedilen canlarımız hiçe sayılarak deprem sonrasında da ortaya çıkan sorunun çözümü için bugün yine piyasanın karlılığı referans alınmaktadır” ifadelerine yer verildi.
DEPREM VERGİLERİ YOK SAYILIYOR
TMMOB tarafından yapılan açıklamada, “Öyle bir kamu iradesi ki, müteahhit karı gözetmeksizin, depremzedelerin sorunlarına çözüm bulmak istemiyor. Öyle bir kamu iradesi ki, bugün yaşanan barınma sorununun, konut fiyatları ve kira bedellerindeki artışın temelinde yatan nedeni, aldığı karar ile yeniden üretiyor. Öyle bir kamu iradesi ki, sosyal devlet sorumluluğunu, topladığı deprem vergilerini yok sayarak depremzedeleri yüksek miktarda ödemelere ile mahkum ediyor” denildi.
Parsel bazında yüzde 20, ada bazında yüzde 30 oranında verilen emsal artış kararlarının mühendislik, mimarlık ve şehircilik disiplinlerinin varlık sebeplerini ortadan kaldırdığı ve hiçe saydığı vurgulanan açıklamada, “Getirilen emsal artışları ile toplamda mevcuda ek yüzde 50 – 60 bağımsız birim artışına ve dolayısıyla nüfus artışına neden olunacağı ortadadır. Bu durum yeni altyapı, ulaşım, sosyal donatı, okul, otopark ve benzeri ihtiyaçları yaratacak ve yaratılan yoğunluğun üzerine bu ihtiyaçları karşılayacak yeni alanlar oluşturulmak zorunda kalacaktır” ifadeleri kullanıldı. TMMOB'un açıklamasında şunlar belirtildi:
BU EMSAL ARTIŞI İZMİR'E İHANETTİR
- Bu artış açıkça İzmir'e ihanettir. Bu kararın altına imza atan belediye başkanları ve meclis üyelerinin İzmir'de trafik sorunu olduğundan, koku sorunu olduğundan, altyapının yetmediğinden bahsetmeye ve yoğun bir yağış olduğunda doğal afeti gerekçe göstermeye artık hakkı bulunmamaktadır.
- Bu karara imza atanlar bilmelidir ki İzmir'de yaşanacak olası her afetten birinci dereceden kendileri sorumludurlar.
- Tamamen mali koşullara dayalı, kent bütününü ve kentin uzun vadeli çıkarlarını gözetmeden yapılan emsal artışı ile deprem bölgesinde konut problemini çözmeye çalışan yaklaşımın bilimsellikle, kamucu yaklaşımla uzaktan yakından ilişkisinin olmadığı açıktır.
MECLİS KARARI KENT SUÇUDUR
- İzmir bugün için yoğun trafik problemine ilave olarak küresel iklim değişimine bağlı su ve enerji gibi problemleri yakın gelecekte yaşayacak illerimizin başında gelmektedir. Hal böyle iken emsal artışları ile planlama, mimarlık, mühendislik disiplinlerinin her birini göz ardı eden kendini ana aktörün müteahhit olduğu piyasa koşullarına teslim eden Belediye Başkanları ve Meclis Üyelerinin 11 Ekim 2021 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nde almış oldukları karar açıkça bir kent suçudur.
- Kentsel yaşam kurgulanırken, kent planlamanın yararlandığı mühendislik bilimleri üzerinden üretilen verilerden uzak düşerek ve yeni sorunlar yaratarak barınma sorunu çözülemez. *Barınma anayasal bir haktır ve gerekirse kamu kaynakları kullanılarak, bilim ve teknikten kopmadan çözüm üretilmelidir. Bugüne kadar uygulanan yanlış politikalarla yaşam standartları düşen kentlerimizin, artık artan yoğunlukları kaldıracak durumu kalmamıştır.
- Bu noktada vatandaşlarımızın yaşadığı barınma mağduriyetlerini gidermek adına, merkezi ve yerel otoriteleri mevcut kaynaklarını seferber etmeye çağırıyoruz.
- Ülkemiz bütçesinden kamusal yararı tartışmalı büyük projelere, lüks konut projelerine, doğayı tahrip eden projelere hem yerel hem de merkezi yönetimlerce milyarlarca lira para aktarılırken, bu mali kaynakların afet bölgelerinde aylardır barınma sorunu yaşayan vatandaşlarımız için neden devreye sokulmadığını kamuoyunun takdirine sunuyoruz.
MESLEK ODALARI YARGIYA BAŞVURACAK
- Alınan kararı çözüm olarak pazarlayan, reklamını yapanlar da gayet bilmektedirler ki; bilimsellikten uzak alınan bu karar yargı eliyle bozulacaktır. TMMOB’a bağlı meslek odaları olarak bugün İzmir'de hayata geçirilmeye çalışılan ve yarın başka kentlere örnek olacak olması muhtemel olan, mühendislik, mimarlık ve şehircilik disiplinlerinin varlık nedenini ortadan kaldıran, yeni afetlere kapı aralayan karardan acilen vazgeçmelerini bekliyoruz. Aksi halde bilimsel dayanaktan yoksun kararlara karşı her türlü hukuki girişimde bulunacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz.
