Kanal İstanbul'la ilgili hazırlanan bildirilerin farkları neler?

Sözcü Gazetesi köşe yazarı Saygı Öztürk bugünkü köşesinde Kanal İstanbul ile ilgili yayımlanan bildirileri kaleme aldı.

İşte Saygı Öztürk'ün 'İki bildiri arasındaki farkı bulun' başlıklı yazısı...

126 emekli büyükelçinin imzaladığı ve 20 Ocak 2020'de yayımladığı “Montrö” konulu bildiriden sanıyorum sizin de haberiniz yoktur. 104 emekli amiralin benzer bildirisi ise yayımlandığı saatten itibaren kıyamet kopartıyor.

Gözaltılar başlayınca CHP'li eski parlamenterler de, hem Montrö'nün gerekliliğini hem de gözaltılara tepkiyi dile getirdi. Yayımlanan üç bildirinin de ortak noktası Montrö ile oynanmaması. Amiraller bildirisinde tekkedeki amiralin görüntülerinden duyulan rahatsızlık da belirtilmiş. En iyisi iki bildiri ile sizi baş başa bırakalım.

126 E. BÜYÜKELÇİNİN BİLDİRİSİ

“Kanal İstanbul, Montrö Sözleşmesi'ni tartışmaya açacaktır. Atatürk Türkiye'sinin, Lozan Antlaşması'ndan sonra en büyük diplomasi başarısı olan Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması ise Türkiye'nin İstanbul-Çanakkale Boğazları ile Marmara Denizi üzerindeki mutlak egemenliğinin kaybedilmesine yol açar. 

Montrö, Türkiye Cumhuriyeti'nin, ülkenin askerden arındırılmış, uluslararası yönetime ve denetime bırakılmış son parçası üzerinde mutlak egemenliğini tescil eden belgedir. Montrö, Boğazlar üzerinde yüzyıllar süren ve Osmanlı Devleti'nin ortadan kalkmasına varan tarihi sürecin tekrarlanmasını önleyecek dayanağımız, kozumuzdur. Montrö, Türkiye'nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir.

Montrö, Rusya'nın da güvenliğinin temel bir belgesidir. Rusya, 1936'nın koşullarında, zamanın Türkiye Cumhuriyeti'nin Avrupa ve Dünya siyasetindeki konumu, ağırlığı ve güvenilirliği nedeniyle güvenliğini Türkiye'nin ihtiyarına ve kararına bırakabilmiştir.

Ancak, Sözleşme'nin imzasını takiben, Boğazlar'da daha fazla söz sahibi olabilmek için Türkiye'yi ikili bir yardımlaşma anlaşması yapmaya zorlamak istemiştir. Atatürk, İnönü ve T. Rüştü Aras, Montrö varken başka anlaşmaya gerek olmadığı ve Montrö'yü tartışmaya açmanın, Türkiye'ye kazandıklarını kaybettireceği düşüncesi ile bunu kabul etmemişlerdir. Rusya, Boğazlar üzerindeki iddia ve beklentilerinden bugün de vazgeçmemiştir.

DEĞİŞİKLİĞİ ABD İSTİYOR

Montrö Sözleşmesi'ne taraf olmayan ve Sözleşme'yi Karadeniz'e dilediği gibi çıkmasının önünde engel olarak gören müttefikimiz ABD, yıllardır Montrö'yü ortadan kaldırmaya veya kendisinin de taraf olacağı yeni bir sözleşme yapılmasını sağlamaya çalışmaktadır. Kanal İstanbul ve ÇED Raporu'nda sözü edilen Çanakkale Kanalı, ABD'nin Montrö'yü tartışmaya açmak amacına hizmet edecektir. Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması, Türkiye'ye bütün bu kazanımlarını kaybettirebilecek yaşamsal bir egemenlik ve güvenlik, kısacası gerçek bir beka sorununa yol açacaktır. Türkiye Cumhuriyeti üzerinde çeşitli emelleri olan devletlerin çıkarına hizmet edecek olan Kanal İstanbul'dan vazgeçilmelidir. 30 Ocak 2020”

104 EMEKLİ AMİRALİN BİLDİRİSİ

“Son zamanlarda gerek Kanal İstanbul, gerekse uluslararası antlaşmaların iptali yetkisi kapsamında Montrö Sözleşmesi'nin tartışmaya açılması endişe ile karşılanmaktadır. Türk Boğazları, dünyanın en önemli suyollarından biri olup, tarih boyunca çokuluslu antlaşmalara göre yönetilmiştir. Bu antlaşmaların sonuncusu ve Türkiye'nin haklarını en iyi şekilde koruyan Montrö; sadece Türk Boğazları'ndan geçişi düzenleyen bir sözleşme değil, Türkiye'ye İstanbul, Çanakkale, Marmara Denizi ve Boğazlar'daki tam egemenlik haklarını geri kazandıran, Lozan Barış Antlaşması'nı tamamlayan büyük bir diplomasi zaferidir.

BUNDAN KAÇINILMALI

Montrö, Karadeniz'e kıyıdaş ülkelerin güvenliğinin temel belgesi olup Karadeniz'i barış denizi yapan sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin herhangi bir savaşta, savaşan taraflardan birinin yanında istemeden savaşa girmesini önleyen bir sözleşmedir. Montrö, Türkiye'nin II. Dünya Savaşı'nda tarafsızlığını korumasına imkân yaratmıştır. Bu ve benzeri nedenlerle, Türkiye'nin bekasında önemli bir yer tutan Montrö Sözleşmesi'nin tartışma konusu yapılmasına, masaya gelmesine neden olabilecek her türlü söylem ve eylemden kaçınılması gerektiği kanaatindeyiz.

TEMEL DEĞERLER

Diğer taraftan; son günlerde basında ve sosyal medyada yer alan kabul edilemez nitelikteki bazı görüntüler, haber ve tartışmalar ömrünü bu mesleğe adamış bizler için çok derin bir üzüntü kaynağı olmuştur. 

TSK'nin, Anayasa'nın değişmez, değiştirilmesi teklif edilemez temel değerlerini titizlikle sürdürmesi zaruretidir.

Bu gerekçelerle, TSK ve Deniz Kuvvetlerimizi bu değerlerin dışına çıkmış ve Atatürk'ün çizdiği çağdaş rotadan uzaklaşmış gösterme çabalarını kınıyor, tüm varlığımızla karşı çıkıyoruz.” Ülke güvenliğiyle ilgili olarak konunun uzmanları konuşmasın da kim konuşsun? 

Eski milletvekillerinden Kanal İstanbul bildirisi!

103 emekli amiralden Montrö ve Atatürk bildirisi!

Kanal İstanbul Boğaz'daki egemenliği güçlendirecek!

Kanal İstanbul güzergahından kimler arazi aldı?