Kentsel dönüşümde tüketicilere ve müteahhitlere müjdeli haber!

6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun veya kamuoyunun bildiği adıyla Kentsel Dönüşüm Yasası aslında hem vatandaşlara hem de müteahhitlere önemli derecede haklar ve muafiyetler sağlamaktadır. Tapu harçları ile ilgili yasanın ilk çıktığı dönemde yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine ilişkin olan tapu harç ve muafiyetleri 25.07.2014 tarihinde çıkarılan yönetmelik ile önemli bir noktaya evrilmiştir. 

25.07.2014 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu Harçları ile ilgili olarak 6306 sayılı yasa kapsamında taşınmazların uygulama öncesi ilk satışları ile (riskli yap halinde ve yıkılmadan önce) yıkılıp yeniden yapıldıktan sonra ki ilk satışlarını harçtan muaf tutmuştur. Buna göre 25.07.2014 tarihinde yönetmeliğe eklenen “ç” fıkrası ile;

ç) (Ek:RG-25/7/2014-29071)(2)  İlgili kurum ile uygulama alanındaki yapıları malik olarak kullanan gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılan;

1)    Uygulama alanındaki yapıların dönüşüme tabi tutulmadan önce (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların (Değişik ibare:RG-27/10/2016-29870) ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi  işlemleri,

2)    Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, kredi desteğinden faydalanarak veya tamamen kendi kaynaklarını kullanarak, uygulama alanında veya uygulama alanı dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir yapının satın alınması (Ek ibare:RG-27/10/2016-29870) veya ipotek tesis edilmesi işlemi,

Kanun uyarınca yapıldığından, bu işlem ve uygulamalar ile uygulama alanındaki yapılarla ilgili olarak; noterler, tapu ve kadastro müdürlükleri, belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar nezdinde Kanun uyarınca yapılan diğer işlemler hakkında (a) ve (b) bentlerinde belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır. denmiştir. 

Bu tarihten sonra yani 25 Temmuz 2014 tarihinden sonra ise Tapu Müdürlükleri,  Maliye Bakanlığı ve Çevre Şehircilik Bakanlığı arasında önemli bir sorun ortaya çıkmış Maliye Bakanlığı’nın yönetmeliğe aykırı bir şekilde tapu harçlarının alınması yönündeki iradesine Tapu Müdürlükleri riayet etmiştir. Bu tarihten sonra Vergi Mahkemeleri nezdinde davalar açılmış ve bu davalar tüketiciler ve müteahhitler lehine sonuçlanmıştır. Bu noktada herkesin beklediği istinaf mahkemesi kararları da tüketiciler ve müteahhitler lehine yani alınan tapu harçlarının iade edilmesi yönünde oluşunca bu konunun kamuoyu ile paylaşılması zarureti ortaya çıkmıştır. 

25 Temmuz 2014 tarihinden sonra inşaat yapılmadan önce gayrimenkul alan ve satan ve inşaat yapıldıktan sonra gayrimenkul alan ve satan (hepsinde ilk satışlar için geçerli olmak üzere) vatandaşlarımız şu yolu izleyeceklerdir. 

1)    Alım satım işlemi yapıldıktan sonra 30 günlük süre içerisinde ilgili vergi dairesine dilekçe ile başvurup ödeme dekontu, tapu fotokopisi ,riskli yapı muafiyet yazısı, riskli yapı belgesi ve sözleşme (arsa payı karşılığı veya diğer modellerle yapılmışsa o sözleşme) ekleyerek düzeltme talebinde bulunulmalıdır. Alım satım yapıldıktan sonra 30 günlük süre geçtikten sonra başvuru yapılacaksa eğer Gelir İdaresi Başkanlığına şikayet yoluyla başvurulmalıdır.  Bu 30 günlük süre içerisinde başvuru  Vergi Mahkemesi red eder veya 30 günlük süre geçtikten sonra  yapılan Gelir İdaresi başvurusu red edilirse red tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde Vergi Mahkemesine dava açılması gerekmektedir. 

2)    Vergi Dairesi veya Gelir İdaresi Başkanlığına yapılan başvuru red edildikten sonra 30 günlük süre içerisinde Vergi Mahkemesine dava açılacaktır. Dava dilekçesine ek olarak;

a)    Vergi Tahsil Alındısı
b)    Tapu Senedi Fotokopisi
c)    Riskli Yapı Belgesi
d)    Riskli Yapı Muafiyet Belgesi
e)    Sözleşme Örneği (Arsa Payı Karşılığı veya başka modellerle yapılmışsa o sözleşme) 

Hazırlanacak ve ilgili Vergi Mahkemesine açılacak davada sunulacaktır. Açılacak olan tüm davalarda geçmişte açılmış ve karara bağlanmış karar örneklerini yani emsalleri sunmak mahkemenin kanaati için önemlidir. 

Vatandaşlarımız yani tüm tüketiciler ve müteahhitlerin bu imkandan faydalanabilmesi için satış yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içerisinde bu davayı açmaları gerekmektedir. 

Saygılarımla

Av.Ali Güvenç KİRAZ
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı