Konut krizi kapıda!
Ege-Koop Başkanı, Hüseyin Aslan ülke genelinde konuta erişimde sorun yaşandığını dile getirerek önlem alınmazsa kriz yaşanacağını dile getirdi.
Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, bir yandan gelir dağılımı adaletsizliği, öte yandan konut fiyatlarında ve kiralardaki aşırı yükseliş nedeniyle vatandaşın ev alma gücünü yitirdiğini dile getirdi, acil tedbir çağrısı yaptı, “Öğretmen, polis, doktor, öğrenci evsiz. Vatandaş ev alma gücünü iyice yitirdi. Kiralık konut ise adeta karaborsa. Bir evi kiralamak için ortalama 15-20 kişi başvuruyor. Milliyet'te yer alan habere göre; Aslan Devlet acilen konutu stratejik sektör kabul ederek, yeni politika üretmeli” dedi. İzmir’in nüfusunun 2050 yılında sekiz milyon civarında olacağını söyleyen Aslan, şunları söyledi:
“Bugünden İzmir’in dört bir tarafında yeni yerleşim alanlarının yapılacağı arsalar geliştirilemezse, korkarım yüzde 60-70’i riskli ve gecekondu olan İzmir, bu kez ‘çadırkente’ dönüşecek. İzmir’de dokuz üniversite var. Artık nüfus artıyor, kiracılık oranı yüzde 40’ın üzerinde ve her an deprem olabilir. Riskli binaların acilen yenilenmesi artık şart oldu.”
Aslan, bu olanaksızlığın temel sebebinin insanların her geçen gün alım gücünü kaybederek fakirleşmesi, inşaat sektöründeki fahiş fiyat yükselişi, devletin konut politikasındaki plansızlığı, öngörüsüzlüğü, yanlış sosyal ve ekonomik tercihler olduğunu dile getirdi. Konuta erişimin neredeyse olanaksız hâle gelmesinin sosyal bunalıma davetiye çıkardığını söyleyen Ege-Koop Başkanı, “Oysa sosyal devletin temel görevlerinden biri, konut üretimini özendirerek, kolaylaştırarak insanların barınma ihtiyacını karşılamaktır” şeklinde konuştu.
‘Arsa fiyatları yükseldi’
Özellikle, büyük şehirlerde hızla yayılan konut projelerinden dolayı, inşaat yapılabilir alanların azaldığını, faiz ve enflasyondaki artış sebebiyle inşaat metrekare birim maliyetlerinin yükseldiğini söyleyen Aslan, “Arsa fiyatı fahiş derecede yükseldi. Müteahhitler konut inşa etmek için kimi yerde sorumsuzca yüzde 50-80’e varan oranda kat karşılığı sözleşme yapıyor. Acil olarak bu olumsuz durumun önüne geçilmesi gerekir” şeklinde konuştu.
Hüseyin Aslan, “Ekonomistlerin hesaplama ve değerlendirmelerine göre, milli gelir içindeki doğrudan payı yüzde 5-6 arasında olan ve 200’den fazla sektörü, doğrudan ve dolaylı etkileyen inşaat sektörünün ekonomi içindeki payı yüzde 30, istihdamdaki payı da yüzde 7’dir. Çimentoda yıllık fiyat artışı yüzde 120-150, demir çelikte yüzde 110, kerestenin de ton fiyatı 1000 dolara yükseldi. Konut fiyatları yüzde 60-70 arttı, kira oranı yüzde 50-60 oranında yükseldi. Taşınma ücreti de son altı ay içinde ikiye katlandı” dedi.
‘Konut politikası değişmeli’
“İnşaat sektöründe ‘rant’ değil; ‘sosyal politika’ öncelenmeli” dedi. Aslan, bu bağlamda yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
“Konut kooperatifleri desteklenmeli, 150 m2’nin altındaki konut vergi, resim, harç ve KDV’den muaf tutulmalı. Kooperatifler için imarlı, altyapılı arsa üretilmeli, Kentsel dönüşüme öncelik verilerek, dönüştürülecek konut sahiplerine destek artırılmalı. TOKİ, konut kooperatiflerine maliyetin yüzde 70-80’i kadar uzun vadeli, düşük faizli ve konutların bitiminden itibaren üç yılı ödemesiz kredi vermeli.”
Aslan, İzmir depreminden sonraki destek tablosunun da güzel olmadığının altını çizerek, “Yıkılan konutların yerine inşa edilecek konutlar hızla bitirilerek hak sahiplerine teslim edilmeli. İzmir’de, riskli konutların envanteri tamamlanarak bu bölgelerde kentsel dönüşüme öncelik verilmeli” şeklinde konuştu.
‘Toplumun psikolojisi bozuk durumda’
Ege Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, “Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bir soru önergesine, ‘Son 3 yılda, 12 milyon 272 bin kişinin antidepresan ilaç aldı. 60 milyon 911 bin kişiye sinir sistemi ilacı reçete edildi. Ve, 15 milyon 405 bin kişi de psikiyatri kliniklerine başvurdu’ yanıtı verdi. Bu tablo, Türk toplumunun ruh sağlığının bozulduğunu, bunun nedenlerinin arasında ekonomik ve sosyal birçok sorunla beraber, barınma zorluğunun olduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu.
‘Uydu kentleri sürekli dillendiriyoruz’
Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan, “Dar gelirli vatandaşlarımıza düşük faizle oturma raporundan sonra ödemeli konut maliyetlerinin yüzde 50-60’nın kredi olarak karşılanmasını, belediyelerin ve TOKİ’nin kentin gelişmesine paralel uydu kentler yapacağı ucuz arsa üretmesini dilimizin döndüğü kadar anlatmaya çalıştık. Kimse önemsemedi” şeklinde konuştu. Bugün gelinen noktada da dar gelirli, konutu olmayan vatandaşa imkan sunulması ve belediyelerin altyapı desteği sağlamasını gerektiğini söylediklerini vurgulayan Aslan, “Bir an Ege-Koop’un 150 bin kişinin barındığı Ege Kentler ve diğer projelerinin yok olduğunu düşünün. İnanın İzmir’in bugünkü durumu çok vahim olurdu” dedi.
