Kayıp gayrimenkuller nasıl bulunur?

Hemen herkesin ailesinden duyduğu hikayelere göre büyüklerinin yaşadığı memleketlerde çok zengin oldukları, tarlaları, bağları, bahçeleri bulunduğu söylenir.

Çoğu kimse dedesinin veya büyük dedelerinin bulamadıkları malları olduğunu anlatır dururlar. 

“Ah bir bulabilsem şu paşa dedemin memleketteki mallarını…”

Pek çok insan kulaktan duyma bilgilerin peşine düşmektedir. Bu tür iddialar belgeye dayanıyorsa yerlerini bulmak kolaydır. Çoğu zaman bu söylemler sadece hikaye olarak kalır. Ancak bazen bu söylemler hikayeden öteye gider, gerçekten bu gayrimenkuller vardır ve yerlerini bulmak da mümkündür. 

Paşa Dedenize Ait Taşınmazları Nasıl Bulursunuz?

Acaba paşa dedenize ait olabileceğini düşündüğünüz gayrimenkulleri nasıl aramalısınız? 

Dedenizin ismine göre Tapu ve Kadastro Bilgi Sisteminden (Takbis) her hangi bir tapu dairesine başvurarak Türkiye çapında arama yaptırabilirsiniz. Dedeniz adına halen kayıtlı (yani henüz kimseye devredilmemiş) bir yer varsa hemen bilgisayarda çıkacaktır. Ancak dedenizin taşınmazı kadastro öncesi bir tapu kaydına dayanıyorsa, kadastro sonucu o taşınmaz dedeniz adına değil de bir başkasına veya Hazineye yazılmışsa bu taşınmaz böyle bir aramayla bulunamaz. 

Kadastro geçtikten sonra on yıl da üstüne geçmiş ve hiç kimse bu konuda itiraz etmemiş veya dava açmamış ise dedenizin tapusu geçersiz hale gelir. Biz kadastro geçtiğini duymadık, bilmiyorduk, yeni öğrendik demeniz de size bir hak doğurmaz. 

Dedenizin kadastro öncesi tapusu var ve kadastro sonucu bu yer hiç kimse adına yazılmamış boş bırakılmış yani kadastro harici kalmış ise kadastro müdürlüğüne başvurarak bu yeri dedeniz veya mirasçıları adına yazdırabilirsiniz. 

Dedenizin olabileceğini düşündüğünüz taşınmazın hangisi olduğunu biliyorsanız, o taşınmazın parsel numarasını kadastro müdürlüğündeki paftaya (haritaya) bakarak belirler ve onun tapudaki kök kayıtlarına inilerek, bir zamanlar dedenize mi ait olduğu tespit edilebilir. Taşınmazın yerini bilmiyorsanız eski tapunun cilt sayfa sırasını bilmeniz ve ilgili tapu müdürlüğüne başvurmanız gerekir.

Dedenizin kadastro sonrası oluşmuş tapusunun satılmış olabileceğini düşünüyorsanız, herhangi bir tapu müdürlüğünden dedenizin pasif tapu kayıtlarını bilgisayar yardımı ile görebilirsiniz. 

Bunların hiçbirini bilmiyorsanız böyle bir araştırma samanlıkta iğne aramak olur. Ancak bunların tümü için öncelikle dedenizle aranızdaki soy bağını mirasçılık belgesi veya nüfus kayıtları ile tapu dairesine kanıtlamanız gerekir. Mirasçısı olduğunuz herkesin mallarını bu şekilde arayabilirsiniz.

Tapu Senedini Kaybederseniz Yenisini Nasıl Çıkarabilirsiniz?

Tapu senedi taşınmazın size ait olduğunu gösteren belgedir. Zaman zaman bu belge kaybedilmektedir. Kaybedilmiş olmasının fazla bir önemi yoktur. Ancak tapu senedi kaybolduğunda siz yenisini çıkarmazsanız, zamanla unutulup gider ve sizden sonra çocuklarınız, torunlarınız o yerin varlığından hiç haberdar olmayabilir. Bu nedenle yeni tapu senedi çıkarmak ve tapunuzu aile bireylerinin ulaşabileceği yerde saklamak yararlı olur. 

Taşınmaz edinen kimse bazen aldığı taşınmazı değişik sebeplerle ailesinden dahi saklamaktadır. Ardından Allah geçinden versin. öldüğünde kimsenin o taşınmazdan haberi olmuyor, taşınmaz sahipsiz olarak senelerce boş bekliyor, sonra başkaları sahiplenip adlarına buraları kaydettiriyor. Yüzlerce taşınmaz var bu halde sahipsiz. Siz siz olun mallarınızı, banka hesaplarınızı yakınlarınıza söyleyin.

Bazen taşınmaz edinen kimse tapu dairesinden eve giderken ölüyor. Kimse onun yeni  bir arsa aldığını bilmiyor.

Türkiye’deki herhangi bir tapu dairesine giderek 5 lira gibi bir ücret karşılığında yenisini çıkarabilirsiniz. Tapu senedini çıkarmak için taşınmazın bulunduğu yerdeki tapu dairesine gitmenize gerek yoktur. Size en yakın tapu dairesine nüfus cüzdanınızla müracaat etmeniz yeterlidir. Yerinizin mahallesini, köyünü ada veya parsel numarasını bilmenize dahi gerek yoktur. Adınıza, T.C numaranıza göre bilgisayar bu aramayı sizin için yapacak ve yerinizi bulacaktır.

Tapu senedini malik dışında bir kimse çıkarttıramaz. Malik ölmüş ise mirasçıları mirasçılık belgesi getirmek veya nüfus kayıtlarından mirasçıları olduğu anlaşılmak kaydıyla yeni tapu senedi çıkartabilir.

Bir kimse elinde mirasçılık belgesi olması kaydıyla mirasçısı olduğu kişilerin adına tapu taraması yaptırabilir. Bunu herhangi bir tapu dairesine başvurarak yaptırması mümkündür. Yeni tapu senedi alabilir, tapu kaydındaki bilgileri gösteren bir yazı, yani tapu kayıt örneği isteyebilir.

Kadastrodan Önceki Tapular, Belgeler Geçersizdir

Kadastro taşınmazların sınırlarının ölçülüp, haritaya bağlanması ve taşınmaz sahibinin belirlenmesi işlemidir. Bu yolla yeni tapu kayıtları oluşturulmaktadır. 

Bir yerde kadastro çalışmaları tamamlandıktan sonra üstüne on yıl geçerse artık kadastrodan önce alınmış tapular geçersiz olur. On yıl geçtikten sonra eski tapu, vergi kayıtları, devir senetleri ve benzeri belgelere dayanılarak hak iddia edilemez, hatta dava bile açılamaz. Ancak zaman aşımını durduran ve kesen sebepler de vardır. Bu tür ihtilaflarda mutlaka uzman yardımı almak gerekir.

Sahipsiz Taşınmaz Zamanla Kullanıcısının Olur

Bir taşınmaz sahipsiz ise veya sahibi yirmi yıl önce ölmüş veya kendisinden haber alınamayacak şekilde kaybolmuş ise onun malını yirmi senedir kullanan kimse adına bu yerin tescil edilmesini mahkemeden isteyebilir.

Köydeki memleketteki babanıza, dedenize ait yerleri gidip sahiplenmezseniz, orayı kullanan kişi kendi adına tapu çıkartabilir. Bu nedenle, zaman zaman taşınmazların bulunduğu yere gidip, oraları sahiplenmekte, kullanmakta veya kiraya vermekte yarar vardır. 

Yirmi yıl önce ölmüş birisinin taşınmazını siz kullanıyorsanız, bu kullanımı kanıtlayarak, siz de adınıza tapu çıkartabilirsiniz.

Siz siz olun bir taşınmaz aldıysanız bunu yakınlarınıza söyleyin, bazıları taşınmaz alıp, eşine, çocuğuna söylemiyor, ani bir ölüm halinde o maldan kimsenin haberi olmuyor. Ölünce mallar götürülemiyor. Son çöpüne kadar hepsi bu dünyada kalıyor. O yüzden mirasçınız olacak kişileri uğraştırmayın, onlara bulmaca oynatacağınıza mallarınızın yerini söyleyin…  

Esasında “mal da yalan mülk de yalan” ama “al biraz da sen oyalan…”

 Gürsel Öcal DÖRTGÖZ—Tapu ve Kadastro Başmüfettişi

Kaynak:Tellal Haber Bülteni