Konut piyasasında rüzgar tersine döndü! Kiralar düşüyor!

Sahibinden.com’un, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporu ile konut piyasası mercek altına alındı. Peki konut fiyatları ne oldu? Kiralar düşüyor mu? İşte ayrıntılar... 

KONUT FİYATLARI REELDE DÜŞÜYOR

Reel konut fiyat endeksi Eylül’de Ağustos’a kıyasla 1 puanlık bir azalışla 160 oldu. Ağustos’tan Eylül’e enflasyon oranı cari konut fiyat artış oranından daha yüksek bir düzeyde gerçekleşmişti. Son bir yıldır cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azaldı.

ÜÇ BÜYÜK ŞEHİRDE KONUT SATIŞLARI NE DURUMDA?

Son bir yılda düşüşte olan konut reel satış fiyat endeksi Haziran’daki durağanlıktan sonra Eylül ayında da düşüşünü sürdürdürdü.

Ağustos’tan Eylül’e reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 1,3 puan, Ankara’da 0,8 puan, İzmir’de ise 1,9 puan azaldı. Eylül’de reel konut fiyat endeksi İstanbul’da 155,3, Ankara’da 180,9, İzmir’de ise 168,7 oldu.

REEL FİYATLARDA YILLIK DEĞİŞİM NEGATİFTE

Ağustos 2022’de yüzde 65,8’e ulaşan yıllık reel fiyat artışı Eylül 2022’den itibaren hızla inişe geçti.

Büyük depremin etkisiyle Nisan 2023’te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat artışı Mayıs’tan itibaren yeniden azalmaya başlamış, bu yılın başından itibaren de reel fiyat mutlak olarak azalmaya başladı.

Eylül 2024’te yıllık fiyat değişimi oranı Ağustos 2024’e kıyasla 0,3 puan azalarak yüzde -18,6 ile negatif değerlerde seyrini sürdürdü.

Bununla birlikte reel fiyatlarda düşüşün Haziran ayından itibaren ivme kaybetmekte olduğu gözlemlendi. 

CARİ FİYATLARDA ARTIŞ YAVAŞLADI

Cari fiyatlarda yıldan yıla artış oranlarında son bir yıldır bariz bir yavaşladı.

Yıllık konut fiyatı değişimi Türkiye genelinde Ağustos 2022’de yüzde 198,7 artışla zirve yaptı.

Konut fiyatları izleyen aylarda enflasyon nedeniyle artmaya devam etse de artış temposunda bariz bir yavaşlama ortaya çıktı.

Ülke genelinde ortalama konutun cari fiyatla yıllık artış oranı Eylül 2024 itibariyle yüzde 21,6 oldu.

KONUT TALEBİ ARTTI

2023 Ocak’ta istisnai bir yükselişle 235’e ulaşan talep endeksi, Şubat 2023 depreminin ardından aşağı yönlü bir seyir izleyerek Kasım 2023’te 88,7’ye kadar geriledi.

Aralık 2023’ten itibaren yönünü yukarı çeviren endeks, Ağustos’tan Eylül’e yüzde 1,2’lik bir artışla 157,8’e ulaşmıştır. Geçen yılın Eylül ayına kıyasla endeks yüzde 38,6 daha yüksek.

REEL KİRALAR NEGATİFE DÖNDÜ 

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun süredir azalmakta.

Geçen yılın Mayıs ayından Haziran ayına istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023’te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçti.

Şubat 2024 itibarıyla yerini negatif artışlara bırakan yıllık reel kira fiyatları değişimi Mayıs ayında yaklaşık yüzde -15 oldu.

KİRALARDA ARTIŞ AZALIYOR

Türkiye genelinde cari kira fiyatlarının yıllık değişimi geçen yılın Eylül ayından beri düşüştedir. Bu yılın Ağustos ayında cari artış hızında az da olsa bir yükselme gözlemleniyor.

Eylül ayı itibarıyla düşüş devam etmektedir. Ağustos 2024’te yüzde 47,1 olan kira fiyatlarının yıllık değişim oranı Eylül 2024’te yüzde 45,2 oldu.

Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık. Mevsimsel etki Şekil 7’de açıkça gözlemlenmektedir: Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemekte.