Osmanlı'nın ilk kibrit fabrikası satışa çıkarıldı!

Küçükmece'de uzun zamandır atıl durumda bulunan Osmanlı'nın ilk kibrit fabrikası için satış kararı alındı. Sputniknews'te yer alan habere göre; söz konusu fabrika ve Turizm Bakanlığı tarafından 1991 yılında 1. derece tarihi eser olarak tescil edilerek korumaya alınmıştı. 

Demir konstrüksiyon iskeleti sağlam olan fabrikanın bazı duvarları bakımsızlık nedeniyle yıkıldı. Ek olarak fabrikanın kapı ve pencereleri zarar gördü. Dönemin kibritlerin transferi için  fabrikaya döşenen dekovil rayları da sağlam olan fabrika 15 bin 377 metrekare arazi üzerinde konumlanıyor. İki parselden meydana gelen ve 5 bin metrekare kapalı alana sahip olan yapı ticari mülk statüsünde bulunuyor. 

Depo olarak kullanılıyor

hisse sahipleri tarafından 5 ayrı bölüme ayrılan fabrika çeşitli işler için kullanılmaya devam ediliyor.  Ailelerden biri, mermer işletmesi için kullanırken, diğeri kauçuk bant üretiminde kullanıyor. Genelde depo olarak kullanılan bina satış sonrası tahliye edilecek.

Cumhuriyet döneminde satılmış

Fabrikanın mirasçılarından Eda Akalın fabrika satışına dair şu açıklamalarda bulundu: 

“Cumhuriyet’in ilanıyla fabrika mülk olarak satılan binalardan biriymiş. Büyük dedem ve bir kişi daha var, 2 aile olarak lastik çizme fabrikası kurmak için burayı almışlar. Yurt dışına hem makine hem de hammadde almaya gittikleri sırada 1’inci Dünya Savaşı çıkıyor ve hiçbir şey alamadan ülkeye geri dönüyorlar. O nedenle fabrika atıl olarak kalıyor, ölümler ve doğumlar oluyor, aileler genişliyor. Burası çok büyük, aileler olarak ortak paydada buluşamadık. Tarihi eser olduğu için de yönetemiyoruz, kullanamıyoruz. O yüzden satmaya karar verdik. Fabrika, kültür merkezi, alışveriş merkezi, restoran, eğlence kompleksi gibi birçok sosyal faaliyet alanı olarak kullanılabilir. Ama ev olarak değerlendirilemez, çünkü tarihi eser statüsünde. Restore edilip, çevresine emsal binalar yapılabilir, onun dışında yıkım olamaz.”

20 hissedarı bulunuyor

Restorasyonun çok fazla maliyeti olduğunu belirten Akalın, “Bize dedelerimizden miras kaldı. 5 aile toplamda 20 kişiyiz, herkes farklı işler yaptığı için binayı satarak değerlendirmek istiyoruz. Devletin burayı değerlendirmesini çok isteriz. Türklere satılması taraftarıyız. Biz içinde hiçbir değişiklik yapmadık. İnşa edildiği gibi duruyor. Korumaya çalışıyoruz ama zaman her şeyi değiştirdiği gibi mülke de zarar veriyor. Restorasyon çok maliyetli olduğu için herhangi bir girişimde bulunmadık” dedi.

Çok önemli bir miras 

İstanbul Gelişim Üniversitesi'nden Kültür Mirası Yönetimi Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi İlknur Türkoğlu ise bina için şu açıklamaları yaptı: 

Diğer bloklar, hisse sahibi aileler tarafından çeşitli amaçlar için kullanılıyor ama yeterince ne yazık ki korunamıyor. Birinci blok dışında kalan bölümler satışa çıkarılmış. Tüm fabrika alanı bir an önce endüstri mirası olarak kamulaştırılmalıdır. Restore edilmesini ve endüstri mirası kimliğini yansıtacak şekilde düzenlenerek bir kültür merkezi olarak kent kimliğine kazandırılması isterim. Tarihi eserler kullanılırlarsa da korunabilirler. Ama tabi ki doğru kullanmak lazım.”

Osmanlı'nın batılılaşma örneği 

Osmanlı Devleti’nin batılılaşma zamanında inşa ettirdiği önemli fabrikalardan biri olduğunun altını çizen Türkoğlu, “1893 yılında Osmanlı Devleti, Fransızlarla ticari anlaşma yapıyor. Bu anlaşmadan sonra Fransızlar sermaye koyarak fabrikanın yapılmasını sağlıyor. Hammadde tedarikinde sıkıntı yaşanıyor sonra Birinci Dünya Savaşı başlıyor o nedenle fabrikanın ömrü uzun olmuyor” şeklinde konuştu.

Gebze'de 101.6 milyon TL'ye icradan satılık fabrika ve arsa!