Naci Koloğlu: Taahhüt sektöründe çekilmeye düşünüyoruz!

Naci Koloğlu, Kolin Şirketler Grubu’nun yönetim kurulu başkanı... İş hayatına küçük bir santral inşaatı yaparak başladı. Ardından inşaat taahhüt alanında büyüdü, enerji gibi başka sektörlere girdi. En büyük yeni havaalanını yapan konsorsiyumun içine girmek oldu. Koloğlu, büyümeye devam ettiklerini, 2017 yılını 2 milyar dolar ciroyla kapatacaklarını söylüyor. Hedefinde ise yılda 1 milyar dolar yatırımla yeni sektör ve mevcut sektörlerde genişleme var. Capital Dergisi'nde yer alan habere göre; Koloğlu, “Enerjide Türkiye’nin en büyük oyunculardan biri olmayı hedefliyoruz. Yılda yüzde 8-10 aralığında ciromuzu 5 yıl sonra 3 milyar dolara ulaştıracağız” diyor.

2017’de 40’ıncı yılını kutlayan Kolin İnşaat, son yıllarda Türkiye’nin en hızlı büyüyen şirketlerinden. Bu güçlü taahhüt şirketinin kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Naci Koloğlu ise yıllardır hep merak edilen, medyada pek görünmeyen bir iş adamı. Koloğlu, Kolin Grubu’yla İstanbul’un 3’üncü havalimanı, Kuzey Marmara Otoyolu, Ak-köy HES, Soma Kolin Termik Santrali, CK Elektrik Dağıtım gibi büyük işler ve projeleriyle yoluna devam ediyor. Kolin Grubu yaklaşık 2 milyar dolarlık cirosuyla Türkiye’nin önemli gruplarından biri. Naci Koloğlu’nun gündemindeyse devam eden büyük projeleri yer alıyor. Risk almayı sevdiğini belirten Koloğlu, bu nedenle her zaman en büyük projelerde yer aldıklarını ifade ediyor. Koloğlu, her ne kadar parayı taahhüt sektöründen kazandıklarını belirtse de 5 yıl sonra taahhüt sek töründen tamamen çıkabileceklerini de sözlerine ekliyor. Koloğlu, “Uzun vadede taahhüt her zaman riskli. O nedenle çok uzun vadeli devam etmemek lazım. Belki 3-5 yıl devam edeceğiz ama sonra sanayi mi olur, bu yatırımları büyütmek mi olur bakacağız. Bu süreç sonunda enerji sektöründe Türkiye’de en büyük oyunculardan biri haline gelmeyi hedefliyoruz. Çok özel şartlar oluşmazsa her yıl yüzde 8-10 aralığında büyürüz. Bugün 2 milyar dolar civarında olan ciro 5 yıl sonra 3 milyar dolara ulaşabilir” diyor.

• İlk kez Capital Dergisine konuşan Kolin Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Naci Koloğlu’nun sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:

Öncelikle hikayenizi dinleyebilir miyiz? Kurucu siz misiniz?

Ben 1968 İTÜ mezunuyum. 1972’ye kadar Devlet Su İşleri’nde çalıştım. Sonra askere gittim. 1974’ten itibaren Koloğlu İnşaat diye bir kolektif şirket kurdum. Daha sonra 1976’da babam ve 3 kardeşimle birlikte Kolsan İnşaat Otomotiv Sanayi şirketimizi kurduk. Kolin Şirketler Grubu’nun bugünlere gelmesinde en önemli rolü üstlenen Kolin İnşaat’ı, 1977 yılında Elazığ’da kurduk. Koloğlu İnşaat’ın işlerini böylelikle Kolin’e devrettik.

• İlk işleriniz neler olmuştu?

İlk olarak otomatik telefon santrallerinin Türkiye’ye yeni girdiği yıllarda Elazığ PTT santrali binası yaptık. Ardından Van Merkez Bankası şube inşaatını aldık. Sonra Malatya’da dizel elektrikli lokomotif atölyesi yaptık. Daha sonra 1978’de Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün bir sulama inşaat işi vardı, Kolin olarak ona başladık. Karayolları, Devlet Su İşleri işleri derken bugüne kadar geldik. Bunlar hep devlete yaptığımız taahhüt işleri. Özel sektörle pek çalışmadık. Yatırımcı olarak ilk işimize 2008’de Akköy’de başladık. Giresun’da Akköy 1 ve Akköy 2 santrallerini yaptık. Bunlar birbirine bitişik iki barajlı HES. Baraj depolama kapasiteleri de oldukça yüksek. Akköy 2’yi 2014’te bitirdik ki Türkiye’nin en yüksek düşülü enerji santralidir. 1.220 metre yükseklikle dünyada ilk 5-6 HES arasına giriyor. Enerji sektörüne bu işle girdik. Daha sonra madenle ilgilendik.

• Profesyonel CEO’nuz var mı?

Cantekin Dinçerler profesyonel CEO’muz olarak görev yapıyor.

•Grupta kurumsallaşma çalışmaları ne zaman başladı?

Kurumsallaşma süreci 2010’lu yıllarda başladı. Son 6-7 yıldır kurumsallaşma sürecini yaşıyoruz. Kurumsallaşmada hedefin yüzde 70-80’ine ulaştık sayılır.

• Sizin bu noktaya gelmenizde önemli kavşaklar nelerdi?

Devlet Su İşleri’nin Giresun Doğankent ilçesindeki Doğankent HES’te 3 yıl çalıştım. Şu an yaptığımız yatırımlarda onun etkisi var. Sonra 1 yıl Haşan Uğurlu Barajı’nda çalıştım. Oradan taahhüt işi yapma hedefiyle ayrıldım.

Şimdi çok şükür hayalimi taahhütten bir ileri etap olan yatırım yaparak gerçekleştirdim. Akköy 1 ve 2, Haşan Uğurlu Barajı’ndan daha fazla enerji üretiyor. PTT santral binası inşaatı devam ederken aldığım işlerin keşif bedellerini hep 2’yle hatta 3’le çarparak yola devam ettik. Hiçbir zaman aynı kapasitedeki işle yetinmedim.

Sonra Karayolları’ndan ilk işimizi aldık ama o iş zarar etti. Ağabeyimle birlikte tasfiye etme dilekçesi ile bölge müdürüne gittik, konuştuk. “Şimdi tasfiye ederseniz bir daha Karayolları’nda istikbaliniz olmaz. Biraz zarara katlanın” dedi. Katlandık. Şu anda da işlerimiz yurt içinde ve yurt dışında karayolları, demiıyolu ağırlıklı.

• Ankara’da müteahhitlerin hikayelerinde hep bir ağabeylik yapan var. Size ağabeylik yapan, önünüzü açan var mı?

Aile olarak maddi durumumuz iyiydi. Elazığ’ın ilk iki üç ailesinden biriydik. İlk desteği oradan aldık. Sıfırdan başlamadık, kendi sermayemizle işe girdik. Ama Metis adlı şirketin hikayemizde önemi var.

İlk defa DSİ'deki işi alırken bir dönem Türkiye’nin ilk 10 inşaat şirketi arasına giren Elazığlı Metiş’e gittik. Ortaklarından biri de akrabamızda “Bu işi beraber alalım” dedik. “Bunu yapabilecek misiniz” dediler. “Yaparız” dedik. Orada Metiş’le bu işi aldık ve bir kademe atlaması oldu. Ondan sonra artık taahhüt işlerini yalnız alabilir hale geldik.

İHALE ALMAK ÇOK GÜÇ

DEVLETLE İŞİN ZORLUĞU 

Devletle iş yaparken öncelikle ödenek meseleleri çok önem kazanıyor. Paranızı vaktinde alabilmek, bütçe yapabilmek önemli. Giderler belli ama gelirler belli değil. Şirketleri bu durum biraz sıkıştınyor. Bir de tabii ki devlette çok kişi İle muhatapsınız. Her kademede büyük çaba harcamak zorundasınız. İhale almak da çok güç.

ÇOK RİSKLİ İŞLER

Risk olmasak buralara gelemezdik. Örneğin Akköy’e şantiye şeflerimizi gönderdim. “Teknik gezi yapın, görün” dedim. 1.220 metre düşüyü görünce bana “Böyle bir şeye nasıl cesaret ettiniz” dediler. “Ne var” dedim. Oysa 1.220 metre düşüde borularda ya da başka en ufak bir problem her tarafı darmadağın eder. Yani çok riskli.

• Gündeminizdeki en önemli işler neler?

İGA ortaklığı, havaalanını yapıyor. Dünyanın en büyük havaalanı olacak. Ben ortak olarak altyapısını koordine ediyorum. Üç bin iş makinesi çalışıyor, oraya kimi göndersek şaşırıyor. Görmeyen şov zannediyor. Binlerce kamyon kuyruk şeklinde gidiyor. Terminal binası 1 milyon 400 bin metrekare. Anormal büyük.

Kuzey Marmara Otoyolu da gündemimdeki önemli projelerimizden. Bunu 5 ortak olarak yapıyoruz. Sakarya tarafını biz yapıyoruz. Mevcut Anadolu tarafındaki 45 km’lik TEM’e bağlantı kısmını yapıyoruz. Bizim yaptığımız kısmın yüzde 10-15’i birinci etaba giriyor. İkinci etap da bir yıl sonra devreye girecek. Havaalanı bağlantısını burası sağlayacak. Havaalanı için 29 Ekim 2018’e kadar tarih vermiştik. Zamanında yetiştirmeye çalışıyoruz.

Tek başımıza yaptığımız Soma Kolin Termik Santrali projemiz var. Bu özel sektörün yerli linyitle yapılan en büyük projesi. Birinci ünitesi 30 Nisan’da devreye girecek. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurutmandan (TKİ) ihale yolu ile kazanılan 510 MW kurulu güce sahip bir proje. Yatırım tutarı 1,1 milyar dolar. 2018 yılının ilk yarısında devreye alınacak ve yılda 3,2 Milyar kWh elektrik enerjisi üreterek Türkiye enerji üretiminde yüzde 1,1’lik bir paya sahip olacak.

Bir diğer büyük projemiz de Özelleştirme İdaresi’nden aldığımız Hekimhan Maden Sahası. Bürada tenörü yükseltmek için bir çalışmamız var. Hekimhan Madencilik Siderit Kalsinasyon Tesisi kuruyoruz. O deneme safhasında, önümüzdeki yılın başında devreye girecek. Entegre olarak demir döküm veya kütük üretimini de düşünüyoruz.

• Buraya ne kadar yatırım yapılıyor?

150 milyon dolar. Ama eğer kütük demire geçersek 300 milyon dolar olacak.

• Dışarıdaki büyük projeleriniz nasıl gidiyor?

Yurt dışı taahhüt büyüklüğü devam eden işler arasında Kuveyt ve Azerbaycan’da toplam proje değeri 1,5 milyar dolar olan altyapı işlerimiz bulunuyor. Ayrıca Azerbaycan’da iki yeni proje için sözleşme daveti bekleniyor. 10 yıldır Azerbaycan’da çalışıyoruz. 5 yol projesi bitirdik. Devam eden üç işimiz var. Kuveyt’te geçen yıl aldığımız 280 milyon Kuveyt dinarlık bir projemiz var. O da 850 milyon dolarlık bir proje. Şehir altyapısı yapıyoruz. Bu proje de 1 milyar dolara doğru gidiyor.

KOLİN İNŞAAT'IN BÜYÜKLÜĞÜ VE ROTASI

1. Grubun cirosu 2017 sonunda 2 milyar dolar düzeyine ulaşacak.
2. Cironun önemli bölümü inşaattan geliyor. İnşaat, yüzde 8-9 büyümeyle 1 milyar doları geçer.
3. İGA, Kuzey Marmara ve Soma projelerinin 2018 1 yılında bittiğinde ciroya katkısı büyük olacak,
4. 2018’de İGA, Kuzey Marmara ve Soma projelerini sonuçlandırabilmek için 2017’de bir aksama olmaması lazım.
5. İşlerimizin çoğunluğu Türkiye'de. Ortaklıktan düşerseniz yüzde 70 Türkiye, yüzde 30 yurt dışı.
6. İnşaat lokomotifimiz, madencilik ve enerji ise büyümek istediğimiz alanların başında geliyor.
7. Yeni dönemde hızlı tren ve metro vagonu üretimine girebiliriz. Yurt dışında büyümeye bakıyoruz.
8. Sanayide konteynır ve prefabrik bina üretimi yapıyoruz. İhracat yaptığımız tersane işimiz de var.
9. Liman işletmeciliğine de girdik, Çanakkale ve Dikili’de liman, Sığacıkla ise morina işletiyoruz.
10. Enerji’de 5 yılda 5.000 MVV’la Türkiye’de en büyük üreticilerden biri olmayı hedefliyoruz.
11. Tüm sektörlerde ortaklıklarımızla birlikte sürdürülebilir bir büyüme sağlamak istiyoruz.

TAAHHÜT SEKTÖRÜNDEN ÇEKİLMEYİ DÜŞÜNÜYORUZ

RİSKLİ SEKTÖR

Taahhüt sektörü çok riskli. Ülke sıkıntıya girerse, ülkenin bütçesi sıkıntıya girerse ilk yapılacak iş yatırımları kesmek olur. Yatırımların kesilmesi yapılan programların aksaması demek. Taahhüt sektöründen çekilmeyi hep düşünürüz ama çekilmeyiz.

ÖZSERMAYE TAAHHÜTTEN

Yatırım için para lazım parayı da taahhütten kazanıyoruz. Yatırımlar Türkiye’de çok uzun sürede geri dönüyor. Böyle bir sabrımız olmadığı için hiçbir zaman bu işten çekilemedik. Taahhütten yavaş yavaş çekilelim diyoruz ama yine özsermaye sağlayacağımız alan taahhüt. Yine de uzun vadede taahhüt her zaman riskli çok uzun vadeli devam etmemek lazım.

ENERJİDE BÜYÜYECEĞİZ

Enerji sektöründe Türkiye’de en büyük oyunculardan biri haline gelmeyi hedefliyoruz. Tüm faaliyet alanlarımızda aynı zamanda ortaklıklarımızla birlikte sürekli ve sürdürülebilir bir büyüme sağlamak istiyoruz. 5 yılda 5.000 MW kurulu güç hedefliyoruz.

BEŞ YILDA 3 MİLYAR DOLAR 

Çok özel şartlar oluşmazsa her yıl yüzde 8-10 aralığında büyürüz. Bugün 2 milyar dolar civarında olan ciro 5 yıl sonra 3 milyar dolara ulaşabilir. İşletmede olan hızlı tren garı işimiz var.  Ankara  Hızlı Tren Garı’nı ortaklarla yaptık, işletiyoruz. Onun yatırımı tamamlandı. O da 140 milyon dolarlık bir yatırımdı.

• 2016 yılı nasıl geçti? 2017 büyüme hedefleriniz neler?

Büyümeye devam ediyoruz. Kolin İnşaat 2016’da 929 milyon dolar ciroya ulaştı. Son 5 yılda ortalama ciromuz 770 milyon dolar oldu. 2017 için de yüzde 8-9 oranında büyümeyle 1 milyar doları geçme hedefindeyiz ve geçebileceğiz gibi görünüyor. İGA’nın cirosu çok daha büyük olur. Grubun cirosunun içinde şu anda İGA’nın da Soma’nın da cirosu yok. Gruptaki diğer şirketlerin cirosunu toplarsanız Kolin İnşaat cirosuna yaklaşmış olur.

Yani 2017’de grup cirosu yaklaşık 2 milyar dolara ulaşacak. 2018’de sonlandıracağımız projelerimiz İGA, Kuzey Marmara ve Soma. 2017 çok kritik bir yıl. Bu projeleri 2018’de sonuçlandırabilmek için bu yılın aksamadan ilerlemesi lazım. Önümüzdeki 3,5 ayda problem olmazsa o hedefleri yakalayacağız.

• Bu projeler tamamlandıktan sonra neler yapacaksınız?

Taahhüt tarafında yurt içi ve yurt dışında sürekli iş takip ediyoruz. Yurt dışında Azerbaycan, Afganistan, Libya, Ürdün, Kuveyt, Afrika’da Uganda’da iş yaptık. Afrika hedeflerimiz içinde.

• İşlerinizin ne kadarı yurt dışında?

Yüzde olarak çoğunluk Türkiye’de ama ortaklıkları düşerseniz yüzde 70 Türkiye, yüzde 30 yurt dışı.

• Enerjide işler nasıl gidiyor?

2016 yılı verilerine göre işletmede olan hidrolik kaynaklı 7 tesisimiz bulunuyor. Bu tesislerin toplam kurulu gücü 652 MW. 2018 yılı ilk yarısında, Manisa’nın Soma İlçesi’nde yerli kömüre dayalı 510 MW kurulu gücünde termik santralimiz devreye alınacak. 800 MW kurulu güce sahip Çayırhan B Termik Santrali yatırım aşamasında. Üretimimiz 2 bin MW mertebelerine çıkacak.

• Kurulu güçte hedefiniz nedir?

Elektrik üretimde toplam kurulu güç hedefimiz 5 yılda 5.000 MW’a ulaşmak. Yerli kömürde büyümek istiyoruz.

• Elektrik dağıtım ve perakende sektöründe işler nasıl gidiyor?

CK Enerji çatısı altında Akdeniz, Boğaziçi, Çamlıbel Elektrik bulunuyor. CK Enerji, sektörün lider grupları arasında yer alıyor. Pazar payımız yüzde 20’ye yakın.

Sürekli yatırım yapıyoruz. Sadece İstanbul’un Avrupa Yakası’na bu yıl 351 milyon liralık yatırım gerçekleştirdik. Yıl sonuna kadar bu tutarı 690 milyon liraya ulaştırmayı hedefliyoruz.

• Doğalgaz dağıtımında da varsınız...

Evet, 2006 yılında ilk Eskişehir ve Bursa’nın doğal gaz dağıtımı özelleştirmeye çıktı. Son dakikada bilgimiz oldu. Bursa’ya da niyetliydik, ertesi gün Eskişehir’i aldık.  İzmir  yatırımın tamamını özel sektör yapacak şekilde ihaleye çıktı. 2007 yılında onu aldık. İzmir’de 800 bin aboneye kadar çıktık ama fizibilitede 1 milyon 200 bin abone öngörmüştük. Buna 8 yıl sonra ulaşacaktık. Sekiz yıl geçen yıl doldu. Orada Kazım Türker ortağımızdı. Şimdi bu yıl ortağımızın hissesini de devraldık.

• Grup olarak yıllık ne kadarlık yatırım yapılıyor bütün işler için?

O her yıla göre değişir. Şu anda 1 milyar dolarlık yatırım bu yıl bitecek. Genelde çok büyük yatırımlar var ve hepsi milyar doların üzerinde. Önümüzdeki yıl yatırım tutarımız çok yüksek olacak. Yeni yatırım olmazsa 2019’da düşecek. Ortalama her yıl 1 milyar dolar yatırım yapıyoruz.

• Yeni alanlara girecak misiniz?

Hızlı tren ve metro vagonu üretimine girebiliriz. Yatırımını Türkiye’de yapabiliriz.

• Ortaklık teklifleri geliyor mu?

Tabii. Çok miktarda geliyor ama daha çok tek taraflı geliyorlar. Vagon konusunda yurt dışından irtibatlarımız var. Alman, İspanyol ve Çinlilerden birlikte iş yapmak üzere ilgi görüyoruz. Yatırımdan ziyade daha çok burada bizimle ihaleli işlere girmek istiyorlar. Ticarete geliyorlar.

• Sanayi yatırımı düşünüyor musunuz?

Sanayi olarak konteyner, prefabrik bina üretimi yapıyoruz. Tersanemiz var, gemi üretiyoruz. İtalya, Norveç, Estonya’ya gemi yaptık, sattık. Balık gemisi konusunda ihtisaslaştık. Tersanemiz Yalova’da. Feribot yapıyoruz. Baltık civarındaki ülkeler çok miktarda feribot kullanıyor. Ayrıca liman işletmeciliğimiz de var. Çanakkale ve Dikili’de liman, Sığacık’ta ise marina işletiyoruz. 

ORTAĞIMIZI İYİ SEÇERİZ

KARDEŞLER BİRLİKTE

Şirket kurulduğu zaman rahmetli ağabeyim Metin, sağdı. Sonra Veysi Akın, ben ve Celal geliyor. Celal ilk baştan beri işin içinde. Ben tek başıma iş yaparken o okulunu bitirdi, beraber çalışmaya başladık. Veysi ağabeyim Siemens’te makine mühendisiydi,

Celal kimya mühendisi. Veysi Ağabeyim daha sonra aramıza katıldı, şirketin ortağıydı ama çalışmaya daha sonra başladı. Rahmetli ağabeyimin iki kızının ve eşinin ortaklığı devam ediyor. Çocuklarımız da şirketin içinde.

GÜNDE 12 SAAT İŞ

Sabah 9’da ofise geliyorum akşam 9’a kadar çalışıyorum, Perşembe günleri bizim yönetim kurulu toplantılarımız olur. Hem İGA için hem İstanbul’da 3-4 metro işimiz var, haftanın 2 günü oraya gidiyorum. Ayda bir Hekimhan’a ve Soma’ya gidiyorum. Haftanın 3 günü de diğer inşaat şantiyelerine gidiyorum, 2 günü de Ankara’daki ofisteyim. Bir gün de tatil yapıyorum,

KOLAY ORTAK OLMAYIZ

Ortaklık fedakarlık, güven ve hoşgörü ister. Biz de bu üç konuda çok dikkatli davranmaya çalışırız. Büyük işlerde ortak iş yapma mecburiyeti de var. Bir İGA’yı tek başına yapmak mümkün değil. Birlikte ve uyumlu çalışmayı seviyoruz. Onun için çok çeşitli ortaklarımız zaman zaman oldu ama yine de ortağımızı iyi seçeriz. Seçmeden kolay kolay ortak olmayız.