Konut kira gelirlerinin beyanı!

2013' de konut kira geliri elde edenler, bu gelirlerini 2014'de beyan edecek ve ödeyecekler. "Kira gelirlerinin beyanı Mart aynın 25'ine kadar yapılacak ve Mart ve Temmuz aylarında" olmak üzere, iki eşit taksitte ödenecek. 

İSTİSNA 

Gayrimenkulünü konut olarak kiraya verenlere, 2013 yılında elde ettikleri kira geliri için 3.200 lira, 2014 yılında elde ettikleri kira gelirleri için 3.300 lira "istisna var". 

Konut kira istisnası, sahip olduğu gayrimenkulü konut olarak kiraya verenlere tanınmış bir hak. Ancak, "işyeri" olarak kiraya verilen gayrimenkuller istisnadan faydalanamıyor. 

Diğertaraftan, istisnadan faydalanmak için, gayrimenkule sahip olan kişinin "gerçek usulde ticari, zirai veya mesleki kazananın olmaması" gerek. Diğer bir ifade ile, tüccar, esnaf, avukat, doktor, mimar, mühendis ve kazancını defter tutarak beyan eden çiftçiler istisnadan faydalanamıyor. Ancak, işçi, memur, şirket ortağı olan iş adamı, faiz geliri elde edenler veya başka gayrimenkulleri üzerinden kira geliri elde edenler istisnadan faydalanabiliyor. 

HER MÜKELLLEF İÇİN BİR DEFA İSTİSNA 

İstisna "her kişiye bir kez" uygulanıyor. Örneğin, üç tane evi kirada olan bir kişi, toplam kira geliri için bir kez istisnadan faydalanabiliyor. Eğer kirada olan gayrimenkul ortaklı ise herkes hissesine düşen kira geliri için "ayn ayn" konut kira istisnasından faydalanabiliyor. "Ayn ayn kira geliri olan eşler" için ise, her ikisi de gelirlerini ayn ayn beyan edip, istisnadan da ayrı ayn yararlanıyorlar. 

GERÇEK GİDER 

Kira beyanında götürü gider ve gerçek gider olmak üzere iki yöntem var. Özellikle "gerçek gider" yöntemini seçenler için önemli avantajlar söz konusu. Kredi İle Gayrimenkul Alanlar. Beyan edilen kira gelirinde, gerçek gider yöntemi seçilirse, "konut kredisi nedeniyle ödenen faizlerin tamamı gider olarak indirilebiliyor". Bu avantaj işyeri kira gelirleri için de söz konusu. 

Konutunu Kiraya Verip Kirada Oturanlar Sahibi bulunduğu konutu kiraya veren, kendisi de başka bir evde kirada oturanlar, gerçek gider yöntemini seçerek "ödetip kirayı, aldığı kiradan düşebiliyor". 

Evi Yeni Almış Olanlar: Kiraya verilen evi yeni almış olanlar, satın aldıkları yıldan itibaren "5 yıl süre ile satın alma bedelinin yüzde 5'ini", kira gelirinden düşebiliyorlar. 

Giderler: Kiraya konu evin; bakım, onarım ve sigorta giderleri, amortismanları, emlak vergisi, kiraya verilen gayrimenkul için bir sözleşmeye, kanuna ya da mahkeme kararına istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar da kira gelirlerinden indirilebiliyor.

GÖTÜRÜ GİDER 

Götürü gider yönteminde, elde edilen "kira gelirinden istisna düştükten sonra kalan tutann yüzde 25T gider olarak yazılabiliyor. Bunun için belgeli bir harcama gösterilmesine gerek yok. Götürü gider yöntemini seçen "en az 2 takvim yılı" gerçek gidere dönemiyor. 

AYNİ OLARAK TAHSİL EDİLEN KİRALAR 

Kiranın ayni (nakit değil de mal ile) olarak alınması durumunda, tahsil edilen kiralar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilerek yıllık beyan sınırlarını aşması halinde beyan ediliyor. 

DÖVİZLE TAHSİL EDİLEN KİRALAR 

Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirleniyor. Borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kur üzerinden Türk Lirası'na çevriliyor. 

TAHSİL EDİLMEYEN VE PEŞİN ALINAN KİRALAR 

Kira gelirleri "elde edildikleri yılın geliri" olarak beyan ediliyor. Gelecek yıllara ilişkin olarak peşin alınan kira gelirleri ise elde edildikleri yıl değil, "ait oldukları yılın geliri" olarak beyan ediliyor. 

Cem Barlas ARSLAN