Lehman battı, bedelini dünya ödedi!

158 yıllık dev Lehman Brothers iflas ettiğini açıkladı Lehman'ın batışının bedelini ise tüm dünya birlikte ödedi. Borsalarda milyarlarca dolar buharlaştı, milyonlarca kişi işsiz, binlerce işyeri iflas bayrağı çekti. 15 Eylül 2008 Pazartesi. Dünya, 1929 büyük buhranından sonra tarihinin en ağır ekonomik krizini yaşadığı gün. SABAH'ta yazı işleri toplantısına girerken en önemli gündem maddesi Amerikan Merkez Bankası'nın (Fed) efsane başkanı Alan Greenspan'in sözleriydi. Lehman'ın battığını açıklanmış ve Greenspan buna 'Yüzyılın krizi' demişti. SABAH'ın yazı işleri toplantısında olanları bu cümleyle başlayarak anlatmıştım. Olmaz denilen olmuş, Lehman Brothers batmıştı çünkü. Bugün geriye dönüp baktığımızda trilyonlarca dolarlık paketler, milyonlarca işsiz, onlarca intihar, iflas, umutsuzluk, isyan ve kabus dolu bir yılın haberlerini sayfalara taşıdık. Manşetlerimizi, Marks'ın kapitalizmin kaleleri üzerinde dolaşan hayaleti de süsledi kara pazartesiler, çarşambalar da... Bu yazı dizisinde, Lehman Brothers'ın batışını milat kabul edip aradan geçen 1 yılda neler olduğunu hatırlatacağız. Kapitalizmin her on yılda bir yaşadığı devresel krizlerden daha öte, ağır ve acıtarak yaşatan bu krizin bir daha yaşanmaması ümidiyle...

Krizde en çok hatırladığınız ve zihninize kazınan görüntüsünü düşünün. Detroit'te kilisenin içine sokulan arabalarla yapılan otomotiv sektörünü kurtarma duası mı, Bush'un 850 milyar dolarlık kurtarma paketini imzaladığı görüntüsü mü yoksa borsalarda ellerini kafaları arasına almış borsacıları mı... Lehman Brothers'ın battığı gün elinde masalarından toparladıkları eşyaları bir kutuya koyarak kapıya çıkanların görüntüsüydü bence krizin simgesi. Nasıl unutulur ki? Asla batmaz denilen finans devinin batmasına izin verilmişti. Bush yönetimi müşteri bulamamıştı. Son anda hepsi masadan kalkmıştı. Bugün bile halen eleştiriliyor tarihin en büyük 10 batış hikayesi arasına giren Lehman iflası... İlk açıklamalardan biri ABD Merkez Bankası'nın eski başkanı Alan Greenspan'den gelmişti: "Bu 50 yılda, hatta 100 yılda bir yaşanabilecek bir olay. Yüzyılın krizi bu"

KİMSE KURTARMAYA YANAŞMADI
İki dünya savaşı görmüş, sayısız dünya ve bölgesel krizleri atlatmış Lehman bundan tam bir yıl önce 15 Eylül 2008'de iflasını istedi. Açıklanan iflas kararı, ABD'de yaklaşan başkanlık seçimleri öncesinde Cumhuriyetçi Bush Hükümetinin en kötü hamlesiydi. Bugün halen birçok ekonomist "Lehman'ın batmasına göz yumulmasaydı işler bu raddeye gelmezdi" diyor. Bunu bilemeyeceğiz ama dönemin ABD Hazine Bakanı Henry Paulson, Lehman Brothers yetkililerinin çağrılmadığı 14 Eylül'deki basına kapalı toplantıda, Lehman'ı kurtarma planını masaya yatırmış ancak taraftar bulamamıştı. Çünkü, Bear Stearns, Fannie Mae ve Fredie Mac gibi mortgage devleri kurtarılmıştı ve bu kurtarmalar nedeniyle sessiz de bir öfke vardı. O gün o toplantıda hükümet "Elimizi taşın altına sokmayız" deyip kenara çekilince masanın diğer ucundaki bankalar 'devletin destek olmadığı yerde biz de risk almayız' diyerek masadan kalktı. Böylece Lehman'ın kaderi belli oldu.

AIG VE WAMU'DAN KÖTÜ HABERLER
Paulson, iflasın açıklanmasından sonraki ilk açıklamasında, "Eğer hükümet özel bir şirketi kurtarmak için adım atarsa diğerleri de riskli hareketlere cesaretlendirebilir" diyordu. Bush, "ABD, finansal düzenlemelere dayanır" gibi krizin büyüklüğünün halen farkına varamadığını gösteren açıklama yaptı. Krizin pimi çekilmişti ve borsalar düşmeye başlamıştı. Piyasalar daha şaşkınlığı atamadan ikinci haber Merrill Lynch'ten geldi. O da batmamak için hisselerinin bir kısmını 50 milyar dolara Bank of America'ya devrettiğini duyurdu. ABD'nin en büyük bankalarından Washington Mutual ve dünyanın en büyük sigorta şirketi AIG'den de kötü haberler geliyordu. İlk müdahale ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere dünyadan art arda önlem açıklamaları gelmeye başladı. FED, yatırım bankalarına, hisse ve kredi teminat göstermeleri karşılığında borç vereceğini duyurdu. Bununla yetinmedi, hazine kağıdı kredi kolaylığı programıyla verdiği tahvillerin miktarını 175 milyar dolardan 200 milyara çıkardı.

'YASAL HAKKIMIZI KULLANACAĞIZ'
10 dev banka, 70 milyar dolarlık dev bir likidite fonu kurmak için anlaştı. Bank of America, Barclays, Citigroup, Credit Suisse, Deutsche Bank, Goldman Sachs, JP Morgan, Merrill Lynch, Morgan Stanley ve UBS, kuracakları fondan, likidite başvurusunda bulunanlara 23 milyar dolara kadar kaynak sağlayacağını duyurdu. Avrupa Merkez Bankası piyasaya 30 milyar euro para enjekte etti. Çin Merkez Bankası faizini 0.27 puan düşürdü. Ancak borsalarda satış dalgası başlamıştı bile ve gözler ertesi gün yapılacak FED'in faiz toplantısına çevrilmişti. Yıllardır ABD'de şişen ev fiyatları nedeniyle mortgage kredileriyle sağlanan sanal büyüme tüm dünyayı on yıl süren bir saadet dönemine sürüklemişti. ABD bunun bedelini ödüyordu ve tüm dünyayı da peşinden sürüklüyordu. Şimdi merak edilen en önemli soru 'sırada kim var'dı.
Sabah

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

Obama, Lehman'ın yıldönümünde Wall Street'in yol haritasını belirliyor
ABD Başkanı Barack Obama, global krizin dönüm noktalarından Lehman Brothers'ın iflasının birinci yılını kullanarak üzerinden Wall Street'in yeni yol haritasını açıklamaya hazırlanıyor

Ekonominin beklenenden daha yavaş hareket ettiğini bunun da sistemde yenileme ihtiyacı doğurduğunu belirtecek olan Obama'nın yardımcıları, başkanın açıklayacağı yol haritası öncesinde bazı bilgiler verdi. Obama'nın bu yol haritası hakkında ipucu veren Ulusal Ekonomik Meclisi Direktörü Lawrence Summers, "Yeni koruma planıyla sürdürülebilir bir güven ortamı yaratmak istiyoruz" yorumunda bulundu. Kriz öncesine giderek, ekonominin bu noktaya gelmesinde nelerin etkili olduğunu tespit etmeye çalıştıklarını dile getiren Summers, Obama'nın Pittsburg'da G-20 liderleri ile bir araya geleceği toplantıdan önce planlanan bu planın, zirveden çıkacak ortak karara da paralellik göstermesinin beklendiği ifade edildi.

Sürdürülebilir güven ortamı
Tehlikede olan finansal firmalara el koyan kanunlarla ilgili bi değişimin de gündemde olduğu belirtilen yeni ekonomik reform paketinde, yeni kurulacak takip ajansıyla mortgage, otomobil kredisi ve kredi kartı ile ilgili yaşanabilecek risklerin de önüne geçilmesi hedefleniyor. FED'in gücünü artırması beklenen Obama'nın, bu sayede büyük finans firmalarını, sistemi bütünüyle etkileyen risklerin bir parçası olmaktan kurtaracağı ifade edildi.  Yeni finansal uygulamaların devreye girmesiyle, Obama'nın yetkilerinin de artacağı belirtiliyor. Önümüzdeki dönemde olması muhtemel krizlere karşı daha güçlü bir ekonomik stratejinin yaratılması için çalıştıklarını ifade eden Beyaz Saray Sözcüsü Lawrence Summers, finans kanunlarıyla ilgili yapılacak olan yeniliklerin kongreden geçmesi için ellerinden geleni yapacaklarını kaydetti. ABD Hazine Bakanı Tim Geithner ise hükümet yetkililerin geçtiğimiz yıl mevcut bankacılık sistemini savunmasının trajik bir hataya neden olduğunu söylerken, batan Lehman Brothers örneğini kullanarak reform paketini onaylatmayı hedeflediklerini ifade etti.
Hürriyet

Lehman battı dediler eşime `koş ATM'den tüm nakiti çek' dedim
Dünyanın en büyük fonunun yöneticisi el-Erian Lehman'ın battığı günü bu sözlerle anlattı

- Bugün, çöküşü küresel finansal paniğe yol açan Lehman Brothers yatırım bankasının iflasının birinci yıldönümü. Dünyanın en eski ve en saygın yatırım bankalarından Lehman Brothers'ın 15 Eylül 2008'de tarihe karışması, 1929 yılındaki `Büyük Buhran'dan bu yana dünyanın tanık  olduğu en ciddi küresel krizin en önemli kilometre taşıydı. Lehman'ın iflası piyasalarda dalga dalga yayılan derin bir şok etkisi yarattı. Lehman'ın iflasıyla kriz dünyayı sararken o gün yaşananlara ait ilginç anılar da dış basında yer almaya başladı. İşte Lehman'ın çöküşüyle ilgili ünlü işadamlarının anıları:

- Dünyanın En Büyük Tahvil Fonu Yöneticisi Pımco'nun CEO'su Muhammed el-Erian: Lehman'ın iflastan korunma yasasına başvurduğunu duyunca eşimden en yakın bankamatiğe giderek çekebildiği kadar çok para çekmesini istedim. Bana `neden?' diye sorduğunda bankaların bir daha açılmama şansının olabileceğini söylemiştim.

- Goldman Sachs CEO'su Lloyd Blankfei: Haftasonları ofise giderdim ve kimseyi aramamış olmama rağmen tüm ekibi eksiksiz olarak çalışırken bulurdum. Herkes tarihi bir kriz döneminden geçtiğimizin farkındaydı. Sanırım birkaç yıl içerisinde krizle ilgili binlerce doktora tezi yazılacak ve yapılan yanlışlarla yapılması gereken doğrulardan bahsedilecek. Ancak biz bir kriz döneminden geçiyorduk ve bir doktora öğrencisinin sakin çalışma ortamına maalesef sahip değildik. Tüm kararlar hızla ve baskı alrtında alınmalıydı.

- Lehman Brothers yöneticilerinden Anne Erni: Aslında işlerin düzeleceğini düşünüyorduk. Pazar günü anne ve babamı eve davet ettim ve birlikte barbekü yaparken haberleri seyretmeye başladık. Önce Merrill Lynch ve Bank of America'nın birleşeceği haberini, duydum ardından da Lehman Brothers binasından ellerinde ofis eşyalarıyla dolu kutularla çıkan Lehman çalışanlarını gördüm ve şirketin iflasını öğrendim. O anda ağlamaya başladığımı hatırlıyorum.

Lehman batmadı kendini feda etti
Lehman'ın batışı sonrası geçen bir yılın ardından uzmanlar "Lehman kurtarılsaydı, küresel ekonominin bugünkü durumu ne olurdu?" sorusuna yanıt arıyor. CNBC'de yer alan analizde "Dönemin Hazine Bakanı Henry Paulson ve FED Başkanı Ben Bernanke Lehman'ı kurtarmış olsalardı, bir başka şirketin iflası kaosa sürükleyecekti. Lehman bardağı taşıran son damla oldu" denildi. Haberde, Lehman'ın iflasının bir anlamda küresel ekonomi için olumlu olduğu belirtilerek "Lehman, Wall Street için kendisini feda etmiş oldu" denildi.
Star

Lehman'ı batıran kadro 1 yılda sistem dışı kaldı
  
'Batmayacak kadar büyük' denen Lehman Brothers'ın batışının üzerinden tam bir yıl geçti. İşte dev bankanın yönetim kadrosunun bir yıl sonraki kariyer pozisyonu

Dünyanın önde gelen yatırım bankası Lehman Brothers'ın iflasının birinci yıldönümü yaşanıyor. ABD'nin beşinci büyük yatırım bankası olan 158 yıllık finans devi Lehman Brothers'ı kurtarma çabaları başarısızlıkla sonuçlanmış, banka geçen yıl 15 Eylül'de iflasını açıklamıştı. Krizin en çok konuşulan iflası olan Lehman Brothers'ın o dönemdeki yöneticileri şimdi ne yapıyor. CNBC-e'nin haberine göre Lehman'ın başındakilerin şu andaki faaliyetleri şöyle:

l CEO Dick Fuld: Kendisine sıfırdan bir kariyer yaratmaya çalışıyor. Manhattan'da iyi bir ofis kiraladı. Lehman'ın batışında çok tartışılmıştı şimdi finansal danışmanlık yapmaya gayret ediyor. Ama pek müşterisi yok.

l YÖNETİM Kurulu Başkanı Joe Gregory: Fuld'ın aksine kendisine Wall Street'te yeni bir yer arayışında değil. Gregory şimdi zamanının büyük kısmını evde emeklilih hayatı yaşayarak geçiriyor. Long Island'dan Lehman'ın merkez binasına helikopterle gelen Gregory, hem helikopterini hem de Long Island'daki evini satmak zorunda kaldı.

l MALI İşler Direktörü Erin Callan: O da çok zor günler geçiriyor. Lehman'dan istifa ettikten sonra Credit Suisse'te iş buldu. Fakat şubattan bu yana ücretsiz izinde bulunuyor. Gerekçe ise, Callan'ın Lehman yıllarında yüklendiği aşırı stres.

'Karıma tüm parayı çek dedim'
LEHMAN'ın batışının açıklandığı 15 Eylül gününe yönelik anektodlar da dış basında geniş yer buluyor. Bunlardan biri de dünyanın en büyük tahvil fonu yöneticisi Pimco'nun CEO'su Muhammed El-Erian'ın o gün eşine söyledikleri: Lehman'ın iflastan korunma yasasına başvurduğunu duyunca eşimden en yakın bankamatiğe giderek çekebildiği kadar çok para çekmesini istedim. Bana 'neden?' diye sorduğunda bankaların bir daha açılmama şansının olabileceğini söylemiştim.
Akşam

'Delikleri kapatmak zorundayız' 
 
ABD Başkanı Obama: 'Düzenlemelere karşı durmayın!'

Krizin birinci yılında ABD Başkanı tarihi bir konuşma yaptı ve finansal piyasa oyuncularına çok önemli mesajlar verdi. Obama, "Finans sistemini basit, anlaşılır ve şeffaf hale getireceğiz. Tüketicileri yakan anlaşılmayan enstrümanlar olmayacak. Finans sektörü de G-20'de buna yönelik alacağımız kararlara direnmesin" dedi

Obama Wall Street'in kalbi olan Federal Hall'da Lehman Brothers'ın iflasının yıldönümünde finans sektörünü `düzenlemelere karşı durmamaya' çağırdı. "Normalleşme başladı ancak görüyorum ki bazıları yaşananlardan ders almamakta direniyor. Ancak tarihin tekerrür etmesine izin veremeyiz. Bu krize yol açan delikleri kapatmak zorundayız" diyen Obama, konuşmasında Kongre'yi finansal sektörü düzenleyecek reform paketini yıl sonuna kadar kabul etmeye çağırdı. Finans sektörünü şeffaf ve güvenilir hale getireceklerini söyleyen Obama, "Krizden önce tüketiciler anlamadıkları sözleşmeleri imzaladılar, bilmedikleri yatırım araçlarına yatırım yaptılar, bankalar ödemeyeceğini bildikleri kişilere kredi verdiler. Ama artık o belirsizliğin yaşandığı döneme geri dönemeyiz. Riskleri azaltmak için kurallar koymalıyız. Finans kuruluşları kaynaklarının üzerinde risk alamayacak, Tüketici Koruma Ajansı tüketicileri finansal sektöre karşı savunacak" diye konuştu.

Obama, G-20 Zirvesi'nde finansal sektöre getirilecek yeni düzenlemelerin masaya yatırılacağını açıkladı. Bu arada uzmanlar ABD Başkanı Barack Obama'nın bu hafta içinde bir başka önemli konuşma daha yapacağını ve devletin finans sektörüne müdahalesini azaltmaktan bahsedeceğini belirtiyorlar.

Lehman iflas etmemiş olsaydı AIG iflas ederdi

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, bir TV kanalına yaptığı açıklamada, geçen yıl Lehman'ın iflas etmemiş olması halinde başka bir kurumun iflas edip krizi başlatmış olacağını söyledi.

Trichet, "Lehman krizin tetiği oldu. Ancak Lehman olmasaydı başka bir tetik olurdu. Lehman kurtarılabilirdi ancak o zaman AIG kurtarılmamış olabilirdi" değerlendirmelerinde bulundu. Trichet ayrıca, "Benim görüşüm içinde yaşanılan finansal sistemin çok istikrarlı olmadığının tam olarak ayırdına varmamız gerektiği" diye konuştu.

158 yıllık Lehman çöktü dünyanın 16 trilyon doları buhar olup uçtu

DünyanIn en eski ve en saygın yatırım bankalarından biri olan 158 yıllık tarihi ile kuruluşu Amerikan iç savaşından da eskiye dayanan Lehman Brothers'ın 15 Eylül 2008'de batması, 1929 yılındaki "Büyük Buhran"dan bu yana dünyanın tanık olduğu en ciddi küresel krizin en önemli kilometre taşıydı.

* ABD'nin beş büyük yatırım bankasından üçü küresel kredi krizine dayanamayarak geçen 365 gün içinde sahneden çekildi. JPMorgan Chase, Bear Stearns'ı, Bank of America ise Merrill Lynch'i satın aldı. Lehman Brothers ise çöktü. Fed ise son iki büyük yatırım bankası Goldman Sachs ve Morgan Stanley'in statülerini değiştiren kararını onaylayarak, bu bankaların ticari bankacılık yapmasının önünü açtı.

* Lehman'dan sonra AIG belası çıktı ortaya. Lehman'ın çöküşü küresel ekonomiye darbe vuruyorsa, AIG küresel ekonomiyi yıkacak potansiyele sahipti.

* Bu yüzden ABD yönetimi Lehman'da yapmadığını AIG'de yaptı ve yüzde 80 hissesi karşılığında şirkete 85 milyar dolar tutarında destek verdi.

* Lehman'ın çöküşü ve ABD yönetiminin AIG'i kurtarması dünyada korkuya yol açtı. ABD finans sistemini etkileyen krizin, sadece piyasaları vurmakla kalmayıp aynı zamanda küresel ekonomiyi ciddi bir resesyona sürüklemesi bütün dünyada ciddi bir tehlike yarattı.

* Borsa son aylarda değer kazansa bile ekonomide resesyonun başlamasından bu yana ABD'de 6.9 milyon kişi işsiz kaldı ve toplam işsiz sayısı 14.9 milyona çıktı.

* Dünyada son 1 yıl içinde işsiz kalanların sayısının ise 100 milyondan fazla olduğu tahmin ediliyor.

* Büyük ekonomiler krizde toplam 10 trilyon dolar harcadı.

* Özel mali sektörün varlık silmelerinin toplamı 4 trilyon doları bulurken, bankacılık sektörünün 10 yıllık kârını buharlaştıran bu büyük varlık silmeler, bankaların sermaye yapısını tekrar oluşturarak, borç verir hale gelmelerini de zorlaştırdı.

* Dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 2.3 (1 trilyon dolar) küçülmesi bekleniyor. Dünya ekonomisinin normalde yüzde 2 büyüdüğü düşünülürse, durgunluktan kaynaklanan kayıp 2 trilyon doları buluyor.

* Devletlerin ortaya koyduğu 10 trilyon doların krizin yaralarının sarılması ile birlikte geri alınması bekleniyor. Böyle değerlendirince aslında krizle birlikte dünya ekonomisinin şu an itibarıyla toplam kaybının 16 trilyon dolar olduğu hesapları yapılıyor.
Vatan

'Lehman öncesine göre sorunlar büyük'

Nobel ödüllü ekonomi profesörü Joseph Stiglitz, bankacılık sistemindeki problemlerin Lehman Brothers öncesi döneme göre daha büyük olduğunu belirtti

ABD'li yatırım bankası Lehman Brothers, tam bir yıl önce batmış ve o döneme kadar finansal sistem içinde yaşanan kriz, dünya ekonomik krizine dönüşmüştü. Paris'te verdiği mülakatta bankacılık sistemine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Stiglitz," ABD'de ve diğer birçok ülkede batmasına izin verilmesi için çok fazla büyük olan bankalar artık daha da büyüdü.
Problemler, finansal krizin başladığı 2007 yılı öncesine göre daha kötü" diye konuştu. Stiglitz, ABD'nin kredi krizi ve Lehman Brothers iflasından sonra bankacılık sisteminin ana problemlerini çözemediğini söyledi. ABD hükümetinin finansal sektörü zorlamanın siyasi açıdan zorluğunun farkında olduğunu ve 24-25 Eylül'de Pittsburgh'da yapılacak olan G-20 zirvesinde liderlerin ABD'yi daha sert önlemler almaya iteceğini umut ettiğini söyleyen Stiglitz, "Şu ana kadar önemli bir şey yapmadık ve bankalar geriliyor. Bankaların gücünü göz önüne alarak G20 liderleri bazı küçük adımlar atacak ve ileri doğru atılan her adım doğru yönde bir hamledir" dedi.

Obama'dan Wall Street'e gözdağı: Lehman'dan ders almayan var ancak eski günlere dönüş yok

İşlerin normale dönmeye başladığını söyleyen Obama, 'Normale dönüş beraberinde kendini beğenmişliği getirmemeli. Lehman'ı unutmayın' dedi

ABD Başkanı Barack Obama finans dünyasının kalbi Wall Street'te yaptığı konuşmada bankaları uyararak, "Aranızda Lehman Brothers'ın batışından ders çıkarmayanlar var. Ancak onlar kendi geleceklerinin yanısıra, ülkenin geleceğini de riske atıyorlar" dedi. Obama Lehman Brother'ın batışının birinci yılında bankacılardan ve politikacılardan oluşan bir izleyici grubuna yaptığı konuşmada, finans sektöründe artan istikrarın, işlerin normale dönmeye başladığını gösterdiğini belirterek, "Normale dönüş beraberinde kendini beğenmişliği getirmemeli. Finans sektöründeki bazılarının geçmişten ders almadığını görüyoruz" diye konuştu.
Obama, New York Borsası'ndan birkaç blok ötede yaptığı konuşmada Wall Street'in devlerini, ülkeyi 1929'daki Büyük Buhran'ın bir benzerinin eşiğine getiren sorumsuz ve pervasız davranışlar içine girmemeleri konusunda uyardı. Başkan Obama şunları söyledi:
"Lehman'ın batışından ve içinden yavaş yavaş çıkmaya başladığımız krizden ders çıkartacaklarına bunu göz ardı edenler var. Sorumsuz davranışların ve kontrolsüz aşırılıkların hâkim olduğu, birçoğunun yalnızca kolay para kazanma hırsı ve şişkin bonuslarla motive olduğu eski günlere dönüş olmayacak."

`Sıkıntıları azalttık'
Obama kendi yönetiminin ve Kongre'nin onay verdiği 787 milyar dolarlık canlandırma paketi sayesinde sıkıntıların azaldığını belirterek, "Son iki yılın fırtınaların dinmekte olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Küresel sistemi geçen yılın sonbaharında çöküşün eşiğine getiren krizin tekrarını önlemek için kararlı olduğunu ifade eden Barack Obama soruna karşı birçok cepheden harekete geçtiklerini, yasal boşlukları dolduracak tüm açıkları kapatacak düzenlemelerin gerçekleştirileceğini söyledi. Obama, yalnızca ABD'de değil tüm dünyadaki yasal boşlukları kapatmak gerektiğini ifade ederek "Bütün dünyanın bu yönde kararlar alması için gayret göstereceğiz" diye konuştu. Barack Obama Çin malı otomobil lastiklerine yüzde 35 oranında damping vergisi uygulama kararını da savundu.
Ticaret anlaşmalarının ticari sistemi işler halde tutabilmek için imzalandığını belirten Obama, kararın korumacılığı teşvik için alınmadığını da söyledi.

Radikal