Olimpiyat Oyunları bütçesine 3. köprü de dahil edildi!

İstanbul, 2020 Olimpiyatları için iki rakibi Madrid ve Tokyo ile birlikte 7 Eylül'ü bekliyor. Dört yılda bir yapılan bu organizasyon için ülkeler önce prestij sonra da ekonomik getirileri için kıyasıya bir rekabet içine giriyor. Ancak olimpiyatları almak kazanan için büyük bir ekonomik yük anlamına geliyor. Bir sonraki oyunlar diğerinden daha görkemli olacak miti ve teknolojik yeniliklerin getirdiği ek faturalar ülkelerin planladıkları bütçeyi kat be kat aşmasına neden oluyor.

GERÇEKTEN KAZANDILAR MI?

Atina 100 yıl sonra yeniden gerçekleştirdiği olimpiyatlar için 4 milyar dolarlık bir bütçe ayırırken maliyeti 14 milyar doları buldu. Ülkede 21 dev tesis şu an kaderine terk edilmiş halde. Yunanistan'ın bugün içinde bulunduğu ekonomik krizin en önemli nedenlerinden biri olarak görülen olimpiyatların adını Yunanlılar duymak dahi istemiyor.

Gücünü tüm dünyaya kanıtlama fırsatını yakalayan Çin 2008'de 14 milyarlık bütçesine rağmen 40 milyar dolar harcadı. Toplamda 500 milyon dolara mal olan 'Kuş Yuvası' stadı ise 5 yıldır kullanılmadı. Organizasyon için 3.7 milyar dolar ayıran Londra 14 milyar dolar harcarken, 1 milyon turist hedefinin çok gerilerinde kaldı. Olimpiyatları almak devletin alt ve üst yapı yatırımlarına yönelmesi anlamına geleceği için başta inşaat olmak üzere birçok sektör için itici bir güç olma özelliğini taşıyor.

BORÇLARLA BAŞ BAŞA

Shina Li, Adam Blake ve Chris Cooper'ın akademik olimpiyatların tarihinin bu konuda hazin hikayelerle dolu olduğunu gösteriyor. Yatırımlarla artan ekonomik dinamizmin etkisi kısa süreli oluyor ve uzun vadede ülkeler borçları ile baş başa kalıyor. Kanada'nın başkenti Montreal 1976 yılındaki organizasyonun borcunu 37 yıl sonra tamamlarken, 2010 Vancouver Kış Olimpiyatları için 660 milyon dolarlık maliyet 5 milyar dolara çıktı. İstatistiksel araştırmalar Montreal (1972), Atlanta (1996), Seul (1988), Sydney (2000), Atina (2004) ve Pekin (2008) şehirlerinin ekonomik zararının getirisinden daha büyük olduğu yönünde.

Rakiplerin ekonomik performansı

Madrid küresel krizin etkilerini en acı şekilde hissederken, olimpiyatlara ancak 1.9 milyar dolar ayırdı, diğer harcamalarla bu rakam 4.9 milyar dolara çıkıyor. Ancak ekonomik göstergeler hiç de iç açıcı değil. Ülkede 2012 yılı işsizlik oranı yüzde 20.2'ye çıkarak 1975'ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Avrupa İstatistik Kurumu Eurostat verilerine göre, İspanya ekonomisi yüzde 2 daraldı. Dünyanın üçüncü büyük ekonomisi durumunda olan Japonya'da küresel krizden kendini kurtarabilmiş değil. Uzakdoğu devinin en büyük sorunu ise, 1 trilyon dolarlık dış ticaret açığı. Dünya Bankası istatistiklerine göre, Japonya kamu borcunun milli gelire oranında yüzde 228 ile dünyada birinci sırada bulunuyor.

İstanbul açık ara önde yer alıyor

7 Eylül öncesinde Tokyo, Madrid ve İstanbul tanıtımlarını tamamladılar. Ekonomik açıdan değerlendirildiğinde ise en şanslısı İstanbul olarak görülüyor. Türk ekonomisi yılın ilk 7 ayında yüzde 3 oranında büyürken mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin de bir önceki aya göre yüzde 1,4 yükseldi. Toplam istihdam ise 26,1 milyona ulaşırken işsizlik yüzde 8,8'e gerilemiş durumda. Olimpiyatlar için önemli bir veri kabul edilen inşaat sektörünün durumunda ise Türkiye rakiplerine göre önde görülüyor. Türk müteahhitlik firmaları, listede toplam 55 firma ile Çin'in ardından 2. sırada yer aldı.

Bütçeye 3.köprü de dahil edildi

IOC Değerlendirme Komisyonu'na Tokyo, Madrid ve İstanbul'un yaptığı sunumlarda en çok dikkat çeken konu, bütçeler arasındaki fark oldu. İstanbul, 2020 Olimpiyat Oyunları için 19.2 milyar dolarlık bir bütçeyle yola çıktı. Aradaki uçurum, kapanış toplantısında da IOC Değerlendirme Komitesi Üyesi Gilbert Felli İstanbul'a yapılacak 3. Köprü, yeni havalimanı gibi projelerin bütçesinin de bu rakam içinde olduğunu hatırlatarak, '2023 Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılı. Bu nedenle olimpiyatlara ev sahipliği yapılmasa da bu rakamlar harcanacak' değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca bir olimpiyatta ilk kez açılış ve kapanış törenleri için iki ayrı stat inşa edilecek.

Madrid halkı: Kriz var istemiyoruz

Madrid'deki sınava damga vuran konu ise protestolardı. IOC Değerlendirme Komisyonu'nun incelemeleri sırasında protestocu bir grubun 'Bizi eleyin' pankartları ve olimpiyat için harcanan paraları eleştirmek için hazırladıkları 'Biliyor musunuz' kitapçıkları dünya medyasına konu oldu. Tepkilerin nedeni ülkedeki ekonomik krizdi. İspanyol yetkililer bu krizi kabul etmekle birlikte, bir fırsata çevirme çabası içindeydi. Tesis zenginliği ve ulaşım ağı avantajına dikkat çeken Madrid Adaylık Komitesi, 'ekonomik bir şekilde' oyunları düzenleyebilecekleri vurgusu yaptı.

Yeni Şafak