Kiralık konut piyasasındaki sorunlar nasıl çözülür? Konut kiralarına dayalı menkul kıymet ihracı önerisi! 

Dünya Gazetesi köşe yazarı Prof. Dr. Ali Hepşen, söz konusu yazısında, "Diğer taraftan, “Konut Fiyat-Hane Gelir Oranı” verilerine göre de İstanbul’da konut fiyatları ortalama hanehalkı harcanabilir gelirinin 5,11 katı olmuş ve eşik değer olan 3’ün üzerinde yer almaya devam etmiş görünüyor" ifadelerine yer verdi ve artan varlık fiyatları ortamında hane halkı gelirinin aynı oranda yükselmeyeceği düşünüldüğünde gelecekte talebin canlı kılınmasının zor olacağını aktardı. 

"Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, 2023 yılı 1nci çeyreğinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 9,2 azalmış durumdadır. 2021 yılının aynı dönemine kıyasla ise azalış yüzde 30,1'dir" verisini paylaşan Prof. Dr. Ali Hepşen, konut üretiminde arz tarafının da sorunlu olduğunu dile getirdi. 

Konut piyasasında herkesin belirtmeye çalıştığı en önemli sorunun arz ve talep uyuşmazlığı olduğuna dikkat çeken Ali Hepşen bunun kısa sürede çözülmesinin imkansız olduğunu belirtti. 

Diğer yandan herkesin mutlak olarak barınmaya ihityacı olduğunu vurgulayan Hepşen, "Barınmak için konut satın alabilmek artık neredeyse imkansız. Ve fakat barınmak ve yaşamımızı sürdürmek için kiralık konuta ise her zaman ihtiyaç var. Her ne kadar sivil toplum kuruluşlarının baskısı olsa da, kamunun kiralık konut üretimine girme kararını vermesi kolay olmayacaktır" değerlendirmesinde bulundu. 

Hepşen, özel sektörün ise yeni konut üretmesinin ve bunları kira pazarına sunmasının; yükselen kur, azalan arsa stok ve kiralarla ilgili düzenlemelerin ardından daha da maliyetli hale geldiğini aktardı. 

Önemli bir faaliyet bölümü: Kiralama ve Menkul Kıymetleştirme

Ali Hepşen, "Sonda yazacağımı en başta yazmak isterim: “Önümüzdeki dönemde konut kiralamanın en önemli faaliyet alanlarından biri olacağını düşünüyorum.” Hele ki, kiralama sürecini menkul kıymetleştirme süreci ile entegre edebilen yapıların gelecek dönemlerde çok daha hızlı büyüyebileceğini öngörüyorum" dedi ve ABD'de olduğu gibi şirketlerin mülkiyetlerine çokça konut alarak, bunları kiraya konu edeceklerini söyledi. 

Burada bir organize pazarın oluşacağını dile getiren Hepşen, "Konutun kiralanması kapsamında yapılan ödemeler düzenli ve önceden tahmin edilebilir nitelikte oldukları için, bu tür ödemelere dayalı menkul kıymet ihracı ve projeye finansman sağlanması konutta finansal erişilebilirliğin sağlanması açısından da son derece önemli aslında" ifadelerini kullandı. 

Konut kiralarına dayalı menkul kıymet ihracına ilişkin ilk uygulamanın ABD’li Blackstone tarafından yapıldığını aktaran Hepşen, "Blackstone, 5 farklı eyalete yayılmış toplam 3.207 evin kira gelirleri teminat göstererek 479,1 milyon $ finansman sağladı ve kiralık konut pazarını genişletti" açıklamasını yaptı. 

Türkiye'de kira alacaklarına dayalı menkul kıymet ihracına yönelik kurumlar hazır mı? 

Dünya Gazetesi köşe yazarı Prof. Dr. Ali Hepşen, yazısını şu şekilde sürdürdü: 

Ülkemizde kira alacaklarına dayalı menkul kıymet ihracına yönelik kurumların da hazır olduğunu belirtmek gerekir. Burada özel amaçlı kurum olarak Türkiye'de menkul kıymetleştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi ve geliştirilmesi amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı, Borsa İstanbul, banka ve çatı birlikleri ortaklığında kurulmuş olan “Türkiye Menkul Kıymetleştirme Şirketi (TMKŞ)” süreci yönetmeli ve bu kurum üzerinden ihraçların planlanması faydalı olacaktır.

Dikkat edilmesi gerekecek önemli husus ise, ihraç edilecek olan menkul kıymetlerin vadesinin kira dönemi ile uyumlu olmasıdır. Yıllara yaygın şekilde kiralar üzerinden elde edilecek tahsilatların, menkul kıymet geri ödemelerinde yapılması planlanmalıdır.

SON NOT: Doğru bir planlamayla ve sermaye piyasasını etkin kullanımı ile kiralık konut piyasasının sorunlarına çözüm üretilebilir düşüncesindeyim. Yeter ki istensin, yeter ki başta arsa tahsisi konusunda haksız rekabet oluşmasın ve yeter ki firmaların finansmana erişimi adilane olsun…

İnşaat, hizmet ve perakende sektörlerinde güven düştü!

Uzmanlardan  Adana  depremi açıklaması! Beklenen bir deprem miydi? Daha büyük deprem olacak mı? Son dakika!

İnşaat maliyet artışı frenlendi! Konut fiyatları düşecek mi? Son dakika!