Komşuluk hukuku nedir? 17-09-2013

"Komşuluk hukuku nedir?" Türk Medeni Kanununa göre: Komşuluk hukuku, birbirine komşu olan taşınmaz maliklerinin birbirine karşı hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk kuralları bütünü olarak ifade ediliyor.

Komşuluk hukuku nedir?

Komşuluk hukuku, Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenleniyor. Sınırları belirlenen hak ve sorumlulukların ihlal edilmesi durumunda ise Kabahatler Kanunu ile Türk Ceza Kanununda yer alan hükümlere göre yaptırımlar uygulanıyor.

Komşuluk hukuku, komşu taşınmaz maliklerinin birbirine karşı hak ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk kuralları bütünü olarak tanımlanıyor. Bu kuralların bir bölümü özel hukuk, bir bölümü de kamu hukuku alanına giriyor.

Özel hukuk alanındaki komşuluk hukuku kuralları hemen bütünüyle Türk Medeni Kanunu’nun ayni haklar bölümünde yer alırken bu kurallar üç türlü yükümlülüğü öngörüyor:

1) Mülkiyet hakkından doğan bazı yetkileri kullanmama yükümlülüğü: Örneğin bir kimse kendi taşınmazında komşusuna zarar verecek yapıları yapamaz, bazı ağaç ve bitkileri dikemez, komşuları rahatsız edecek ölçüde koku, toz ve duman çıkaracak, sarsıntı ve gürültü yapacak etkinliklerde bulunamaz.

2) Katlanma yükümlülüğü: Örneğin su, gaz ve elektrik borularının başka yerden geçirilmesinin olanaksız olduğu ya da aşırı ölçüde harcamayı gerektirdiği durumlarda, yol üzerinde bulunan taşınmazın maliki, uğrayacağı zararın tümünün önceden ödenmesi koşuluyla, söz konusu tesisatın mülkünün altından ya da üstünden geçirilmesine katlanmak ve izin vermek zorundadır (m. 668). Kamu yoluna çıkmak için yeterli yolu bulunmayan taşınmaz malikine tam değerinin ödenmesi karşılığında gelip geçmek için uygun bir yer bırakılması da katlanma yükümlülüğünün bir gereğidir.

3) Bazı edimlerde bulunma yükümlülüğü: Örneğin komşular bir sınır hendeğini ya da çitini yapmak ve korumak konusunda ortaklaşa edimde bulunmak zorundadır. Kamu hukuku alanındaki komşuluk hukuku kuralları büyük ölçüde idare hukuku mevzuatında öngörülmüştür. Bunlardan en önemlileri Çevre Kanunu ve İmar Kanunu’ dur.

9 Ağustos 1983 tarihli Çevre Kanunu, çevre korunması kapsamı içinde komşulara zarar verici etkinliklerin önlenmesi hususunda idareye bazı ödev ve yükümlülükler yüklemiştir.