Şantiyelerde risk analizi nasıl yapılır?

Bir ülkenin ekonomik gelişmişlik düzeyinin en önemli göstergelerinden biri olan inşaat sektörü, risk faktörünün en yüksek olduğu sektörlerden de biri aynı zamanda. Ekonominin hayat damarlarından biri olan inşaat sektörü risk analizi açısından ele alındığında şantiye sahasında yaşanan maddi ve manevi kayıplar dikkat çekiyor. Şantiye yönetimini meşgul eden konuların başında fiziki kazalar, malzeme kaybı,  iş makinesi kazaları ve yetersiz işaretleme yer alıyor. Bakır, demir, hurda, kutu profil, kablolar ve ince inşaat malzemeleri ise şantiye sahalarından çalınan malzemelerin başında geliyor ve yüksek tutarda maddi kayba neden oluyor. Doğrudan işverenin sorumluluğunda olan güvenlik konusunda gerekli eğitimleri verdiniz ve saha çalışmaları başladı. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun mu hareket ediliyor, taşeron firmalar kontrol ediliyor mu, saha içi teknik ekipmanlar doğru kullanılıyor mu? Bunu kontrol etmenin, denetlemenin hatta sorunları gidermenin yolu teknolojiden kısaca şantiye içi uygun güvenlik sistemlerinden geçiyor.

Küresel mali piyasalardaki dalgalanmalara rağmen, ülkemizde geçen yıl yüzde 3 büyüyen inşaat sektöründe 2015 yılında yüzde 4.5 büyüme, inşaat malzemeleri sektöründe ise 4.5-5 oranında bir büyüme öngörülüyor. (Kaynak:İMSAD)

İnsanların yaşam kalitesini yükseltmek için faaliyet gösteren ve yeni yapılarda ileri seviye güvenlik sistemlerinin kullanıldığı inşaat sektöründe, şantiye sahalarına aynı özen gösterilmiyor. Zaman zaman gündem oluşturan işçi kazaları gibi sahada yaşanan maddi kayıplar da dikkat çeken miktarlara ulaşabiliyor.

Yapılacak çok şey var!

Maddi ve manevi kayıpları minumuma indirmek için şantiye güvenliğinde başta risk analizi yapılarak alınacak çok sayıda önlem var. Bunlardan bazıları şunlar:

Yangın algılama sistemleri: Çalışanların ve inşaatın emniyetini sağlayabilmek için yangın algılama sistemlerinin kurulması büyük önem taşımaktadır. Yaşanabilecek bir tehlike, hem çalışanların can güvenliğini tehlikeye atacak hem de inşaat çalışmalarının durduracak ve gecikmelere sebep olacaktır.

Geçiş kontrol sistemleri: Kurulacak geçiş kontrol sistemleriyle hangi personelin aktif olarak sahada çalıştığını kontrol etmek mümkün olacaktır. Belirlenecek “tahliye sonrası buluşma noktaları”nda kurulacak okuyucularla, bir tehlike anında tüm çalışanların güvenle tahliye edilip edilmediği kontrol edebilir hale gelecektir.  Ayrıca şantiye güvenliğinin önemli konularından bir diğeri ise taşeron firmaların saha içindeki kontrolü, yemekhane ve yatakhane bölümlerinin kontrol altında tutulması.  Gelişmiş güvenlik sistemleri sayesinde şantiye içinde istenilen tüm bölümler kontrol altına alınabiliyor ve kontrolsüz faaliyetlerin önüne geçilebiliyor.

Şantiye sınır koruması: Şantiye alanlarında inşaat için kullanılan değerli ekipmanların yanı sıra bakır gibi son yıllarda değer kazanan temel malzemeler de bulunmaktadır. Bu ekipmanların güvenliğini sağlamak için çeşitli önlemler alınmalı ve şantiye bölgesine izinsiz yada yanlışlıkla giriş yapan kişilere ya da çocukların girişine engel olunmalıdır. İzinsiz girişin ilk aşaması şantiye sınırının korunmasıdır. Uzaktan video hizmetleri sayesinde belirlenen sınırların ihlali video analiz algoritmaları kullanılarak otomatik olarak izleme merkezinde operatörlerin önüne düşecektir. Operatörlerin uzaktan sesli ikazda bulunması durumunda sınır ihlali yapanların hemen her zaman uzaklaştırılması mümkün olmaktadır.

Sadece video kayıt değil, olaya müdahale: Eğer kişiler uzaklaşmazsa, video izleme operatörleri hemen özel güvenlik ya da kolluk kuvvetlere haber vererek olaya hemen müdahele edilmesini sağlayacaklardır. Eskiden sadece video kayıt etmek için kullanılan video sistemleri, artık olaylara anında müdahele imkanı getiriyor.

Mobil video izleme sistemleri: Taşınabilir video sistemleri kısa zamanda  kuruluyor ve şantiye güvenliği için anında uzaktan izleme imkanı sunuyor.  İşyeri ve çalışan güvenliği açısından son derece önemli olan bu yatırım sayesinde işveren, eğitim verdiği birçok konuyu takip etme, denetleme imkanına kavuşuyor. İşçi yüksekte çalışırken gerekli ekipmanları kullanıyor mu, saha içinde baret takıyor mu, yemekhane kurallarına uyuyor mu, sahaya yabancıların girişi takip ediliyor mu? gibi birçok soru ve sorun yapılacak güvenlik yatırımı ile minimize edilebiliyor. Bu da işverene maddi manevi kazanç sağlıyor.

İş makinalarına okuyucu entegrasyonu:  İnşaat alanında kullanılan iş makinaları eğitim almış yetkili kişiler tarafından kullanılıyor olması hem can güvenliği artırılması hem de inşaat firmasının sorumluluklarının azaltılması için önem taşımaktadır. Araçlara kurulacak okuyucular sayesinde bu araçların sadece yetkisi olan kişiler tarafından kullanıldığının kontrol edilmesi ve gerektiğinde hangi aracın, ne zaman, kim tarafından kullanıldığının raporunun çıkarılması mümkün olacaktır.

Mobil kayıt cihazları: Araçlara kurulacak mobil kayıt cihazları ve kameralarla, yapılan tüm çalışmaların video kaydı tutulacak ve gerektiğinde hem çalışanların kurallara uymasının kontrolü yapılabilecek hem de gerektiğinde bu görüntüler delil olarak kullanılabilecektir.

Elektromekanik anahtar sistemleri: Şantiye alanlarında bir çok bölge, daha üst düzey bir teknoloji için gereken altyapının hazır olmaması sebebiyle, genelde anahtarlı kilitlerle korunmaktadır. Ancak anahtarların doğru kişilerce kullanılıp kullanılmadığı takip edilememektedir. Bir başka sorun da kaybolan bir anahtar sebebiyle kilitlerin değiştirilmesi gibi masraflar yapılmasıdır. Bu sorunları çözmek için elektromekanik anahtar sistemleri kullanılmalıdır. Bu sistemler sayesinde anahtarlara istenilen yetkiler verilebilir ya da yetkiler geri alınabilir. Bir anahtar kaybolduğunda kilitleri değiştirmek yerine sadece anahtarı sistemde pasif duruma getirmek yeterli olacaktır.