Moldova’da yatırım için tarım arazisi kiralanabilir!

Dört milyon nüfuslu Moldova’nın 54 ülkeyle vize serbestisi, 43 ülkeyle de serbest  ticaret anlaşması var. Üstelik Türkiye ile olan anlaşmanın kapsamı bu yıl genişliyor. 

Ülke birçok pazarın giriş kapısı konumunda…

Para Gazetesi'nde yer alan habere göre Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan  Moldova’nın dünyada çok az ülkenin sahip olduğu bir özelliği var. Belki çok büyük  bir pazar değil, Türkiye’de yatırım yapıp  istihdam sağlayacak çok güçlü şirketleri de yok. Fakat birçok pazara giriş kapısı konumunda. 54 ülkeyle vize muafiyeti bulunan Moldova’nın 43 ülkeyle de serbest ticaret anlaşması (STA) var. Bu sayede Moldova menşeli malların Avrupa Birliği ülkelerinden Bağımsız Devletler Topluluğu’na çok geniş bir coğrafyaya sıfır gümrükle girme imkanı bulunuyor. Moldova ile 2016’dan bu yana Türkiye’nin de Serbest Ticaret Anlaşması var. Üstelik bu yıl STA kapsamına tarım  ürünleri ve hizmetler sektörünün de dahil edilmesi bekleniyor. Son yıllarda gerçekleştirdiği uluslararası anlaşmalarla dünya ticaretine daha fazla  entegre olmaya başlayan Moldova’yı mercek altına aldık…

GURBETÇİ DÖVİZLERİ

Dış ticaretini başta Romanya ve Ukrayna olmak üzere çevresindeki ülkelerle gerçekleştiren Moldova, Karadeniz’e kıyısı olmamasına rağmen Karadeniz ülkesi olarak değerlendiriliyor. Yaklaşık olarak Konya büyüklüğünde yüzölçümü bulunan ülkenin nüfusu ise yaklaşık 4 milyon civarında. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, 2016 yılı itibariyle kişi başı GSYİH’si 2 bin dolar ancak satın alma gücü paritesine (SAGP) göre hesaplandığında bu rakam 5 bin 500 doları buluyor.

Yıllık ihracatı 2 milyar dolar civarında ancak ülke ekonomisinde yurtdışındaki vatandaşlarının transfer ettikleri paraların de önemli katkısı var. Çünkü yaklaşık bir milyon Moldovalı başta İtalya ve Almanya olmak üzere, ağırlıklı olarak Avrupa ülkelerinde çalışıyor. 

Moldovalı gurbetçilerin ülkelerine gönderdikleri döviz miktarı geçen yıl 1.5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yıllık ithalatı 4 milyar dolar olan Moldova’nın dış ticaret açığının kapatılmasında gurbetçi gelirlerinin kuşkusuz ciddi payı var.

TARIMA DAYALI SANAYİYE SAHİP

Bir tarım ülkesi olan Moldova’nın ekonomisi büyük oranda tarıma dayalı sanayi temelli. En önemli tarım ürünlerini tahıllar, yağlı tohumlar, baklagiller, üzüm, şeker pancarı, meyve ve sebze oluşturuyor. Tarıma dayalı sanayide ise et ürünleri, şarap, meyve ve sebze konserveleri  ile süt ürünleri üretimi öne çakıyor. 

Bunun yanında otomotiv yan sanayi, tekstil ve konfeksiyon, kauçuk ve  plastik sektörlerinin de ülke ekonomisine katkısı önemli düzeyde.

Hulusi KILIÇ / Kişinev Büyükelçisi

“Tarım arazisi kiralanabilir”

Türk yatırımcılar için Moldova’da yatırım için cazip olabilecek en önemli sektör tarım ve tarıma dayalı sanayi. Bu ülkede tahıllardan baklagillere, şeker pancarından onlarca meyveye kadar birçok ürün yetişiyor. 

Yabancılar Moldova’da tarım ve orman arazisi satın alamıyorlar fakat  uzun süreli kontratlarla tarım alanı kiralayabiliyor. Bu yolla belediye ya da köy idarelerine ait araziler kiralanabilir. Diğer taraftan tarım ürünlerinin hasat sonrası ürün muhafazası (soğutma, atmosfer kontrollü soğuk hava) sınıflandırması, ambalajlaması, paketlemesi gibi konularda da sıkıntı var. Bu konuda  en son teknolojiyi kullanarak başta AB olmak üzere gelişmiş pazarlara ürün ihracatı gerçekleştiren Türk firmaları bu birikimlerini Moldova’da değerlendirebilirler.