Konutta Ekim ayı beklentisi!
Ekim ayında konut satışı kredi faizi yoluyla sağlanan onca desteğe rağmen hem eylül ayma göre, hem de Geçen yılın ekim ayına göre az da olsa geriledi. Ancak kredi faizlerinin düşürülmesiyle konut satışlarının ivme kazanması planlanıyordu.
Faizler son aylarda genel olarak düşüş gösterdi. Kamu bankaları konut kredisi faizinde adeta kampanya başlattı, konut kredisinin faizi mevduat faizinin bile altına çekildi. Kamu bankalarının bu indirimine bazı özel bankalar da belli Ölçüde katıldı. Adeta bir seferberlik ilan edildi. Tüm amaç konut satışını hızlandırmak, milyonun üstüne çıktığı bilinen konut stokunu biraz olsun eritebilmekti.
Sonuç; hüsran demeyelim ama pek de beklendiği, umulduğu gibi değil.
Dünya Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, bugünkü yazısında Ekim ayı konut satışlarını değerlendirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün birlikte oluşturdukları verilere göre ekim ayında Türkiye genelinde toplam 142 bin 810 konut satıldı. Bu sayı, eylül ayındaki satışın da (146.903), geçen yılın ekim ayındaki satışın da (146.536) altında.
Hadi ekim ayındaki satış geçen yılın çok altında kalmış değil. Ama ilk on ayda geçen yıldan yüzde 12 daha az konut satılmış durumda. Geçen yılın ocak-ekim döneminde 1 milyon 149 bin olan sayı, bu yıl 1 milyon 8 binde kaldı. On ayda geçen yıla göre tam 140 bin 644 daha az konut satılabildi.
Düşüş ilk satışlarda
Toplam konut satışının geçen yılın altında kalmasına yol açan ilk satışlardaki gerileme. On aylık dönemde ikinci elde satış yüzde 2 oranında da Olsa arttı.
Ancak ilk satışlarda geçen yıla göre yüzde 28'lik bir gerilenle görüldü. Neredeyse üçte bire yaklaşan bir gerilemeden söz ediyoruz.
Üstelik ilk satışların ipotekli gerçekleştirilenlerindeki gerileme yüzde 30'u buldu. Kredi faizleri düşüyor, düşürülüyor ama bu durum satışları umulan ölçüde yukarı itemiyor.
Eylül ayında 18 bin 496 talan ipotekli ilk satışların ekimde 16 bin 31'e indiği dikkati çekiyor.
Faiz sıfır olsa ne olur ki!
Faiz böylesine düşürülüyor, yine de ipotekli satışlar bir türlü canlandırılamıyor. Gerçi ikinci elde ipotekli konut satışı on ay toplamında geçen yılın yüzde 6.5 üstünde ama ilk satışlar yerinde birle saymıyor, geriliyor.
Bunun temelde birkaç nedeni var.
Birincisi yeni konut fiyatları çok yüksek. Bakmayın üç beş konut projesinde milyonluk dairelerin kapış kapış gitmesine... Onlar sayıca çok az; alanların, alabilenlerin sayısı da...Konut ihtiyacı olan geniş kitleler yeni konutlara niyetlenemiyor bile.
İkincisi vatandaşın alım gücü öylesine zayıfladı ki, bu durumda olanlar bırakınız yeni konutları ikinci el konutlara bile yaklaşamıyor. Dolayısıyla faiz oranı ne kadar düşürülürse düşürülsün konut almaya niyetlenemeyecek bir kesim var. Bu durumda olanlar sıfır faizle kredi olanağı sağlansa bile konut alabilecek durumda değil.
Üçüncü de ekonomiye duyulan güvenin çok zayıflaması ve gelecek kaygısı. Geniş bir kesim mevcut işini kaybedebileceği endişesi yaşıyor, elinde üç beş kuruş birikimi olanlar da "Ne olur ne olmaz" düşüncesiyle parasını konut gibi bir yatırıma bağlamak istemiyor.
Sonuç ortada! Faiz düşüyor ama bu düşüş de yeni konutların satışını bir türlü umulan düzeye çıkaramıyor.
Demek ki temel sorun kredi maliyetleri değilmiş. En azından şu dönemin kazanımı bunu öğrenmemiz oldu.
