Konut satışında Ağustos tablosu umut veriyor mu?
Konut satışları ağustosta geçen yılın üstüne çıktı ve bu yılın en yüksek satışı gerçekleşti ama önemli olan ilk satışlar ve oradaki artış konut stokunu eritme umudunu yeşertecek boyutta değil...
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, konut satışları ile ilgili bir yazı kaleme aldı. İşte Aktaş'ın o yazısı...
Konut satışı bu yıl ilk kez ağustos ayında geçen yılın üstünde gerçekleşti. Dün de belirttik; ağustosta 110 binden fazla konut satıldı ve geçen yıla göre yüzde 5’lik artış oldu. Konut satışı ağustosta yalnızca geçen yılı geride bırakmakla kalmadı. Ağustosta bu yılın en yüksek satışına da ulaşıldı.
Bunlar olumlu gelişmeler kuşkusuz. Ama bu gelişmelerin nasıl sağlandığına ve kaydedilen artışın çok önemli olup olmadığına bakmak gerekiyor.
Ağustosun en önemli yanı kamu bankalar ımn konut kredisi faizini yüzde 0.99’a çekmiş olması. Zaten satıştaki bu artış da kredi faizindeki bu oran sayesinde gerçekleşti. Amaböylesine düşük faize rağmen satıştaki artış yeterli mi, bu tartışılabilir tabii ki.
Önemli olan ilk satış
Konut satışıyla ilgili hemen her yazımızda altını kalın kalın çizdiğimiz bir gerçek var. Toplam konut satışı ekonomi için öyle çok da önemli değil. Önemli olan ilk satış...
İlk satış artmalı ki konut ta milyonun üstünde bulunan stoklar erisin.
Yoksa bir vatandaşın beş yıl on yıl oturduğu bir evi başkasına satmasının ekonomiye pek bir katkısı yok. Hele hele bu ev satan sıfır konut değil de ihtiyaçlarmı daha iyi karşılayan örneğin daha büyük bir ev alıyorsa, değişen hiçbir şey yok demektir.
İşte bu açıdan bakınca karşımızda nasıl bir tablo var, onu incelemek gerekiyor.
İlk satışlar ağustos ayında 41 bine yaklaştı. İyi de bu sayı mart ayındaki düzeyden bile düşük. Yani kredi faizi aşağı çekildi diye ilk satışlarda bir patlama olmamış.
Konut kredisi faizi ile ilk satış arasında doğrudan bir bağ yok tabii ki. Faizle ilişkili olan ipotekli satışlar. İpotekli satışlarda ağustos ayında 34 bin adet aşılmış. Temmuzdaki 13 bine göre çok hızlı bir artış var. Ancak ipotekli satışların haziran ve temmuzda dip yaptığını unutmamak gerek.
İpotekli satışlar temmuzdan ağustosa 13 binden 34 bine çıktı çıkmaya ama bu satışlarda ağırlık yine ilk satışlarda değil. Ağustos ajandaki ipotekli satışların üçte biri ilk satıştan, üçte ikisi ikinci el satıştan oluştu.
✓ Konut satışları ağustosta geçen yılın üstüne çıktı ve bu yılın en yüksek satışı gerçekleşti ama önemli olan ilk satışlar ve oradaki artış konut stokunu eritme umudunu yeşertecek boyutta değil.
✓ Konut kredisi faizini öyle aylar boyu bu düzeyde tutamayız. Dökme suyla değirmen döndürmeye çalışıyoruz, dolayısıyla satışlar birkaç ay daha yüksek seyredebilir, sonra kendi normalimize döneriz.
✓ En büyük sorunumuz ise konut kredisi faizi sıfıra indirilse bile çok geniş bir kesimin konut almaya hiç niyetlenemeyecek gelir düzeyine sahip olması.
