Mortgage faizlerinin 2014'te düşmesi zor!

Mortgage kredileri ilk dokuz ayda yüzde 27 artış gösterdi. Ancak yılın başlarında yüzde 0,7'nin altına kadar düşen faizler de son aylarda yükseldi. Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay, kredi faizlerinin yeniden düşmesinin zor olduğunu söylüyor. Kredi hacmindeki artışın da 2014'te yüzde 12-13 seviyesine ineceğim tahmin ediyor. 

İnşaat sektörü, en hızlı büyüyen sektörlerin başında geliyor. Bunda mortgage kredilerinin katkısı büyük. Bu yılın başlarında bir ara yüzde 0,7'nin altına kadar inen aylık mortgage kredi faizleri son aylarda yüzde l'ler seviyesine çıktı. Mortgage kredilerini ve önümüzdeki dönemde yaşanabilecek gelişmeleri sektörün en büyük oyuncusu Garanti Mortgage Genel Müdürü Murat Atay ile konuştuk. 

IPSOS'un ekim ayında tamamladığı bir araştırmaya göre mortgage denince ilk akla gelen bankanın Garanti olduğuna işaret eden Atay, bundan sonra faizlerin düşmesinin zor olduğunu ama önümüzdeki yıl mortgage kredisi kullanımının yüzde 12-13'lük artış kaydetmesini beklediklerini söyledi. Atay, sonılanmıza şu yanıtlan verdi. 

2013 yılı mortgage kredileri bakımından nasıl bir yıldı? Kredi hacmi geçen yıla göre nasıl değişti? 

2012'nin ağustos ayında düşüşe geçen faiz oranlarındaki bu düşüş trendinin 2013'ün ilk yarısına kadar devam ettiğini söyleyebiliriz. Bu etki özellikle 2013'e hızlı başlanmasına neden oldu. Yıl sonuna doğru faiz oranları bir miktar yükseldiği için büyüme hızı da bir miktar düştü. Yine de 2012'ye kıyasla kredi hacminde yüzde 27'lik hızlı bir büyüme gerçekleştiğini söyleyebiliriz. Kredi hacmi, katılım bankaları da dahil olmak üzere 2013'te bugüne kadar 20,6 milyar Tl, büyüyerek 106,5 milyar TL'ye ulaştı. Yıl sonuna kadar bu rakamın 110 milyar TL'nin üzerine çıkmasını bekliyoruz. 

2014 mortgage kredileri bakımından nasıl bir yıl olacak? 

2014 yılı için belirsizlikler oldukça çok. Amerikan Merkez Bankası'nın kararları, bizim gibi pek çok gelişmekte olan ülkenin, özellikle de dış finansmana ihtiyaç duyanların ekonomisini etkileyecek, faizlerin rekor düşük seviyelerden artış trendine girmeye başlamasına neden olabilecek. Ayrıca ülkemizde gerek iç gerekse dış politika açısından çok farklı gelişmeler yaşanması olası. Bu nedenle, sektörümüzün 2014'te 2013'e göre daha yavaş büyümesini bekliyoruz. Yüzde 12-13 oranında bir büyüme yakalanırsa 2014'ün söz konusu koşullara rağmen iyi geçmiş olacağını söyleyebiliriz. 

2013'te ne kadar kredi verdiniz? 2014'te hedefiniz nedir? Pazardaki payınız ne kadar? 

Garanti Mortgage'ın 2013 yılının ilk dokuz ayı ile 2012'nin ilk dokuz ayındaki kullandıran tutarlannı kıyasladığımızda yüzde 82'lik bir artış gözüküyor. Pazar payımız 27 Ekim itibariyle katılım bankaları hariç yüzde 13,4. Garanti Mortgage olarak mortgage denilince ilk akla gelen bankayız. 2014'te yine hız kesmeden sektörden fazla büyüme hedefliyoruz.

Mortgage kredi faizlerinde önümüzdeki dönemde nasıl bir değişim bekliyorsunuz? Yükseliş yaşanırsa kredi hacmine nasıl yansırr? 

Faizlerde yükselme ihtimalinin düşme ihtimalinden daha fazla olduğunu söylemek herhalde doğru olacaktır. Yüksek faiz tabii ki hacimlerin düşmesine neden olacaktır. Ancak faizlerin 2013'te tarihi düşük noktada olduğunu ve son dönemde gerçekleşen artışa rağmen yüzde 1 seviyesinin altında olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Sektörün geçmiş yıllarda da benzer faiz oranlanyla büyüdüğünü görmüştük. Talebi düşürecek oranda bir faiz yükselişi olmaz. Sektörümüz bu yıl yüzde 27 oranında büyüdü. 

2014'te de yüzde 12-13'lük bir büyü"KREDİLER TÜRKİYE GENELİNE YAYILIYOR" Mortgage pazarının büyümesinde Türkiye genelindeki hemen hemen her kentin katkısının günden güne arttığına işaret eden Murat Atay, "Genel trende baktığımızda son 3-4 yıldır ilk üçteki kentin payının sürekli düştüğünü görüyoruz" diyor. Konut kredisinde bölgeye göre değişen talepler gözükmediğini de belirten Atay şunları söylüyor: "Daha çok nüfus ve ekonomik güce bağlı olarak taleplerin değiştiğini görüyoruz. Haziran 2013 verilerine göre en büyük kredi hacmi İstanbul, Ankara,  İzmir  haricinde sırasıyla Bursa, Antalya, Kocaeli,  Adana  ve Mersin'de bulunuyor."

GERİ ÖDEMELERDE HİÇBİR SORUN YOK" 

Mortgage kredilerinin geri ödemelerinde bir sorun olup olmadığını sorduğumuz Murat Atay, şunları söylüyor: "Geri ödemelerde genel olarak bir sorun olmadığını ve konut kredilerinin sanıldığının aksine bankacılık sektöründeki en az sorunlu kredi tipi olduğunu söyleyebiliriz. Eylül sonu verilerine göre Garanti Mortgage'ın sorunlu mortgage kredilerinin oranı yüzde 0,39 olarak gözüküyor. Bu rakam 2011'de yüzde 0,45'di. 

2009'dan beri sorunlu kredilerimizin bir düşüş trendinde olduğunu görüyoruz. Garanti Bankası olarak, kredilendirme politikalarımızın doğru kurulması ve bu politikalardan hiç ödün vermeyerek bu oranın daha aşağılara gelmesini planlıyoruz." me olur. Faiz yükselişi büyümeye bu şekilde yansır. 

Mortgage kredilerindeki faiz artışı sektörü ve talebi nasıl etkiliyor? 

Mortgage kredisi uzun vadeli ve yüksek tutarlı bir kredi. Ev alımını da insan hayatında genellikle bir kere yaptığı için faiz oranları büyük bir önem kazanıyor. Bu yüzden faiz oranlarının arttığı zamanlarda talebin de düştüğünü gözlemliyonız. Fakat her zaman söylediğimiz gibi ev alım amacının iyi tanımlanması gerekir. Eğer yaşamak için biı- ev alınıyorsa, fiyatı ve mevcut faiz oranlarıyla oluşan taksit bütçenize uygun ise o evi kaçırmamak gerekir. 

Faizlerin yükseldiği şu dönemde tüketici maliyetlerini düşürmek için ne gibi çalışmalar yapılabilir, yeniden yapılandırma cezası, dosya masrafı gibi uygulamalar ortadan kalkar mı? 

Konut kredisi kullanmış müşteriler kredi faizleri sabit olduğu için böyle bir dönemden olumsuz etkilenmezler. Yeni kredi kullanacaklar içinse en büyük maliyet faizdir, yeniden yapılandınna masrafı kredi kullanımı aşamasında herhangi bir ek maliyet getirmez. Dosya masrafı kredi kârlılığını sağlamak ve bankanın oluşan operasyonel maliyetlerini karşılamak açısından önemli bir işlev görüyor. Dosya masrafı kalkmaz. Ancak portföyümüzde dosya masrafsız, sabit faizli vs gibi pek çok ürün mevcut, onlardan birini seçebilirler. Mevcut seviyeleriyle de söz konusu masraflar toplam kredi maliyetinin ufak bir kısmını oluşturuyor. Biz, "faiz+komisyon toplam ödediğiniz rakama bakın" diyoruz. 

Mortgage kredilerinin toplam krediler içindeki pay nasıl bir değişiklik gösterdi? Bundan sonra nasıl bir ivme kaydeder? 

Sektörün ilk çıkış yaptığı 20052006 yıllarından beri söz konusu oranda fazla bir değişiklik yok. Garanti'nin mortgage kredilerinin tüm taksitli kredilere oranının mevcut dunımda yüzde 46 olduğunu söyleyebiliriz. 2012'de bu oran yüzde 47, 2011'de ise yüzde 48'di. Önümüzdeki dönemde de bir artış beklentimiz olmakla beraber, sürecin bankacılık sektörünün de hızlı büyümesini dikkate aldığımızda yavaş olacağını düşünüyoruz. 

Finans şirketleri mortgage kredilerindeki faiz oranlarıyla para kazanabiliyor mu? Yoksa zarar mı söz konusu? 

Bankalanmızın en büyük işlevi finansal aracılık faaliyeti göstermesidir. 

Yani toplumdaki fon fazlası olan kişilerle fon açığı olan kişileri buluştunırlar. Verilen kredilerin bir kısmı bankanın müşterilerinin mevduatlan ile fonlanır. Dolayısıyla bankalar verilen her kredide mevduat sahiplerinin haklannı da korumakla mükelleftir. Kârlılık da bu mükellefiyetin önemli bir parçasıdır. Biz banka olarak bu prensibe çok önem veririz ve kredilerde zararına bir işlem kesinlikle yapmayız. Ancak mortgage kredilerinin uzun vadeli olma özelliği ile mevduatların kısa vadeli karakteri zaman zaman faiz dengesizlikleri yaratıyor. Bu riski bankalarımız çeşitli koruma mekanizmalan ile bertaraf etmeye veya azaltmaya çalışıyorlar. 

Levent Gökmen/ EKONOMİST