Kira gelirlerinin beyanında ince noktalar!

Hürriyet Gazetesi Yazarı Şükrü Kızılot kira geliri beyanında ince noktalar başlıklı bir yazı hazırladı. İşte O yazı;

KIRA geliri deyip geçmeyin. Kira geliri elde edip, beyanname verenlerin sayısı o kadar hızlı artıyor ki.. 

örneğin; Gerçek usulde gelir vergisi mükellefi sayısı (konfeksiyoncu, kitapçı, kırtasiyeci, bakkal, manav, ayakkabıcı, inşaatçı, yedek parçacı, gözlükçü, saatçi, lokantacı, büfe, doktor, a w kat. mali müşavir, mimar, kâr payı, temettü, zirai kazanç vs.) 2001 de 1.768.653 iken Şubat 2014 de 1.766.734 olmuş. Yani (-1919) azalma var. 

Kira geliri beyan eden gelir vergisi mükellefi sayısı: 2001 de 387.330 iken, Şubat 2014 de 1.545.765 olmuş. Yani (1.158.435) artış var. 

Görüldüğü gibi, 11 yılda beyanname veren gelir vergisi mükellefi azalırken, kira geliri beyan eden mükellef sayısında "yüzde 300 artış" olmuş. 

Bu ay verilecek kira geliri beyannameleri ile artış daha da yüksek olacak. 

İKİ YÖNTEMDEN BİRİ Kira gelirleri beyan edilirken, hangi yöntemin tercih edileceği çok önemli. 

Birincisi: Götürü gider yöntemi, İkincisi: Gerçek gider yöntemi. 

Aman dikkat! Birinciyi yani götürü gider yöntemini seçerseniz, "iki yıl" bu yöntemden dönemezsiniz. 

Bu yazıdaki açıklamalanmızı dikkatle okuyun ve sizin için hangisinin daha avantajlı olduğunu öğrenip, tercihinizi ona göre yapın. 

GÖTÜRÜ YÖNTEM YÜZDE 25 GİDER DEMEK Götürü gider, 1 lira masrafınız olmasa bile, yıllık kiranın (isüsna sonrası), yüzde 25'ini düşebilmeniz anlamına geliyor. 

GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİNİ SEÇEN İKİ YIL DÖNEMİYOR Kira geliri elde edenlerin, "götürü veya gerçek gider" yöntemlerinden birini Şükrü 2* ^ ı ^KIZILOT skizilotgJhurrlyetcom.tr seçerken, dikkat etmeleri gereken "ince bir nokta" var. 

O da şu; götürü gider yöntemini seçenler iki yıl süre ile bu yöntemi uygulamak zorundalar. 

Götürü gider uygulamasında, yıllık konut kira gelirinizden; 1- ÖNCE 3.200 TL İSTİSNA düşüyorsunuz sonra da götürü gideri. 

a) Ticari, zirai veya mesleki kazancı nedeniyle gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, örneğin esnaf, tüccar, doktor, avukat istisnadan yararlanamıyor. 

b) 2013 yılı kira gelirlerinden başlayarak uygulanacak yeni bir düzenlemeye göre ayn ayn veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının tutan ile emekli aylığı, emekli ikramiyesi ya da kıdem tazminatı dahil toplam gelirleri 94 bin lirayı aşanlar da istisnadan yararlanamıyor (GVK Md. 21/ son ve 286 No.lu GV Tebliği). 

Buna göre 2013'te 12 bin TL konut kirası. 20 bin TL ücret, 80 bin TL emekli ikramiyesi alan bir kişi, 3.200 TL'lik isüsnadan yararlanamayacak. 

İSTİSNA SADECE KONUTLARA a) 3.200 TL'lik istisna uygulaması, sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkuller için söz konusu. 

b) Sonra da kalan tutarın yüzde 25'ini "götürü gider" olarak düşüyorsunuz. 

c) tstisna + götürü gider toplamı, yılık kira gelirinden indiriliyor. 

KİRADA TAHSİL ESAS - 2013'te 10 aylık kira tahsil edildiyse, tahsil edilen kira beyan edilecek. 

- Geçmiş yıl tahsilatı, tahsil edilen yılm hasılatı savılır. 

ÖRNEK: 2011 ve 2012 yılları kıra gelirleri topluca 2013 yılında tahsil edilirse. 

2013 yılının geliri sayılır. 

KONUT KİRA GELİRİNİZ İÇİN HİÇ VERGİ ÖDEMEYEBİLİRSİNİZ Kira gelirini beytin etmeden önce durumunuza bakın. Gerçek gider yöntemi, sizin için daha avantajlı ise, götürü gider yöntemini değil gerçek gider yöntemini seçin. 

1. EVİ SON 5 YİL İÇİNDE ALANLAR YAŞADI Kiraya verdiğiniz konutu, son 5 yıl içinde satın aldıysanız ciddi bir avantajınız var. 

"Gerçek gider" yöntemini tercih etüğinizde, evin satın alma bedelinin, yüzde 5'ini kira gelirinizden düşebilirsiniz. 

2009'dan önce satın alınan evler için bu avantaj söz konusu değil. 

- Yüzde 5'lik indirim, bir ev için geçerli: - İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller, yüzde 5'lik gider indiriminden yararlanamaz. 

2. BANKA KREDİ FAİZİ ÖDEMENİN CAZİBESİ Kiraya verdiğiniz evi veya işyerini, banka kredisi kullanarak satın aldıysanız, "ödediğiniz faizleri", kir a gelirinizden düşebilirsiniz. 

Burada altını çizeceğimiz husus, bankaya yaptığınız ödemeleri değil, o ödemelerin içinde yer alan "faizleri" indirebilivorsunuz. 

3. EVİNİ KİRAYA VEREN KENDİSİ DE KİRACIYSA Sahibi bulunduğu konutu ya da konutlan kiraya verenler, kendileri de başka bir evde veya lojmanda kira ile oturuyorlarsa, ödedikleri kirayı tahsil ettikleri kiradan indirebilirler. 

Kira Alan Karısı, Kira Ödeyen Kocası ise: Değişen bir durum olmaz. Kadın aldığı kirayı beyan ederken, oturdukları evin kira sözleşmesi kocası adına olduğu için aile birliğinde müşterek bir gider olması nedeniyle, kocasının ödediği kirayı, kendi GURBETÇİNİN İŞYERİ KİRASINA BEYAN DA YOK VERGİ DE... 

Yurt dışında yerleşik olan vatandaşlanmız, Türkiye'de ekle ettikleri stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulmuş işyeri kira gelirlerini, tutan ne olursa olsun Türkiye'de beyan etmeyecek. 

kira gelirinden indirebilir. 

4. AMORTİSMAN İNDİRİMİ Kiraya verilen konutun satın alma bedelinin (tapu harcı dahil) yüzde 2"si "amortisman" olarak, yıllık kira gelirinden indirilebiliyor. 

5. BAK1M-ONÂRIM GİDERİ VE EMLAK VERGİSİ DE İNDİRİLEBİLİYOR Kıra alınan gayrimenkullerin; - Kıra aldığı evin bakım onarım gideri, - Sigorta giderleri, - Lmlak vergileri, - Sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar da, kira gelirlerinden gider olarak indirilebiliyor. 

HEM İŞYERİ HEM KONUT KİRASI 2013 yılında; konut kirasının, istisna tutarını (3.200 TL'yi) aşan kısmı ile işyeri kirasının brüt tutan, 26 bin lirayı aşıyorsa hem konut hem de işyeri kiralan beyan edilecek. 

Toplam kira, 26 bin lirayı aşmıyorsa, sadece konut kira gelirleri beyan edilecek. 

BİRDEN FAZLA KONUTTA İSTİSNA Birden fazla konuttan kira geliri elde edenlerde, 3.200 TL'lik istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacak. 

HİSSELİ EVLERDE AVANTAJI Kıra alınan ev iki kişiye (örneğin kankocaya) aitse, her ikisi de 3.200 TL'lik istisnadan ayrı ayrı yararlanacak. 

EMEKLİ AYLIĞI VE ÜCRET GELİRİ Kira geliri elde edenin SSK (4/a), BağKur (4/b) veya TC Emekli Sandığı ndan (4/c). emekli aylığı alması halinde, kira gelirini beyan ederken, emekli aylığı gelirini de beyan etmesine gerek yok. 

Kira geliri olanların, tek işverenden alınmış ücret gelirinin de olması halinde, tutan ne olursa olsun ücret gelirleri beyan edilmeyecek. 

ÜSTE VERGİ İADESİ ALABİLİRSİNİZ "Konut kira geliri" elde edenler heyecanlanmasınlar; onlara vergi iadesi yok! Vergi iadesi "işyeri kira geliri" elde edenler için söz konusu olabiliyor. 

VERGİ KESİNTİSİ VE İADESİ Bazı özellikli durumlar (kiracının basit usule tabi mükellef olması, işyerinin bir şirketin aktifinde kayıtlı olması vb. durumlar) dışında, kiracı kirayı öderken brüt kiradan yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yapıyor. 

Uygulamada genellikle, işyeri sahibi kiracı ile "net kira tutan" üzerinden anlaştığı için stopajı (vergi kesinüsini) kiracı üstleniyor. 

Ancak bu durumda da stopajı (hukuken) işyeri sahibi ödemiş gözüktüğü için kira geliri beyannamesinde bu vergileri beyan ediyor. Ardından da hesaplanan vergisinden stopajları "mahsup" ediyor. 

Böyle olunca, 2013 yılında elde ettiği işyeri kirasını beyan edenler, 114 bin 480 liraya kadar olan işyeri kira gelirleri nedeniyle "vergi iadesi" alıyorlar. 

HAYAT VE ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİNİN İNDİRİMİ Kira gelirleri nedeniyle verilecek yıllık gelir vergisi beyannamelerinde, "bireysel emeklilik" dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin, beyan edilen gelirin "yüzde 15'ine kadar olan kısmı", vergi matrahının belirlenmesi sırasında, "indirim" konusu yapılabilecek. 

İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplanmasında, beyan edilen gelir olarak; Yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler, Geçmiş yıl zararlan, düşülmeden önceki tutar esas alınacak. 1 Ocak 2013 tarihinden sonra, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ise indirilemeyecek. 

indirim konusu yapılacak "hayat sigorta primleri" ile ölüm, kaza, hastalık, sağlık, doğum, tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15'ini ve 12 bin lirayı (2013 yılı için) aşamayacak. 

Hürriyet/Şükrü Kızılot