Mardin'de doğalgaz çalışmasında arkeologlar da görev yapacak!

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından geçen yıl 17 Ocak'ta gerçekleştirilen ihale kapsamında Mardin ve Kızıltepe ilçesine doğalgaz dağıtımı yapacak firma belirlendi.

Proje ve lisans dosyasını hazırlayan Akmercan Mardin Doğal Gaz Dağıtım Şirketinin dağıtım lisansı 20 Mart 2014'te EPDK tarafından onaylandı.

- Kazı izni bekleniyor

Bu kapsamda Mardin ve Kızıltepe ilçesinde doğalgaz dağıtımını 30 yıl süre ile sürdürecek şirket tarafından altyapı çalışmalarına başlamak üzere Mardin Büyükşehir Belediyesi ile Artuklu ve Kızıltepe Belediyelerine kazı izni için yaklaşık 7 ay önce müracaat yapıldı.

Belediyelerce onay verilmesi halinde hızla sürdürülecek çalışmalar neticesinde ilk gazın bu yıl kasım ayında verilmesi planlanan kentte tarihi yapıların yoğun olduğu "eski Mardin"e doğalgaz hattı döşenmesinin meşakkatli olacağı düşünülüyor.

Mardin ve Kızıltepe ilçesine 35 milyon doları bulan doğalgaz dağıtımı için şehrin girişine kurulacak istasyonun inşaatına da başlandı. 

- 5 yılda 800 kilometre boru hattı

Vali Mustafa Taşkesen, AA muhabirine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın 81 vilayete önümüzdeki süreçte doğalgaz geleceğini belirttiğini söyledi.

Mardin'in doğalgaza kavuşmak için çok beklemeyeceğini, kentin bu anlamda şanslı olduğunu vurgulayan Taşkesen, tarihi kente bu yıl kasım ayında ilk doğalgazın verileceğini belirtti.

Taşkesen, önümüzdeki 5 yıl içerisinde kentteki her bölgeye doğalgazın ulaşacağını ifade ederek, bu kapsamda kente 800 kilometreden fazla boru hattı döşeneceğini kaydetti.

Konut ve iş yeri ayrımı yapılmayacağına işaret eden Taşkesen, "İlk boru hattı Organize Sanayi Bölgesinden geçecek. Daha sonra İstasyon Mahallesi doğalgaza kavuşacak. Sonrasında Yenişehir ile 13 Mart Mahallesi doğalgaz kullanabilecek" dedi.

"Yeni binasında hizmet veren Mardin Havalimanı nasıl müteşebbis ve turist gelmesinde önemli etkilere sahip ise doğalgaz da özellikle karlı olduğu ve maliyeti düşüreceği için önemli teşviklere sahip bölgede yatırımın artmasına, sanayinin gelişmesine önemli katkı sunacak" diyen Taşkesen, özellikle Kızıltepe ilçesinde doğalgaz ile hava kirliliğinin de önüne geçileceğini aktardı.

- "Eski Mardin'e doğalgaz götürülmesi zor olacak"

Taşkesen, tarihi kentin coğrafi yapısının farklı olduğunu, dar sokaklara sahih kentte evlerin kademeli şekilde yerleştiğini, bir evin balkonunun diğer evin bodrum katına denk geldiğini kaydetti.

"Şairin, 'şüheda fışkıracak toprağı sıksan şüheda' dediği gibi, Mardin'de de nereyi kazsanız oradan tarih fışkıracak. En handikaplı konu bu. Eski Mardin'e doğalgaz götürülmesi zor olacak. Tarihi fışkırınca çalışmalar kesintiye uğrayacaktır ama teknolojik imkanlarla eminim ki bu aşılacaktır" ifadelerini kullanan Taşkesen, şunları dile getirdi:

"Dünyada bu tür tarihi mekanlara sahip otantik vilayetlerin sayısı da az değil. Başta Kudüs olmak üzere İngiltere ve İtalya gibi ülkelerde tarihi mekanlar oldukça yoğun. Oralara doğalgaz nasıl geldi ise biz de kentimizi öyle doğalgaz ile buluşturacağız. Kentimizde çok daha fazla tarih fışkıracaktır diye düşünüyorum. İstanbul'da yer altında metro çalışmaları nasıl bu şekilde sık sık kesintiye uğramış ise belki ondan daha fazla çalışmalardaki kesinti Mardin'de olacak ama önemli değil. Tarihi kentimiz bu yıl doğalgaza kavuşacak."

- "Arkeologlar da bu projede yer alabilir"

Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Arkeoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Güner Coşkunsu, tarihe, doğaya, kültüre ve insan haklarına saygılı her türlü kamusal projeyi desteklediklerini ancak Mardin'de yaygın bir boru hattının geçirilmesi için henüz bazı ön koşulların sağlanmadığını düşündüğünü söyledi.

Coşkunsu, bu nedenle çalışmaların kültürel ve doğal mirası tahrip edileceği, hatta bazılarının tamamıyle yok olmasına neden olacağı yönünde endişeleri bulunduğunu ifade ederek, "Kamusal projeler hayata geçirilmeden önce ilk başta kültürel ve doğal mirasın kültür envanteri çıkarılarak haritalandırılır ve daha sonra projeler tasarı aşamasına geçer. Mardin'de ise henüz doğalgaz hattının geçeceği bölgelerde yapılmış bir arkeolojik çalışma yok ve Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu yok" diye konuştu.

"İlk başta arkeolog, sanat tarihçileri, mimar, hidrolog, zeolog, botanist ve diğer bazı uzmanların bulunduğu bir araştırma grubu oluşturulmalı, daha sonra proje hayata geçirilmelidir" diyen Coşkunsu, şunları dile getirdi:

"Ben doğalgazın sit alanı olan Mardin'de kullanılmasının doğru olduğunu düşünmüyorum. Yaygın boru hattı geçirildiğinde yapılara büyük zarar verecektir. Bölgede yapılacak olan çalışmaya şahsen ve arkeoloji bölümü olarak seve seve destekte bulunurum. Projeler de geliştirebiliriz. Ayrıca Türkiye'de istihdam edilmeyi bekleyen kalifiye arkeolog ve sanat tarihçileri var. Kültür ve Turizm Bakanlığının da onayı ile istihdam bekleyen arkeologlar da bu projede kolaylıkla yer alabilir. Eğer en sağlıklı ısıtma yöntemi olarak doğalgaz seçilirse konulacağı yerlerin özenle seçilmesi gerekir ki tarihi dokuyu bozmasın."

AA