Konutta satışlar durdu

Son yıllarda yüksek katma değer artışıyla milli gelir büyümesine önemli katkı yapan inşaat sektörü, talep daralmasıyla karşı karşıya.

Küresel ekonomiden kaynaklanan dalgalanmalar ve Ak Partiye'ye açılan kapatma davasından dolayı ortaya çıkan belirsizlikle konut talebi son aylarda durma noktasına geldi. 2007 yılında ev tipi ikamet amaçlı 23 bin 885, apartman tipi 66 bin 952 bina için yapı ruhsatı alındı. Ev tipi yapılarda 2006'da daire sayısı 24 bin 906 olurken, apartmanlarda 552 bin 883 olarak gerçekleşmişti.
Geçen yıl yapı ruhsatı alınan inşaatlarda ortalama büyüklükteki bir dairenin arsa bedeli hariç inşaat maliyeti ev tipi yapılarda 83,5 bin, apartman tipi yapılarda yaklaşık 77 bin YTL oldu. Arsa bedeliyle birlikte ortalama daire maliyetinin 170 bin YTL'ye yaklaşması dikkat çekti. Türkiye genelinde özellikle yap-satçı müteahhitlerin arsa sahipleri ile sözleşmelerinin yüzde 50-50 paylaşım esasına dayandığı dikkate alındığında, ortalama büyüklükteki dairenin toplam maliyetini bulmak için inşaat maliyetinin ikiyle çarpılması gerektiği belirtiliyor. Ev tipi yapıların toplam yüzölçümü 4 milyon 455,4 bin, apartman tipi olanların 84 milyon 826,3 bin metrekare olarak belirlendi. Ortalama daire büyüklüğü ev tipi yapılarda 178,9 metrekare, apartman dairelerinde 153,4 metrekare oldu. Ev tipi yapılarda ortalama daire büyüklüğünün önceki yıla göre yüzde 7,8 küçüldüğü, apartmanlarda ise aynı kaldığı gözlendi. Ev tipi yapıların toplam inşaat maliyeti olarak değeri 2 milyar 78,8 milyon YTL, apartmanlarınki ise 42 milyar 557,1 milyon YTL olarak hesaplandı. Buna göre ortalama metrekare maliyeti ev tipi yapılarda 466,6 YTL, apartmanlarda 501,7 YTL olarak gerçekleşti. Maliyetler ev tipi yapılarda önceki yıla göre yüzde 2,6 artarken, apartman tipi yapılarda ise yüzde 9,6 ile enflasyonun üstünde artış gösterdi. Buna göre ev tipi yapılarda 178,9 metrekare olan ortalama büyüklükteki bir dairenin inşaat maliyeti 83 bin 465,9 YTL'ye, apartmanlarda 153,4 metrekare olan dairenin ortalama maliyeti 76 bin 973 YTL'ye geldi. Aynı birim değerlerle 100 metrekare büyüklüğündeki bir dairenin maliyeti ise evlerde yaklaşık 47 bin, apartmanlarda 50 bin YTL düzeyinde gerçekleşti.
İnşaat izni önceki yıllarda alınıp tamamlanarak geçen yıl yapı kullanım izni alınan binalarda ise ortalama daire büyüklüğü evlerde önceki yıla göre yüzde 7,1 artarak 163,5, apartmanlarda ise yüzde 0,1 küçülerek 143,5 metrekare oldu. Kullanım izni verilen yapılarda birim metrekare başına inşaat maliyeti ev tipi yapılarda yüzde 10,5 artarak 469,9 YTL, apartmanlarda yüzde 9,4 artışla 479,4 YTL oldu. Buna göre ortalama büyüklükteki bir dairenin inşaat maliyeti evlerde yüzde 18,4 artışla 76,8 bin, apartmanlarda yüzde 9,2 artışla 68,8 bin YTL olarak gerçekleşti.
Hızlı büyüme dönemi sona mı eriyor?
Son yıllarda hızlı bir büyüme süreci kaydederek GSYH büyümesine önemli katkı yapan inşaat sektörünün büyüme hızının çeyrekler itibarıyla son dönemde giderek düştüğü belirlendi. TÜİK'in 1998 bazlı yeni gayri safi milli hasıla (GSYH) serisine göre GSYH'nın yüzde 5,7 küçüldüğü ağır ekonomik kriz yılı 2001'de yüzde 17,4 oranında küçülen inşaat sektörü izleyen beş yılda rekor oranlarda büyüme kaydetti. 2003 yılında genel büyüme oranı yüzde 5,3, inşaattaki büyüme yüzde 7,8, 2004 yılında genel büyüme yüzde 9,4, inşaattaki yüzde 14,1 oldu. 2005 yılında GSYH büyüme oranı yüzde 8,4 olurken, inşaat yüzde 9,3; 2006 yılında da milli gelir yüzde 6,9, inşaat yüzde 18,5 büyüdü. 2007 yılında ise milli büyüme oranı ilk çeyrekte yüzde 8,2, ikincide yüzde 4,2, üçüncü çeyrekte yüzde 3,3'e; inşaat sektörünün büyümesi de sırasıyla yüzde 8,7, yüzde 6,9 ve yüzde 4,1'e düştü. Dokuz ayda GSYH büyüme oranı yüzde 5, inşaat sektörünün büyümesi yüzde 6,4 olarak gerçekleşti.
(Zaman)