Konut kredisi beklenildiği gibi tabana yayılmadı!

Merkez Bankası ve hükümet, ekonomiyi soğutmak ve ısınmanın önüne geçmek için bir süredir önlemler alıyor. Bunun bazı alanlanndaki yansımalannı görüyoruz. Ancak, konuştuğum bankacılar, konutta ciddi bir canlılık ve rekabet olduğuna dikkat çekiyorlar. Haftalık bazda konut kredisindeki artış oranlanında hafif düşüşler olsa bile, sektör büyümesine devam ediyor.
Konut kredisi tutan 2009 yılındaki 42.5 milyar TL'den yaklaşık yüzde 29 artışla 54.7 milyar TL'ye yükselmişti. Eğer tahminler doğru çıkarsa, 2011 sonunda toplam tutar 70 milyar TL'yi geçebilir.

Türkiye'de mortgage'ın uygulanmaya başlandığı 2004 yılından bakarsak, ortada müthiş bir artış var. Kredi tutan 3.5 milyar TL'den 20 kat artarak 70 milyar TL'ye ulaşmış olacak. Ancak, bankacılar tabloya öyle bakmıyorlar. Türkiye'nin daha yolun başında bulunduğunu ve potansiyelin büyük olduğunu belirtiyorlar.

Türkiye'nin gerçekleri

Konuştuğum bir bankacı, 'Konut piyasası çok canlı olacak. Talep duracak gibi görünmüyor' dedikten sonra birkaç gerekçeye dikkat çekti:

1.  Türkiye'de hala konut sahibi 1 olmak önemli bir hedef olarak görülüyor. Bu güçlü bir eğilim...

2.  Konut üreticileri ardı ardına yeni projeler hazırlayıp pazarlıyorlar. Satın alanların ortalama yüzde 58'i 'oturmak' için, yüzde 42'si ise 'yatının' ve 'kira' amaçlı saün alıyor. Oturma amaçlı alım hala düşük düzeyde.

3.  Türkiye'de konut kredilerinin milli gelire oranı yüzde 5.5 gibi çok düşük düzeylerde. AB'ye bakarsak gideceği daha çok yol var.

4.  Türkiye'de 1 kişi bütün hayaü boyunca sadece 1.1 ile 1.2 arasında değişen adette konut kredisi kullanıyor.

5. Ortalama kredi tutan birkaç yıl önce kişi başına 65 bin TL düzeyindeydi, şimdilerde 90 bin TL'ye yükseldi. Bu, Türkiye için oldukça yüksek bir tutar. Konut kredisi hala sınırlı bir kitlenin kullandığı araç olarak görülüyor.

Faiz artabilir canlılığı
Hükümet ekonomiyi soğutmak, kredi piyasasındaki artışı önlemek istiyor ama göründüğü kadanyla konut kredilerinde ciddi bir düşüş yok. Son dönemde, haftalık bazda artış oranında hafif düşüşler olsa bile, yükseliş eğilimi devam ediyor.
Bankacılar, her alanda olduğu gibi konutta da 'kıran kırana' rekabete devam ediyorlar. Munzamlardaki artıştan önce aylık yüzde 0.78-0.79 aralığında olan oranlar, yüzde 0.80-0.81 aralığına yükseldi. Rekabet nedeniyle bunlann da altına verenler var. Ancak, seçimlerden sonra faiz oranlannda artış bekleyenler nedeniyle, ilgi devam ediyor.
Posta/M.Rauf Ateş