Konut kiralarında artış oranı nedir?

Konut kiralarında artış oranı nedir?

Konut kiralamalarında yasal olarak, kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamıyor. Kira bedeline yapılacak yıllık artış hesaplamasının da nasıl yapılacağı Borçlar Kanunu kapsamında açıklanıyor. Peki, ev kiralarında artış oranı nedir?

Kanun gereğince taşınmaz kiralamalarında üretici fiyat endeksi oranlarının hesaplamada kullanılması gerekiyor. Ancak hangi ÜFE oranının kullanılması gerektiği kanunda açıklanmıyor.

Ayrıca, yapılan kanun değişikliği ile işyerlerinde ÜFE uygulaması 2020 yılına ertleniyor. Buna göre yalnız mesken kira artış hesaplamalarında ÜFE oranları kullanılıyor. Söz konusu kanun esasları aşağıda yer alıyor: 

E. Kira bedeli

I. Genel olarak

MADDE 343- Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz.

II. Belirlenmesi

MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.

Kanun No. 6217     

GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 322, 324, 330, 339, 341, 342, 343, 345, 346 ve 353 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur.

- 12 Temmuz 2012 PERŞEMBE günü 28351 sayısı ile Resmi Gazetede yayımlanan BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN kapsamındaki ilgili madde;

Kanun No. 6353   

MADDE 53 – 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2 – Kiracının Türk Ticaret Kanununda tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında, 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 323, 325, 331, 340, 342, 343, 344, 346 ve 354 üncü maddeleri 1/7/2012 tarihinden itibaren 8 yıl süreyle uygulanmaz. Bu halde, kira sözleşmelerinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak sözleşme serbestisi gereği kira sözleşmesi hükümleri tatbik olunur. Kira sözleşmelerinde hüküm olmayan hallerde mülga Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”

Yukarıda mesken kiralamalarında hangi ÜFE oranının hesaplamada kullanılacağının Kanun kapsamında açıklanmadığını belirtmiştik. Buna karşın, Türkiye İstatistik Kurumu hazırladığı bir rehberde bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranının kira artış hesaplamalarında kullanılması gerektiğini açıkladı.

Bilindiği üzere ÜFE oranları her ay Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanıyor. 3 Ekim 2014 tarihinde, Eylül ayı dönemi enflasyon oranları açıklandı.

Açıklanan verilere göre bu ay en fazla yüzde 9,94 oranında zam yapılacak.

Enflasyon oranları Ekim 2014!

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com