Saraçoğlu mahallesi metruk halinden kurtuluyor!
Saraçoğlu mahallesi metruk halinden kurtuluyor. Yeni projede 120 konut, 304 ofis-iş yeri (ticari ünite) olmak üzere toplamda 429 bağımsız bölüm bulunuyor.
Sözcü Gazetesi köşe yazarı Çiğdem Toker, bugünkü köşesinde, Ankara Saraçoğlu Mahallesi'ndeki kentsel dönüşümü kaleme aldı.
İşte Çiğdem Toker'in 'Saraçoğlu Mahallesinde tarihi belge' başlıklı yazısı...
Cumhuriyet'in ilk toplu konut projesi Saraçoğlu mahallesi, SİT alanıdır. Yasal koruma altında.
Ranta açma niyetiyle, önce “riskli alan” bahanesine konu edilen Saraçoğlu, bahane yargıdan dönünce boşaltıldı.
Şimdi yargıdaki davaların sonucu beklenmeden “restorasyon” çalışması yapılıyor. Emlak GYO ihalesini kazanan Güryapı'nın makineleri çalışırken şöyle bir pankart asıldı:
“Saraçoğlu mahallesi metruk halinden kurtuluyor.”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tescilli yapıların, 210 anıt ağacın tamamını koruyacaklarını açıklıyor.
“Yeni projede 120 konut, 304 ofis-iş yeri (ticari ünite) olmak üzere toplamda 429 bağımsız bölüm bulunuyor. (…) Ankara'nın mahalle dokusunun yaşatılacağı, yeşil yolları, çocuk parkları, göleti, yürüyüş parkurları, meydanı, kütüphanesi, restoranı, otel ve ticari alanlarıyla 7 gün 24 saat canlı kalacak, Ankara'da yaşayanların ve Ankara'ya gelen vatandaşlarımızın kaliteli vakit geçireceği yemyeşil bir yaşam merkezini başkentimize kazandıracağız.”
Kurum'un sözleri; bölgede taşınmazların, sermayenin el değiştireceğine ve yoğun bir ticari faaliyet başlayacağına işaret ediyor. Bu değişimde Saraçoğlu “yemyeşil bir yaşam merkezi” olarak kalır mı?
BELEDİYELERİN ROLÜ NE?
Bu projede Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Çankaya Belediyesi'nin rolü ne olacak? Bakanlık ile bir anlaşma mı yapıldı? Halka bir açıklama yapılacak mı? Bugün Saraçoğlu mahallesi ile ilgili tarihi bir belgeden söz edeceğim.
Üç ay önce vefat eden Çankaya Belediyesi'nin eski başkanı Doğan Taşdelen'den dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e yazılmış bir mektup. Tarih, 17 Mayıs 1994.
(Kaynak: Mimar Zeynep Tanrıverdi'nin Yüksek Lisans Tezi)
TAŞDELEN'İN HASSASİYETİ
Merhum Taşdelen'in mektubu yazma nedeni şu:
O tarihte Tansu Çiller başbakan. Kamu lojmanlarını satmak üzere bir kanun çıkarılmış. Kanuna son dakika öyle bir madde eklenmiş ki, Saraçoğlu hakkındaki SİT kararını kaldırıyor. Oradaki her ev ayrı ayrı tarihi eser. Çınar ve kestane ağaçları tescilli. Doğan Taşdelen, Saraçoğlu'nun tarihini anlatmakla başlıyor Demirel'e yazdığı mektuba.
- Saraçoğlu'nun Cumhuriyet'in ilk lojman uygulaması olduğunu,
- Devlet eliyle Türk evi mimarisi özellikleri taşıyacak biçimde zamanın tanınmış mimarı Prof. Dr. Paul Bonatz'a yaptırıldığı,
- Konutların her birinin eski eser olarak tescil edildiğini,
- Her türlü uygulama için izin alınması gerektiğini.
“TBMM SİT KARARINI NASIL KALDIRABİLİR”
Bugüne ışık tutan can alıcı ifade şu:
“Hakkında koruma kararı verilmiş bu varlıklarımızın, bir geçici kanun maddesi ile karanlığa gömülmesine şiddetle karşı çıkıyoruz. Bir SİT kararı nasıl olur da TBMM tarafından kaldırılabilir; anlamakta güçlük çekiyoruz.”
Taşdelen'in mektuptaki sorularına gelelim:
- SİT kararını kaldırmaya neden gerek duyuldu? Bu bölgenin yoğun ve yüksek yapılaşmaya imkan verilmesi için mi?
- Bu mahalle tümüyle Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Namık Kemal Ortaokulu ve çınar ağaçlarıyla birlikte yok mu edilecek?
- Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü geçici madde ile kendisine verilen yetkiyi nasıl kullanacak?
- Nasıl bir imar planı yapacak?
Doğan Taşdelen: Biz üstlenelim
Doğan Taşdelen üç sayfalık mektubunun sonunda Saraçoğlu mahallesine SİT kararı kaldırılmadan “sosyal ve kültürel faaliyetler alanında işlevsel bir düzenleme getirilebileceğini” vurguluyor, yetkinin Çankaya Belediyesi'ne verilmesi halinde bu çalışmayı yapmaya talip oluyor. Ve çarpıcı bir finalle bitiriyor:
“Geleneksel Anadolu mimarisinin yaşatılması çerçevesinde modern kent anlayışıyla planlanan ve devlet eliyle gerçekleştirilen Saraçoğlu Mahallesi'nin korunarak geleceğe aktarılmasını engelleyecek ve bu örneği yok edecek anlayışta hazırlanan geçici 1. maddenin yüksek makamınızca onaylanmamasını arz ederiz.”
Demirel, Taşdelen'in talebini uygun görerek o düzenlemeyi veto ediyor.
26 yıl sonra bugün, yerel yönetimlerin Saraçoğlu için nasıl bir yol izleyeceğini bilmek hakkımız değil mi?
