Şevki Vanlı kimdir?

Şevki Vanlı kimdir?

Şevki Vanlı, 1926 yılında Konya'da doğdu. Yapıda işlevin getirdiği sınırları aşarak, biçimi öne alan, uluslararası ve yerel mimarlık tutumlarını biçim aracılığıyla bütünleştirmeyi hedefleyen bir mimarlık anlayışı içindedir.

Mimarlık öğrenimini Floransa Üniversitesi Mimarlık Fakültesi'nde yapan Vanlı, 1954'te Ankara'da kendi bürosunu kurmuş ve serbest mimar olarak çalışmaya başlamıştır. 

1956-62 arasında Forum dergisi kadrosunda görev almış; 1959-60 döneminde TMMOB Mimarlar Odası genel sekreterliği görevinde bulunmuştur. 1969'da OR-AN Toplu Konut Girişimi'nin kuruluşuna katılan Vanlı, 1974'e değin bu girişimin yönetiminde yer almış; 1974'te bir yıl süreyle İmar ve İskân Bakanlığı'nın danışmanlığını yapmış, 

1986'da Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı'nı kurmuştur. Mimarlık çalışmalarında 1954-64 arasındaki ilk on yıllık dönemi bir deneyim evresi olarak nitelendiren Vanlı'nın bu yıllar içinde uygulanmış başlıca projeleri konut ağırlıklıdır. Bunlar arasında, Ankara'da Aksoy Apartmanı (1954), Cinnah Caddesi'nde apartman (1959), her ikisi de birer kooperatif olan Etlik (1955) ve Küçükesat (1956) Apartman Blokları sayılabilir. 1958'de EÜ Kampusu'nu (Tuğrul Akçora ile) tasarlayan Vanlı, 1958'de  Adana  Devlet Hastanesi projesini gerçekleştirmiştir. 1964'te Türker Evi (Adana) ile başlayan süreç, uluslararası ve yerel mimarlık anlayışları arasında bir arayış ve kişisel bir tutum oluşturma dönemidir. 

Gerek Türker Evi'nde gerek daha sonra Ersen Gömleksizoğlu ile gerçekleştirdiği TC Merkez Bankası Bursa Şubesi (1965) ve MSB Tandoğan Öğrenci Yurdu (1966, Ankara) yapılarında ana kurgu dil arayışı üzerine kurulmaktadır. 1969'da  Ankara  için ilk uydu-kent denemelerinden sayılan OR-AN Yerleşimi projesine başlayan Vanlı daha sonra aynı yerleşim alanı içinde birçok proje gerçekleştirmiştir. Bunlar arasında, İkizevler (1978; Can Aynagöz ile), Şevki Vanlı Mimarlık Bürosu Binası (1986) ve Oran'da apartman (1992) sayılabilir.

Türkiye dışında da proje ve uygulamalar gerçekleştiren Vanlı, 1981-82'de TC Trablusgarp Büyükelçiliği Kançılarya Binası'nı (Libya), 1983-86 arasında Cezayir Ulusal Kültür Merkezi'ni projelendirmiştir. 1986'dan başlayarak yeniden Türkiye'deki projelere öncelik vermiş; Ankara'da 1987'de Soyut İnşaat Genel Merkezi'ni, 1988'de İhracatçılar Birliği Gölbaşı Tesisleri'ni, 1989-90 arasında kurduğu mimarlık vakfının kaynağı olacağı öngörülen Ankara Golf Kulübü bünyesindeki Spor Tesisleri ve Otel'i gerçekleştirmiştir.

Forum, Arkitekt ve Mimarlık gibi dergilerde yazıları yayımlanan ve Frank Lloyd Wright-İnsana Dönüş (1959) adlı bir kitabı bulunan Vanlı, vakfı aracılığıyla da çok sayıda mimarlık yayını gerçekleştirmiş; Mimarlar Odası'nın Ulusal Mimarlık Ödülleri kapsamında 1988'de Yapı Dalı Ödülü'nü, 1992'de de Büyük Ödül'ü kazanmıştır.