Kat mülkiyetine geçiş!

Kat mülkiyetine geçiş, kat irtifaklı tapuların kat mülkiyetine çevrilmesi ile sağlanıyor. Emlak vergisi tahsilatını hızlandırmak ve buradan elde edilen geliri artırmak amacıyla hükümet kat irtifaklı tapuların kat mülkiyetine çevrilmesi için bir yasa çıkardı.

Kat mülkiyeti tapusu alabilmek için binanın iskânlı olması şartı aranıyor. İstanbul'da binaların yüzde 70'i iskânsız durumda olduğundan daire sahipleri bireysel olarak iskân başvurusu yapamıyor. İskân işlemleri sadece müteahhitin elinde olan belgelerle yapılabiliyor. Binlerce binanın müteahhidi şirketini kapatmış ya da vefat etmiş olduğundan müteahhidi ve bu belgeleri bulmak kolay olmayacak gibi görünüyor.

Kat mülkiyetine geçiş hakkında merak edilenleri Taşınmaz Değerleme Müşavirlik (TADEM) Yönetim Kurulu Başkanı ve emekli tapu müdürü Ali Çetin Önder şöyle cevaplıyor:

1) Kaç çeşit tapu var?

-  İki tür tapu var: Kat irtifaklı ve kat mülkiyetli. 

2) Aralarındaki fark nedir?

-  Kat irtifaklı tapu, arsa tapusu olarak bilinir. Konutun ya da işyerinin metrekaresi değil, konut/işyeri başına düşen arsa miktarı yazılır. Daire; arsa, bağ, bahçe, tarla olarak görülür. Kat mülkiyetli tapuysa, iskân alındıktan sonra konutun ya da işyerinin özelliklerinin yazıldığı tapudur. Bu tapuda konut/işyeri, bağımsız bölüm olarak yazılır. İskân alınınca kat mülkiyeti tapusuna geçmek gerekir.

3) Devlet kat irtifaklı tapuları neden kat mülkiyetine dönüştürme kararı aldı?

- Kat irtifaklı tapular emlak vergisinde bedel kaybına neden oluyordu. Örneğin kat irtifaklı binalarda vergi 10 liraysa, kat mülkiyetine geçildiğinde aynı binadan 100-200 lira emlak vergisi alınabiliyor.

4) Kat irtifaklı tapular neden zamanında kat mülkiyetine dönüştürülmüyor?

- Genelde projeye aykırı işler yapıldığı için iskân ruhsatı almak mümkün olamıyor ya da emlak vergisinden kaçınmak için iskân ruhsatı alınmıyor.

5) Kat irtifaklı tapuyu kat mülkiyeti tapusuna dönüştürmek için ne gerekiyor?

- Gerekli belgelerle belediyeden iskân alınmalı.

6) Kat irtifaklı tapu sahipleri iskan alabilir mi?

- Binanın iskânı varsa, bina yöneticisi bütün dairelerin belgelerini toplayıp tapuya verecek. Cins tashihi yapılarak kat irtifakı kat mülkiyetine dönüştürülecek.

7) Cins tashihi için ne tür belgeler isteniyor?

- Belediyeden izin yazısı alınacak. Bu yazıyla Kadastro Müdürlüğü'ne gidilecek. Kadastro Müdürlüğü mülkü paftasına işleyecek. Daha sonra Tapu Müdürlüğü'ne gidilerek bina olduğu tescil edilecek.

8) Cins tashihi yaptırmak kaç liraya malolur?

- Döner sermayeyle birlikte toplam 250 lira masrafı oluyor. Bir de Doğal Afet Sigortası yapılması isteniyor.

9) Binanın iskânı yoksa, daire sahibi bireysel olarak iskân çıkartabilir mi?

- Bireysel olarak iskân alabilmek mümkün değil. İskânı alabilmek için sadece müteahhitte olan belgelerin ilgili idarelere verilmesi gerekiyor. Müteahhit şirket kapanmış veya şirket sahibi ölmüş olabiliyor. 

10) Bu durumda olanlar ceza ödeyecek mi?

- 1000 lira cezası olduğu biliniyor.

11) Bireysel olarak iskân alma imkânı olmayanlar, kat irtifaklı tapudan kat mülkiyetine nasıl geçecek?

- Geçmesi mümkün olmamakla birlikte ceza ödemek zorunda kalacaklar.

12) Kat mülkiyeti tapusuna geçenler, eskisine göre ne kadar fazla emlak vergisi ödeyecek?

- Vergideki artış oranı yüzde 300'den aşağı değildir. Ödenecek vergide dört-beş kat artış olur.

13) 1000 liralık ceza dışında bir müeyyide olacak mı?

- Cezayı ödemek yetmiyor. Mecburen kat mülkiyetine geçilmesi gerekiyor.

14) Müstakil bina olarak inşa edilen ancak daha sonra tadilat yapılarak içinde farklı daireler oluşturulan yalıların durumu ne olacak?

- 1957'den önce inşa edilenler zaten iskanlı kabul ediliyor. Bu tarihten sonra tadilat yapılarak içi ayrı dairelere dönüştürülmüşse, bu tadilatın öncelikle Anıtlar Kurulu ve belediyeden onaylatılması gerekiyor. Onaylıysa zaten kat mülkiyeti var demektir. Yalılarda kat irtifakı olmaz. 

Nagihan AKDAŞ/Emlakkulisi.com