Mars International CEO'su: Yabancıya konut satışı 2025 yılında yeniden canlanacak!
Türkiye'de konut satışları ve fiyatlarının seyri merakla takip ediliyor. Mars International CEO'su Hakan Bucak, gayrimenkul sektördeki son gelişmeleri anlattı. İşte Bucak'ın emlak piyasasına ilişkin değerlendirmeleri...
Son 3 senede Türkiye'de gayrimenkul sektöründe hareketlilik devam ediyor. Satışlar dönem dönem artış ve düşüş eğilimini sürdürse de fiyatlar istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Ülkede gayrimenkul fiyatlarındaki artış, deprem riskinin yüksekliği, şeffaf ve yatırımcı bir piyasanın olmaması, ani bürokratik ve hukuksal kuralların değiştirilmesi sektörü olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Öyle ki sektörde son dönemde Dubai gibi yatırımcı yararına dizayn edilen ülkeler çıkış yakalarken, Türkiye'ye bakış negatife çevrilmiş durumda. Mars International CEO'su Hakan Bucak da Türkiye’nin uluslararası gayrimenkul ekonomisinden en az yararlandığı dönemin yaşandığı ifade etti.
Yabancıların ülkede gayrimenkul sektörüne bakışı son dönemde negatife dönmüş durumda. Türkiye uluslararası gayrimenkul ekonomisinden en az yararlandığı dönemi yaşarken, canlanma 2025'de bekleniyor.
YATIRIMCININ İŞTAHI KAÇTI
Patronlar Dünya'sında yer alan detaylara göre, yıllık 400 milyar dolarlık pazar olan uluslararası gayrimenkul yatırımlarına Türkiye’nin bir süredir alışık olmadığı bir talep eğrisinde olduğunu ifade eden Bucak, yabancı yatırımcıların; Türkiye’deki yatırım iştahının kaybolması, yaşanan deprem faciası, ekonomik ve siyasi belirsizlikler, yabancı yatırımcının kamoyu tarafından istenmemesi, olası İstanbul depremi ve gündem yapılması, ani bürokratik ve hukuksa kuralların değiştirilmesi, şeffaf ve yatırımcı dostu bir piyasanın olmaması, mortgage ve ödeme planı gibi fırsatların sunulmaması, ve Dubai gibi bu anlamda her konunun yatırımcı yararına dizayn edilen ülkelerin ön plana çıkması gibi sebeplerle Türkiye’ye bakışını negatife çevirmiş durumda olduğunu belirtiyor.
Yabancıların güncel olarak Ege, Akdeniz ve İstanbul şehirlerine şu anda odaklandığını ifade eden Bucak, İstanbul’da özellikle merkezi ilçeler ve deprem riski az olan bölgelerin talep gördüğünü kaydediyor.
Mersin ve Antalya gibi Akdeniz bölgelerinin öne çıktığına dikkati çeken Bucak, "Bu dönemde düşük ya da yüksek bütçeli yatırımcılar piyasada. Orta seviyeli alıcılar diğer rakip ülkelere kaymış durumda. Konut tipolojisinde yazlık evler ve yaşam amaçlı konutlar talep görüyor" dedi.
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DURGUNLUK VAR
Yatırım karşılığında sağlanan ikametgah ve vatandaşlık hakkını kullanmak isteyen belirli bir gurubun talebinin gayrimenkul sektöründeki olumsuz seyirde pozitif olarak ayrıştığını dile getiren Bucak, Türkiye'nin gayrimenkul sektöründe arz problemi yaşadığına dikkati çekti.
Artan emtia fiyatları, enflasyonun da etkisiyle inşaat maliyetlerinin katlandığını söyleyen Bucak, buna yükselen işçilik fiyatları ve insan kaynağı sorununun da eklendiğini kaydetti.
Gelinen noktada metrekare üretim maliyetinin neredeyse satış fiyatına eşit olduğunu belirten Bucak, "Tüketicinin krediye erişememesi ve kredili satışların dibe vurması da ciddi sorunlar. Talebin azalmasıyla beraber, geliştiricinin de arz üretme iştahı oldukça düşük. İnşaat sektörü şu an bekleme ve izleme halinde" dedi.
Bu durumun hali hazırdaki arzın, yeni arzlar gelene kadar, stratejik olarak halkın konut ihtiyacına göre değerlendirilmesinin önemini ortaya çıkardığına parmak basan Bucak, "Bu minvalde bu stratejilerden bir tanesi hayata geçmiş oldu. İkamet etmek isteyen yabancıların alt yatırım limiti 200.000 dolara yükseltildi" diye kaydetti.
SEKTÖR İÇİN İYİ BİR KARAR
Bu durumun sektör açısından faydalı bir karar olduğunu Bucak şu ifadelerle açıklıyor: "Çünkü düşük bütçeli yatırımcıların ekonomiye faydası değerlendirildiğinde bu faydanın arz kısıntından ötürü oluşan fiyat hareketlenmelerinin oluşturduğu zarardan daha az olduğu ortada. Dolayısıyla hem yabancı gayrimenkul yatırımcıların kalitesini artırmak hem de sektörün arz problemini bir nebze de olsa gidermek açısından yerinde bir karar."
SATIŞLARDA DÜŞÜŞ DEĞİL ARTIŞ OLABİLİR
Söz konusu değişikliğin satışlarda bir düşüşe neden olup olmayacağı sorusuna ise Bucak "Satışlarda ikametgah yatırım limitinden ötürü ciddi bir düşüş beklemediğini aksine sektör tarafından doğru bir iletişimle bir ikametgah programı şeklinde iletişimi doğru tasarlanırsa satışları artırması bile mümkün olduğunu belirtiyor.
Aslında bu limit ile beraber Turkish Golden Visa markalaması adı altında bu kural getirilseydi, limit artışı yerine yeni bir program algısı yaratılsaydı daha da pozitif bir algı yaratılabileceğini söyleyen Bucak, "Sürecin bir anda kesilmesi yerine, kademeli olarak kota konarak, Golden Visa gibi uzun dönemli ikametgah programlarına geçiş daha yerinde bir karar olacaktır" diye kaydediyor.
Süreçte en önemli konunun duraksama ya da ani kesilmelerin olmadığını ve belli ve net hedeflerle işin programlı olarak yönetilmesi gerektiğini söyleyen Bucak, "Kararların verilmesinde ekonomik göstergelerin düzelme sürecine girmesi ve yatırım iştahının geri gelmesi daha doğru bir zamanlama olacaktır" diye konuştu.
Türkiye 2022 senesinde yabancı gayrimenkul satışlarından 6 milyar dolara yakın direkt gelir elde ettiğini hatırlatan Bucak, Bunun ekonomiye etkisinin indirekt 10 milyar dolara yakın olduğunu belirtti. Yabancı gelirinin 2022 yılında genel sektör içindeki payı yüzde5. 2023 yılında ise bu oran yüzde 2,9’a kadar düştüğünü kaydeden Bucak, "Yüzdelik pay düşse de ciro anlamında benzer bir seviye bekliyoruz fiyat artışlarından dolayı.” diye ekledi.
YATIRIMCILAR FARKLI KAYNAKLARA KAYDI: GAYRİMENKUL ŞU ANDA GÖZDE DEĞİL
Yatırımcıların farklı finansal enstrümanlara kaydığına dikkati çeken Bucak, "Gayrimenkul şu an gözde değil" diye vurguladı. Piyasada arz kısıtısına değinen Bucak, "Bu nedenle gayrimenkul fiyatlarının düşmesini beklemek doğru değil. Arzın ürüne dönüşme süresinin 2 sene olduğunu unutmayalım. Gayrimenkul fiyatları düşmez, ancak son yıllardaki gibi de artmaz. Enflasyona paralel seyreder" diye ifade etti.
KREDİ DESTEĞİ VERİLMESİ GEREKİYOR
Kredi musluklarının açılması gerektiğini söyleyen Bucak, bu sorun halledilmediği sürece talebin artmasının mümkün olmadığını belirtti.
Sektör için Gayrimenkul yatırım fonları ile proje finansmanı sunmak ve değerleme esaslarına göre fiyat piyasası oluşturmak çok önemli bir gündem maddesi olduğunu belirten Bucak, "SPK’nın onay vermesi durumunda sektörde GYF ve GYO konuları ön plana çıkacağını söyledi.
Bunun yeni ve sağlıklı bir model anlamına geldiğine dikkati çeken Bucak, "Çünkü GYF ile finanse edilen projelerin satış fiyatları değerleme esasında belirleneceği için fahiş fiyatlar değil doğru fiyatlar ortaya çıkacaktır." diye kaydetti.
YABANCI YATIRIMCI DİĞER ÜLKELERE KAYDI
Yabancıya satış konusunda yeniden canlanmanın 2025 senesinden itibaren gelebileceğini ifade eden Bucak, yabancıya satışta yaşanan sorunların da bir an önce çözüme kavuşturulması gerektiğini vurguladı.
Bucak’ın dikkat çektiği bir nokta ise gayrimenkul yatırımcıların son dönemde Türkiye’den çekildiği ve yatırımların başka ülkelere kayması oldu. “Dubai, Yunanistan, Portekiz, Mısır hatta Suudi Arabistan gibi ülkeler, Türkiye ile yabancı yatırımcılar konusunda ciddi rekabet içerisinde" olduğunu söyleyen Bucak, "Bu dönemde bu ülkelerin Türkiye aleyhine propoganda yaptıklarını, seçimleri, depremi ve ekonomik belirsizlikleri kullandıklarını gördük. Bu noktada sert bir rekabet içerisindeyiz" dedi.
Dubai'nin bu alanın yükselen yıldızı olduğunu söyleyen Bucak, Kocaman bir ülke olan Türkiye, yabancılara yılda 6,5 milyar dolarlık gayrimenkul sattığını söyledi.
Bunun ihracat olarak görülmesi gerektiğini söyleyen Bucak, "Küçücük bir kara parçası olan Dubai ise 2022 yılında bu alandan 65 milyar dolar gelir elde etti. 2023 yılının ilk yarısında ise 70 milyar dolarlık satış yaptı" dedi.
2023 yılını 100 milyar doların üzerinde kapatacağını söyleyen Bucak, "Türkiye’nin doğru adımlarla benzer gelirler elde etmesinin önünde bir engel yok. Ancak bunu sağlayabilmek için güven ortamı oluşturmamız gerek. Dubai’nin başarısının arkasında, yatırımcıya verdiği güven, yatırım kolaylığı, dijitalleşmiş şeffaf sistem, vizyon, mega projeler ve ülke tanıtım becerisi var. Türkiye’nin gayrimenkulde toplumsal faydayı gözeterek Dubai’nin eriştiği rakamlara ulaşabilmesi mümkün" diye değerlendirdi.
Pasifik GYO yılın 9 ayında 385.3 milyon TL hasılat elde etti! Hangi projede inşaat ne aşamada?
