Kentsel dönüşümde Yunanistan örnek alınabilir mi?
Ekonomimcom köşe yazarı Sadi Özdemir, bugünkü köşesinde kentsel dönüşümü kaleme aldı ve Aremas’ın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Vedat Arslan'ın Yunanistan örneğini yazdı. Peki Yunanistan'da kentsel dönüşüm nasıl hızlandı?
İnşaat ve gayrimenkul sektörüyle ilgili veriler peş peşe açıklanıyor. Buna göre, Temmuz'da satılan 127 bin 88 konutun sadece 86 bin 304 adedi ikinci el konut olurken; Ocak-Temmuz döneminde ise 672 bin 162 konut satıldı ve bunların da 458 bin 54’ü ikinci el konuttan meydana geldi.
Ekonomimcom köşe yazarı Sadi Özdemir, bugünkü köşesinde kentsel dönüşüm konusunu kaleme aldı. Sadi Özdemir, konut satış rakamlarının, pazarın ihtiyacına göre çok az miktarda yeni konut üretimi olduğunu gösterdiğinin altını çizdi.
Özdemir, söz konusu yazısında "Temmuz'da yabancıya satılan konutların toplam satışlar içindeki payı ise yüzde 1,8’e kadar düştü. Yılın ikinci çeyreğine dair yapı ruhsatı rakamları da hiç iç açıcı değildi. Önceki yılın aynı dönemine göre yeni bina ruhsatı sayısının yüzde 22,7, daire sayısının ise yüzde 28,9 gerilediğini hatırlatalım" diye konuştu.
yabancıya satılan konutların toplam satışlar içindeki payı ise yüzde 1,8’e kadar geriledi. Yılın ikinci çeyreğine dair yapı ruhsatı verileri de hiç iç açıcı değildi. Önceki yılın aynı dönemine göre yeni bina ruhsatı sayısının yüzde 22,7, daire sayısının ise yüzde 28,9 azaldığını hatırlatalım. inşaat maliyet endeksinin önceki aya göre yüzde 1,91 ve geçen yılın aynı ayına göre yüzde 46,35 artış gösterdiğini belirtti ve herkes için en iyi gelişmenin bu olduğunu söyledi.
Özdemir, "İki rakam da enflasyonun (TÜFE) altında kalmış ki bu en azından maliyetlerin konut fiyatlarını artırıcı baskısının artık azalmaya başladığını gösteriyor" diye konuştu ve bu verilerin konut piyasasında arz eksikliğinin en ağır şekilde devam ettiğinin ve uzun süre de düzelmeyeceğinin kanıtı olduğunu vurguladı. Özdemir, "Yarın binlerce konutun temelini atsanız bitirmesi ortalama iki seneyi buluyor" dedi.
"Tabii ki bir de inşaatla ilgili olduğu sanılmayan, depremlerden önce asla anımsamayan kentsel dönüşüm gündemi de bulunuyor" ifadelerini kullanan Sadi Özdemir, yazısını şu şekilde sürdürdü:
"Bütün bunları bu defa inşaat sektörünün satış tarafındaki en önemli şirketlerden birinin Aremas’ın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Vedat Arslan’a sormak istedim. Çünkü Vedat Arslan, 14 senede (şirketinin yaşı) ekipleriyle birlikte İstanbul başta olmak üzere birçok ilimizde toplam 5 milyon metrekare gayrimenkulün satışını gerçekleştirdi. Başka bir ifadeyle yaklaşık 30 bin konut sattı. Aklınıza ilk gelen markalı konut projelerinin çoğunda satışı o ve ekibi yaptı. Sadece satış da değil, kiralamaları da o yönetti. 14 yılda elinden geçen gayrimenkullerin satış değeri yaklaşık 6 milyar dolar hesaplanıyor.
Ben de biraz popülizm yapayım diye soruyorum; konutu olmayan vatandaş ne zaman konut sahibi olacak? Arslan şunları söylüyor:
“Konut arzındaki bu çöküş düzelmedikçe, konut sahibi olamayanların ‘sahip olma ihtimalleri’ iyice ortadan kalkıyor. Üstelik arzın ortadan kalktığı bu ortamda arz yeniden devreye girerse fiyatlar tekrar yükselir. Neden çok sayıda konut projesi başlamıyor? Çünkü hem inşaatı yapmak için finansman yok hem de satış yok. Bence ancak 2025’in son çeyreğinde piyasa düzelmeye başlayabilir. Bunun için de faizlerdeki düşüş ve talep önemli. Hem kredi hem de mevduat faizleri yüksek. İkisi de satışı engelliyor. Vatandaş faizden kazandıysa ve konut fiyatları artacak diye inanıyorsa artık konut almalı. Çünkü mükemmel alım satım çok az olur. Sen faizden çıktığında herkes çıkmış olabilir o zaman da fiyatlar yükselmiş olabilir. Son 8 ayda fiyatlar yükselmedi, reel olarak geriledi bile. Bu dönemde inşaat firmalarının da işi zor. Biz projeleri kademeli satmayı öneriyoruz. Çünkü maliyet, kar ve fiyat ilişkisi böyle dengelenebiliyor. Malzeme firmaları da inşaata böyle satış yapıyor.”
Vedat Arslan’a yabancıya konut satışını ve ülkemizdeki deprem riskini, kentsel dönüşümümüzün geleceğini de soruyorum. Şu şekilde açıklıyor:
“Bundan 4-5 yıl önce vatandaşlarımızın yurt dışından aldığı gayrimenkul tutarı yıllık ortalama 250 milyon dolardı. Bu rakam 2023’de 2 milyar dolara çıktı bu sene sonunda 3 milyar doları aşacak. Şimdi, Dubai 400 bin dolarlık gayrimenkul alana oturma izni veriyor. Mesela bizden 2 milyar dolarlık gayrimenkul aldıkları için çok kızdığımız Ruslar, Dubai’den 2 yılda 40 milyar dolarlık gayrimenkul aldı. Ben Yunanistan örneğini Türkiye için öneriyorum. Yunanistan, önce ülke genelinde 250 bin Euro’luk gayrimenkul alana Golden Visa verdi. Sonra Atina ve Selanik’ten 500 bin Euro’luk konut alana diğer bölgelerinden ise 250 bin Euro’luk konut alana Golden Visa verdi. 1 Eylül 2024 itibariyle de Atina ve Selanik’ten 800 bin Euro’luk gayrimenkul alana, diğer bölgelerden 400 bin Euro’luk gayrimenkul alana Golden Visa vereceğini ilan etti. Aynı anda da ‘Atina, Selanik dahil ülkenin her yerindeki sadece kentsel dönüşüm projelerimizden 250 bin Euro’luk gayrimenkul alana Golden Visa veririm’ dedi. Böylece ülkede nerede kentsel dönüşüm olacaksa yatırımı oraya yönlendirdi ve dönüşümün finansmanını vatandaşlık da vermeden yabancı yatırımcıdan sağlamaya başladı.”
Vedat Arslan’ın anlattığı model akla yatkın görünüyor ancak bizde yabancı düşmanlığı Yunanistan’dakini de geride bırakmış olabilir mi?"
Tahliye davaları yüzde 20 düştü!
