Kanal İstanbul tamamlandığında boğazlarda geçişler nasıl olacak?

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı himayelerinde tertiplenecek 2. Osmanlı Coğrafyası Uluslararası Arşiv Kongresi, 20-24 Eylül’de, İstanbul Haliç Kongre Merkezi’nde 63 ülkeden binlerce akademisyeni ağırlayacak. Tapu ve Kadastro Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanı Zeynel Abidin Türkoğlu kongre hakkında bilgi verdi. Bu yıl 63 ülkeden akademisyenin katılacağını belirten Türkoğlu, “3 bin kişilik bir katılım bekliyoruz. Kongre ile Osmanlı’dan ayrılarak günümüzde bağımsız devlet olan farklı ülkelerin ortak kültür, tarih ve medeniyet paydasında birleştirilmesini amaçlıyoruz” dedi. Kongrenin tarihsel, arşiv ve onarım bölümlerinden oluşacağını ifade eden Türkoğlu, kongre sonuçlarının bildirge ile belgeye döküleceğini aktardı. Dünya tarihçilerinin asırlık meselelerini de özel oturumla ele alacaklarını dile getiren Türkoğlu, “Asırlık sorunlar içinde yer alan tehcirleri ele alacağız. Balkan ve Kafkas tehcirleri var. Bunları masaya yatıracağız” şeklinde konuştu. Türkoğlu, asırlık meselelerin ikinci bölümünde Ortadoğu meselelerinin görüşüleceğini söyledi.

BOĞAZLAR İLE İLGİLİ SOMUT SONUÇLAR ALINACAK

Üçüncü özel oturumda Lozan Antlaşması'nı ve Boğazları ele alacaklarını ifade eden Türkoğlu, “Bu bölümde Sevr Antlaşması nedir, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın sonuçları neler olduğunu artık efsanelerin değil de yere basan somut sonuçlarını konuşulmasını istiyoruz. Lozan Antlaşması 2023 yılında bitecek. Lozan Antlaşması’nda o zaman ne olacağını bilim adamları, hukukçular, tarihçiler birlikte konuşacağız. Bu bölümde Türkiye’nin çılgın projesi Kanal İstanbul projesini de görüşeceğiz. Bu projenin yapılmasıyla Boğazlarla alakalı sözleşmelerin, antlaşmaların durumları ne olacağını konuşmamız gerekiyor. Kanal İstanbul Projesi tamamlandığında boğazlarda geçişlere nasıl izin vereceğimizi kongre ile ortaya koyacağız. Kanal İstanbul projesi tamamlandığında Boğazlarda geçişlerin durumu ve Boğazlarla alakalı sözleşmelerin, antlaşmaların ne olacağı tartışılacak. Daha sonra konuşulması gereken değerlendirmeleri de siyasetçilere bırakmak istiyoruz. Bunları hukuki olarak ortaya koyacağız” ifadelerini kullandı. Türkoğlu, kongreyi Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Emniyet Arşiv Daire Başkanlığı, TBMM Arşiv ve Kütüphanecilik Daire Başkanlığı, ATASE, üniversiteler, SETA ve ORDAF ile birlikte tertib edeceklerini belirtti.

Yeni Şafak / Yasemin ASAN