Konut ve işyeri kira sözleşmesi yaparken nelere dikkat edilmeli?

Konut ve işyeri kiralamalarında, kiracı ile kiraya veren arasında sözleşme yapılıyor. Sözleşme kapsamında kiracıya, kiraya verene, kiralama işlemine ve kirakanan gayrimenkule ilişkin hususlara yer veriliyor.

Kira sözleşmesi, kira kanunu kapsamında şu şekilde ifade ediliyor: "Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir."

Kira sözleşmesi yazılı mı olmalı?

Kira sözleşmeleri sözlü veya yazılı olarak yapılabiliyor.  Ancak sözlü sözleşmenin başlangıç tarihini ispatlamak oldukça güç olduğundan, kira sözleşmelerini yazılı yapmak daha yararlı olarak biliniyor. 

Taraflar kendi aralarında yapabilecekleri gibi, sözleşme imzalarını noterde tasdik ettirme imkanları bulunuyor. Dava açarken veya icra takibi yaparken kira sözleşmesinin başlangıç tarihi yani gün, ay, yıl önem arz ediyor.  

Taraflardan birinin sözleşmeyi kaybetmesi halinde karşı taraf kendi söylediklerini daha kolay olarak, elindeki sözleşme ile kanıtlayabiliyor. 

Kira sözleşmesi süresi ne kadardır?

Kararlaştırılan sürenin geçmesiyle herhangi bir bildirim olmadan sona erecek kira sözleşmesi belirli sürelidir; diğer kira sözleşmeleri belirli olmayan bir süre için yapılmış sayılıyor.

Borçlar Kanunu gereğince kira sözleşmesi süresi ile ilgili herhangi bir ay sınırlaması bulunmuyor. Konut kiralamalarında genellikle kiralamalar senelik olarak yapılıyor. 

İşyeri kiralamalarında ise bu sürenin 3, 5 ve 10 seneye kadar çıkabiliyor.

Kira sözleşmesi tapuya şerh edilir mi?

Kira şerhi, bir taşınmaz malın maliki ile kiracı arasında düzenlenmiş kira sözleşmesinin tapu kütüğünün şerhler sütununa işlenmesi işlemine deniyor.

Bilindiği gibi kira sözleşmesi noterde yapılmış ve kiracıya şerh yetkisi verilmiş ise sadece kiracının başvurusu ile yapılabiliyor. Eğer kira sözleşmesi noterde yapılmamış ise ya da noterde yapılmış ancak tek taraflı şerh yetkisi kiracıya verilmemiş ise taşınmaz sahibinin başvurusu ve akit sırasında imza atması da gerekiyor.

Sözleşme süresine göre hesaplanacak kira toplamı ve sözleşmede süre belirtilmemişse bir yıllık kira bedeli üzerinden harç tahsil ediliyor.

Konut ve işyeri kira sözleşmesi yaparken nelere dikkat edilmeli?

- Kira sözleşmesini imzalayan kimsenin mal sahibi mi değil mi sorusunun yanıtının bilinmesi gerekiyor.Eğer mal sahibi değilse, yasal bir vekillik durumu var mı araştırın. Bunun için tapu senedi örneğine ya da vekaletnameye bakabilirsiniz.  

- Kira sözleşmesinde belirtilen adresin, kiralanan yer olup olmadığının kontrol edilmesi gerekiyor. Kiralanan yerin farklı çıkması, birtakım sorunlara neden olabiliyor.

-Kiraladığınız yerin geçmiş dönemden kalma borçlarının size ait olmadığını belirten bir hükmün kontratınızda yazması önemlidir. Bazı kiralanan yerlerde aidat, elektrik ve su gibi borçlar bulunabilir. 

- Kira sözleşmesinde kira bedeli olarak belirtilen tutarın hangi dönemlerde hangi oranda artırılacağının açıkça belirtilmesi faydalı oluyor. Ayrıca kira bedellerinin, mal sahibinin hangi banka hesabına ve hangi tarihler arasında (1-5 arasında gibi) yatırılacağının yazılmasına önem gösterin. Havale ve EFT masraflarının kiracıya ait olduğunu unutmayın  Gün belirtilmeyip her ay peşin ödeneceği yazılıysa bu her ayın üçüncü günü sonuna kadar ödenmesi anlamına gelir. 

- İşyerlerinde önemli olan ve kiranın net mi yoksa brüt kira mı olduğuna dikkat edin. Kira artışının ÜFE veya enflasyon gibi belli oranlarda belirtilmesi yine kiracı adına faydalı oluyor.

- Kiralama sürecinde hak kaybı yaşamamak adına demirbaşların listesine ve durumuna da yer verilmesi gerekiyor

Özge ÖZDEMİR ÇOLAK/Emlakkulisi.com