Kentsel dönüşüm kanununa Anayasa Mahkemesi'nden iptal kararı!

İlgi : a) 15/12/2012 tarihve 28498 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "6306 sayılı Kanun

Uygulama Yönetmeliği".

b) 27/2/2013 tarih ve 2013/8 (1745) sayılı Genelge.

c) 11/3/2014 tarih ve 23294678-010.07/78-1970 sayılı duyuru.

 Anayasa Mahkemesi'nin 1/3/2014 tarih ve 28928 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2012/87 Esas ve 2014/5 Karar (Yürürlüğü Durdurma) sayılı kararı doğrultusunda ilgi (c) duyurumuz ile  16.5.2012 günlü, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un; 6. maddesinin dokuzuncu fıkrasının ikinci cümlesi, 9. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ve aynı maddenin ikinci fıkrası, 27.2.2014 günlü, E.2012/87, K.2014/41 sayılı kararla iptal edildiği, bu fıkra ve cümlelerin, uygulanmalarından doğacak sonradan giderilmesi güç veya olanaksız durum ve zararların önlenmesi ve iptal kararının sonuçsuz kalmaması için kararın Resmî Gazete'de yayımlanacağı güne kadar yürürlüklerinin durdurulduğu bildirilmiş idi.

Bu defa; Anayasa Mahkemesinin 26/07/2014 tarih ve 29072 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 27/2/2014 tarih ve 2012/87 Esas, 2014/41 Karar sayılı kararı ile ; yukarıda belirtilen 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'un 6. maddesinin dokuzuncu fıkrasının ikinci cümlesi, 9. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ve aynı maddenin ikinci fıkrası hükümlerine ilişkin iptal kararı ilgili kararın Resmi Gazete'de yayımlanması ile 26/7/2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bunun yanında, söz konusu karar ile ; 6306 sayılı Kanunun 3. maddesi dördüncü fıkrasının birinci cümlesi hükmü olan "Hazine dışındaki kamu idarelerinin mülkiyetinde bulunan taşınmazlar, bu Kanunun amaçları çerçevesinde kullanılmak üzere maliki olan kamu idarelerinin görüşü alınarak Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla Bakanlığa tahsis edilerek tasarrufuna bırakılır veya Bakanlığın talebi üzerine TOKİ'ye ve İdareye bedelsiz olarak devredilebilir.", 3. madde yedinci fıkradaki "Bu Kanunun uygulanması için belirlenen alanların sınırları içinde olup riskli yapılar dışında kalan diğer yapılardan uygulama bütünlüğü bakımından Bakanlıkça gerekli görülenler de bu Kanun hükümlerine tabi olur.", 6. madde onuncu fıkradaki "Bu Kanun uyarınca yapılan iş ve işlemlere ilişkin olarak adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde belirtilen adreslere yapılan tebligat, muhataplarına yapılmış sayılır." ve 8. madde birinci fıkradaki "Bu Kanun uyarınca kamu kaynağı kullanılarak gerçekleştirilen her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım işleri, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen hâllere dayanan işlerden sayılır." hükümleri de iptal edilmiştir.

Ayrıca aynı karar ile 6306 sayılı Kanunun 3. maddesi birinci fıkrasının yedinci ve sekizinci cümleleri olan "..Bakanlık veya İdare tarafından yapılan tespit işleminin masrafı ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine, masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın ayni ve şahsi hak sahiplerine bilgi verir." , 4. maddesi birinci fıkrası hükmü olan "Bakanlık veya uygulamayı yürütmesi hâlinde  TOKİ  veya İdare, riskli alanlarda, riskli yapıların bulunduğu taşınmazlarda ve rezerv yapı alanlarında bu Kanun kapsamındaki proje ve uygulamalar süresince her türlü imar ve yapılaşma işlemlerini geçici olarak durdurabilir." ve 5. maddesi beşinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri olan "Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın masrafları, ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın ayni ve şahsi hak sahiplerine bilgi verir." şeklindeki hükümleri iptal edilmiş olup iptal hükümlerinin, Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrası ile 6216 sayılı Kanun'un 66. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince, 2012/87 Esas, 2014/41 Karar sayılı kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak üç ay sonra (26/10/2014 tarihinde) yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.

Buna göre, ilgi (c) duyuru ile de bildirilen;

1- 6306 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen tapu sicili uygulamalarında 7201 sayılı Tebligat Kanunu kapsamında ilgililer ve hak sahiplerine yapılan tebligatlarda kullanılan "6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince ayni ve şahsi hak sahiplerinin idari yargı mercilerinde yürütmenin durdurulmasını talep etme hakları bulunmamaktadır." şeklindeki ibarenin ilgi (b) genelgenin C bölümü 3 no.lu bendindeki tebligat metninden çıkarılması,

2- Anılan Kanunun 9. maddesinin 1 fıkrası 1. cümlesi ve 9. maddesinin 2. fıkrasının bütünsel olarak iptal kararı verilmesi nedeniyle, 6306 sayılı Kanuna ilişkin işlemlerde uygulanamayacağı belirtilen tüm kanun hükümleri uygulanabilir hale geldiğinden anılan kanunlar ve ilgili mevzuat dikkate alınarak işlemlere yön verilmesi,

3- Duyurunun ikinci fıkrasında yer alan iptale konu madde (6306 sayılı Kanunun 6. maddesinin dokuzuncu fıkrasının ikinci cümlesi, 9. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ve aynı maddenin ikinci fıkrası, 3. maddesi dördüncü fıkrasının birinci cümlesi, 3. madde yedinci fıkrası, 6. madde onuncu fıkrası ve 8. madde birinci fıkrası) hükümleri kapsamında yapılacak talepler ve yürütülecek işlemlerde ilgili iptal hükümlerinin dikkate alınması,

4- 26/10/2014 tarihi itibarı ile yürürlükten kalkacak olan 6306 sayılı Kanunun 3. maddesi birinci fıkrasının yedinci ve sekizinci cümleleri (tespit masrafı - müşterek ipotek işlemleri) , 4. maddesi birinci fıkrası hükmü ve 5. maddesi beşinci fıkrasının birinci ve ikinci cümleleri (yıkım masrafı - müşterek ipotek işlemleri) hükümlerinin bu tarihten sonra uygulamasına son verilmesi gerektiğinden söz konusu hükümler kapsamında yapılacak taleplerin ve yürütülecek işlemlerin  26/10/2014 tarihi itibarıyla yerine getirilmemesi ve ilgili iptal hükmü gereğince (yeni bir yasal düzenleme yapılıncaya kadar) reddedilmesi,

5- Uygulamada yaşanabilecek aksaklıkların giderilmesi için öncelikle yürürlükteki Kanun ve ilgi (a) Yönetmelik hükümlerinin dikkate alınması, tereddüt oluşan durumlar için Genel Müdürlükten soru konusu edilmek suretiyle alınacak cevaba göre uygulamaya/işlemlere yön verilmesi,

Gerekmektedir.

Yukarıda açıklanan iptal hükümleri kapsamında; ilgi (b) genelgenin A bölümü 1 no.lu bendi, B bölümü 1 no.lu bendi, C bölümü 1 no.lu bendi ve D bölümünün tamamı ile ilgi (c) duyuru 26/10/2014 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmış olup yukarıda belirtilen konuların bölge müdürlüğünüze bağlı müdürlüklere bildirilmesi hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.

Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında 1745 sayılı Genelge!

Gülcihan YELKENCİ/Emlakkulisi.com