Konut sektöründe umutlu bekleyiş!

Otomotiv, hazır giyim, kimya sanayinin gözü hep ihracat verilerinde... Turizm yabancı ziyaretçi sayısına, gayrimenkul ise satış adetlerine odaklanmış durumda. Lojistiğin odağı ise ciro... Kısaca her sektörün kendi performansını ölçebilmek için özel olarak dikkat ettiği bazı göstergeler var. Hedefleri de her daim bu kritik göstergelerdeki rekorlarını yeniden kırabilmek.

Biz de buradan yola çıkarak sektörlere son 10 yılda başat verilerinde ne zaman zirveye ulaştıklarını ve bu rekoru ne zaman aşabileceklerini sorduk. Sektör temsilcileri de sanayileri için kritik olan göstergeler üzerinden bize yanıt verdi. Buna göre örneğin otomotiv sanayii ihracatta 2017 yılı itibariyle kırdığı 29 milyar dolarlık rekoru içeride ve dışarıdaki ekonomik belirsizlik nedeniyle ne zaman egale edeceğini bilmiyor. E-ticaret bu yıl ciroda yeni bir rekor kıracağından çok emin. İnşaat malzemeleri sektörü ABD ile olan gerilim nedeniyle 2013'teki 22,2 milyar dolarlık ihracat zirvesine yakın vadede yaklaşamayacağını düşünüyor. Mobilya sektörü ise zorlanarak da olsa alternatif pazarlarla 2017’deki 2,7 milyar dolarlık ihracat rekorunu bu yıl kıracağı görüşünde.

100 MİLYON HEDEFİ

Turizm, ekonomideki dalgalanmaya karşın bir süredir keyfi yerinde olan sektörlerden... Dikkate aldığı yabancı ziyaretçi sayısı bakımından son 10 yılda en yüksek seviyeye 2015 yılında 36 milyon 244 bin 632 kişiyle ulaştı. Sektör 2016 yılında bölgede yaşanan siyasi gelişmeler nedeniyle olumsuz etkilense de 2017’de hızlı bir toparlanma sürecine girdi. 32 milyon 410 bin 34 yabancı ziyaretçiyle zirve yılma yaklaşarak 26 milyar 283 milyon 656 bin dolar gelir elde etti.

2018 ise turizmin her bakımdan zirveyi yakalayıp, üzerine geçeceği bir yıl olacağa benziyor. Yılın ilk altı aylık döneminde elde edilen turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,5 oranında artarak 11,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Yine ilk 6 aylık verilere bakıldığında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,3 oranında artarak 16 milyon seviyesine çıktı. Rekor yıl kabul edilen 2015’in aynı dönemine göre ise yabancı ziyaretçi sayısında yüzde 7,2 oranında artış var. Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı ve Detur seyahat acentesi kurucu ortağı Firuz Bağlıkaya, “Bu büyüme hızıyla devam edersek 2018 yılsonu hedefimiz olan 40 milyon yabancı ziyaretçi sayısını ve 32 milyar dolar turizm gelirini rahatlıkla aşacağız. Yılı her anlamda rekor seviye ile tamamlamayı bekliyoruz” diyor.

UMUTLU BEKLEYİŞ

Capital'de yer alan habere göre; Konut sektöründe ise tam tersi olumlu bir rüzgar gözlemleniyor. Sektörün gidişatını anlamak için son yılların satış rakamlarına bakıldığında yıllar içindeki büyük artış göze çarpıyor. 2008 yılından itibaren 400 binin üzerinde gerçekleşen konut satışları, 2013’e gelindiğinde 1 milyon 157 bin 190 adede ulaştı. 2017’de ise sektör 1 milyon 409 bin 314 adet konut satışı ile son 10 yılın rekorunu kırdı.

2018 yılının ilk 7 ayında 769 bin 910 adet konut satışı gerçekleşti. Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı ve Halk GYO Genel Müdürü Doç. Dr. Feyzullah Yetgin, talepte dalgalanma görülse de bu rakamın yıl sonuna kadar, 2017 yılı satışlarını aşacağını düşünüyor. Nedenlerini şöyle aktarıyor: “2018 yılının ilk 7 ayında sektöre ivme kazandıracak önemli adımlar atıldı. Tapu harcı ve KDV oranının indirilmesiyle birlikte, kamu bankalarının konut kredi faizlerini düşürmesinin ardından, Türkiye’nin önde gelen gayrimenkul şirketlerinin üyesi olduğu GYODER, İNDER ve KONUTDER olarak güç birliğine giderek 15 Mayıs-30 Haziran tarihleri arasında geniş kapsamlı bir kampanya gerçekleştirdik. Tüm peşin ve konut kredili satışlarda yüzde 20 indirim ve yüzde 5 peşinat kampanyası, bankaların 0,98 faizle konut kredisi desteği sağlamasıyla birlikte sektörde büyük bir ivme yarattı. Temmuz 2018’de ülke genelinde 123 bin 878 konut satışı gerçekleşti ve konut satışında geçen yılın aynı ayma göre yüzde 6,9 artış yaşandı. Bu rakamlar da bize, konut alıcılarının kampanya ve teşvikleri iyi değerlendirdiğini gösteriyor. Tüm gelişmelerle birlikte, 2018 sonunda konut satışlarında yeni bir rekor kırılacağına inanıyorum.”

KADERİ KDV'YE BAĞLI

Konutla genelde paralel ilerleyen mobilya sektörü son 10 yıl içindeki en ciddi büyümeyi 2017 yılında gerçekleştirdi. Yıl içindeki KDV indirimi ve Kredi Garanti Fonu gibi teşviklerle sektör ciddi bir talep artışı yaşadı. Özellikle KDV oranının yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmesiyle mobilya sektöründe ticaret yüzde 40 arttı. 2017 yılında mobilya ihracat rakamları yaklaşık 2,7 milyar dolar olarak kaydedildi. Ancak 8 ayın ardından KDV’nin tekrar yüzde 18 oranlarına yükseltilmesi ve sektörün düşük sezonunda arka arkaya uygulanan hammadde fiyatlarındaki zamlar, mobilya sektörünü adeta durma noktasına getirdi. 2018 yılının ilk yarısına baktığımızda sektörde yaklaşık yüzde 5,8 oranında küçülme meydana geldi. 2018 Ocak ayında büyüme hedefini yüzde 30 olarak belirleyen mobilya sektörü KDV oranlarının olumsuz etkisiyle beklentilerini 20 puan düşürdü.

Türkiye Mobilya Sanayicileri Demeği (MOS-DER) Başkanı ve Yataş Grup CEO’su Nuri Öztaş-km, “Yakın dönemde KDV indiriminin yeniden gündeme gelmesini ümit ediyoruz. Böylelikle sektörde yaşanan durgunluğu telafi edecek bir hareketlilik meydana gelecektir” diyor. Yine de sektör ihracatta rekor kırdığı 2017 yılını aşarak, 2018’i 3 milyar dolar ihracatla kapatmayı öngörüyor. Bunu da son birkaç yıldır Nijerya, Hindistan, Çin, Rusya, Afrika ve Arap ülkeleri gibi alternatif pazarlara ağırlık vererek başarmayı planlıyor.

İKİ SEKTÖRDE DURUM FARKLI

Yeni nesil sektörlerden e-ticaret bügüne dek her yıl yüzde 30-35 büyüme gösterdi. Her yıl kendi rekorunu kıran sektör “son” zirvesini de geçtiğimiz yıl yaşadı. 2013 yılında sektörün hacmi 14 milyar TL’yken 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 32 büyüme göstererek 42,2 milyar TL’ye ulaştı. Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı ve Hepsiburada Ticari Grup Başkanı Emre Ekmekçi zirveye giden yolu şöyle özetliyor: “Son 2 yıl içinde omnichannel olarak adlandırdığımız çok kanallı iş modelinin yaygınlaşması önemli ölçüde büyümeye katkı sağladı. KOBİ’lerin pazaryeri modeliyle e-ticarete dâhil edilmesi de tüketiciye aradığı her ürünü fiyat karşılaştırması yaparak internette bulabilme olanağı sunarak tüketicinin alışveriş alışkanlıklarını değiştirdi. 2023 hedefleri kapsamında da e-ihracat için tüm süreçlerimizi optimize ediyoruz. Böylece asıl büyümenin 5 yıl içinde gerçekleşeceğini düşünüyoruz.”

E-ticaretin göbekten bağlı olduğu lojistik sektörü ise zirveyi tekrar yakalamak konusunda biraz kötümser. Sektör son 10 yıla bakıldığında dolar bazında en iyi yılını 52 milyar dolar ciro ile 2013’te yaşadı. 2013’ün ardından ise 5 yıldır dolar bazında düşüş yaşıyor. 2017 yılında 46 milyar dolara gerileyen sektörün büyüklüğünün, 2018 sonunda da 38 milyar dolara düşmesi bekleniyor. Tedarik Zinciri Ve Lojistik Yönetim Danışmanı Atilla Yıldıztekin, 2018 ve 2019 yılı yarısına kadar lojistik sektörünün zor bir dönem geçireceğini söylüyor ve şöyle devam ediyor: “Dolar kurunun çok artması ithalatı engelledi ve ithalat taşımaları azaldı, ihracat taşımaları bir süre arttı ancak ihracatın temelini teşkil eden hammadde ve yarı mamul ithalatı da azaldı. Ayrıca ekonomide büyümenin gerileyeceği beklentisi üretimi ve zorunlu tüketim dışındaki tüketimi olumsuz etkileyecek ve taşımalar azalacak.”

"Proje değerlerinde tekrar zirveye yaklaşabiliriz”

Mithat Yenigün - Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı

YÜKSELİŞ DONEMİ
Firmalarımızın yurt dışındaki performanslarının geçmiş yıllardaki seyri izlendiğinde, yeni projelerde en yüksek değere 2012-2015 döneminde yıllık 25-30 milyar dolar ile ulaşıldığı görülüyor. Ancak bölgedeki jeopolitik gelişmeler, petrol fiyatlarında gerileme ve Rusya ile yaşanan krizin etkisiyle bu rakam, 2016-2017 döneminde 14-15 milyar dolar bandına indi.

ENERJİ FAKTÖRÜ
Sektörün bu yılın ilk yarısında yurt dışında gösterdiği performans ise 9,2 milyar dolarlık yeni iş tutarıyla ümit verici. Belirgin düzeyde artış ivmesi kazanan enerji fiyatları, Suudi Arabistan, Cezayir, Türkmenistan gibi Türk müteahhitlik firmalarının referanslarının güçlü olduğu pazarlardaki yatırım ortamı ve finansman koşullarına olumlu yansıyabilecektir.

YENİ PAZARLAR
İlişkilerin normalleşmesiyle müteahhitlerimizin bu yılın ilk yarısı üstlendiği projelerden en büyük payı yaklaşık 3,1 milyar dolar ile Rusya aldı. Ayrıca potansiyel pazarlar olan Sahra-altı Afrika, Hindistan ve ASEAN bölgesindeki fırsatlar da göz önüne alındığında, 2018 yılında yurt dışında üstlenilen yeni proje bedelinin yeniden 20 milyar dolar bandına ulaşabileceği değerlendiriliyor.