Kira sözleşmesinde artış oranı yoksa ne olur? 17-11-2014

Taşınmaz mallarda yapılacak yıllık zamlar enflasyon oranlarına bağlanıyor. Peki, mal sahibi kiracısına en fazla ne kadar zam yapabilir? Zam oranının kira sözleşmesinde yazması gerekir mi? Kira sözleşmesinde artış oranı yoksa ne olur?

Kira sözleşmesinde artış oranı yoksa ne olur?

6098 sayılı Borçlar Kanunu gereğince, taşınmaz mallarda yapılacak yıllık zamlar enflasyon oranlarına bağlanıyor. Mal sahipleri kiracısına istediği oranlarda zam yapamıyor.

Peki, mal sahibi kiracısına en fazla ne kadar zam yapabilir? Zam oranının kira sözleşmesinde yazması gerekir mi? Kira sözleşmesinde artış oranı yoksa ne olur?

Kanun gereğince meskenlerde yapılacak kira zammı bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerli oluyor. Ancak işyerleri için 2020 yılına kadar sözleşme serbestisi uygulanıyor.

Sözleşmede taraflar arasında anlaşılan oranlarda zam yapılıyor. Ancak, kira zammına dair herhangi bir oranın belirtilmemiş olması durumunda mal sahibi kiracısına istediği oranlarda zam yapabiliyor.

Kanun no. 6098

II. Belirlenmesi

MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

Kanun No. 6353

MADDE 53 – 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”