Site ve apartman aidatları yüzde 30 yükseldi!

Site ve apartman giderleri için daire başına ödenen ücretler yüzde 20 ile yüzde 30 arasında yükseldi. Bu durum mesken sakinlerini rahatsız etti. Her ne kadar gıdanın gölgesinde kalsa da aidat zamları da cep yakıyor! Özellikle toplu konutlarda, sitelerde yasayanlar, yükselen fiyatlardan daha çok rahatsız. “Kira verir gibi aidat ödüyoruz.” diyorlar.

Konut yönetmeliğindeki adıyla avans zamları, tazeliğini daima koruyan bir konu aslında. Nasıl ev sahipleri her yıl kira artısı yapıyorsa, yöneticiler de konut avanslarında benzer bir uygulamaya gidiyor; apartman yahut site giderleri için daire başına ödenecek paranın miktarını senede bir defa da olsa yükseltiyor. Küçük binalar için ödenen miktar fazla değil. Bu yüzden böyle yerlerde oturanlar daha şanslı. Mesela 6-8 dairelik 4 ya da 5 katlı apartmanlarda aylık en fazla 20-50 TL civarında bir avans toplanıyor. Çünkü alınan hizmet asgari seviyede. Haftada bir apartman temizleniyor, belki akşamları çöpler almıyor. Fakat toplu konutlarda durum farklı. Sitelerin, sakinlerine sunduğu hizmet arttıkça aidat için istedikleri para da aynı oranla yükseliyor. Ne var ki yöneticilerin gelir-gider dengesini temin etmek adına yaptıkları zamlar insanların aklına yatmıyor. Bu da ‘Toplanan paralar nereye gidiyor?” sorusunu beraberinde getiriyor.

Öyle ki bazı duyarlı kişiler internet üzerindeki forumlarda söz konusu sorunun cevabını arıyor. Hukukçular ve yöneticilerle diyaloga giriyor... Hatta daha önceki yıllarda, toplu konutların çoğunlukta olduğu İstanbul Kaya-şehir sakinleri benzer şikâyetlerini dile getirip birlikte hareket etmelerini sağlayacak bir mecrada buluşmuşlar. Bu sitede mevzu olan konulardan biri de insanların aidata ödedikleri paralar. Verdiğinin karşılığını görememekten yakınıyor çoğu kişi. Sitedeki tepkilerin haklılığını Kayaşehir 5. Etap’ta oturan Ali Karadeniz’den dinliyoruz. Bu yıl yine aidatlarına yüzde 19 zam yapıldığını dile getiren Karadeniz,

“Maaşlarımıza zam olmazken aidatları zamlı ödemek ev ekonomisini zorluyor.” diyor. Karadeniz, aylık 100 lira aidat ödüyor. Yapılan işin sadece haftada bir temizlik ve akşamları çöp almak olduğunu belirtiyor. Verilen hizmeti yetersiz gördüğü için ödediği miktarı çok buluyor. Yönetimde sözleri geçmediği için ellerinden bir şey gelmediğini anlatıyor. Çünkü  TOKİ  tarafından yapılan bu gibi sitelerde konutların idaresi genelde inşaatı yapan firmalara ait oluyor. Tapu miktarı çoğunluğu kimdeyse söz sahibi o yani. Kayasehir gibi toplu konut şehirlerinde ise mesken sahipleri, daha borçlu oldukları için, tapu sahibi gözükmüyor. Bu da yönetim kararlarında onların değil, daha çok şirketlerin etkili olduğu anlamına geliyor. Konut yönetmeliğine göre, tapu çoğunluğunu sağlayan tarafın kararlarının baz alınması gerekiyor. Diğer taraftan bazı yüksek katlı binalar ve siteler de kendilerini rezidans gösterip aidatları yüksek tutuyor. Burada apartman sakininin idareyi takip etmesi ve konut yönetmeliğini iyi bilmesi gerekiyor. Gerekirse dava bile açmalı. Yeri gelmişken değinmekte fayda var: Yönetimin en küçük birimi olarak kabul edilen apartman ve site idareleri de yolsuzluğa müsait yerler. Bazen cebini doldurmak isteyen konut yöneticileri çıkabiliyor. Bu tip yöneticiler, fatura şişirme, yapılan isten komisyon alma, kişisel giderlerini apartman gideri şeklinde faturalama gibi hilelere başvurabiliyor.

Büyük siteler büyük giderlere sahip

Büyük ölçekli yapılarda sorun bunlardan daha farklı. Dairenizin metrekaresi ve oturduğunuz yerden aldığınız hizmetin kalitesi arttıkça verilen avans da çek oluyor. İstanbul'da yakıt hariç 300 lira ile 2 bin lira arasında aidatı olan yerleşim yerleri mevcut. Kiralarla yansan bu fiyatlar, Rcidin adındaki bir araştırma şirketinin yaptığı “Konut Projeleri Aidat Değerleri’ne göre, en yüksek aidatı olan konutun bir metrekareye düşen avans miktarı 18,83 TL Bu fiyatlar ev sahiplerini de kiracı-lan da zorluyor. Hatta inşaat şirketleri ev sanşlarında böyle aidatları olan dairelerin ödemelerine kolaylık getiriyor.

Örneğin, site içindeki bir dükkân ya da sosyal alanın kira gelirini idari yönetime hibe ederek vatandaştan düşük avans toplanmasını sağlıyor.

Zikredilen giderleri apartman ve sitelere dışarıdan yöneticilik hizmeti veren Deniz Akdeniz’den öğreniyoruz. İnsan kaynaklan direktörlüğünden emekli olan Aydeniz, yöneticiliğe başlamış. Bu esnada konut sakinlerinin oturdukları binalarla ilgili sorulan olduğunu fark etmiş. Onların meraklarını giderecek bir site kurmuş: “apartmansakinleri.com”. Burada insanların yaşam alanlarına dair meraklanın gönüllü olarak cevaplıyor. Yaptığı işi ‘mikro yönetim danışmanlığı’ olarak tanımlayan Aydeniz, her gün en az 100 kişinin siteyi ziyaret ettiğini dile getiriyor. Merak edilen şeylerin yüzde 65’inin ise apartman giderleri olduğunu söylüyor. Kısacası insanlar daire başına verdikleri avansın nasıl harcandığını öğrenmek istiyor.

Cevabı şöyle: Kapıcı ve varsa diğer görevlilerin maaşları (güvenlik, yönetici gibi), SGK primleri, kıdem tazminatı fonu, asansör bakımı, ortak elektrik ve su faturaları, temizlik malzemesi, öngörülemeyen giderler (ampul değişimi, kırılan camın değişimi, bozulan şeylerin tamiri gibi) ve teknik ekipmanların bakım sözleşmeleri giderleri sabit giderler arasında. Toplu konutlarda icralık durumlar için avukat ve noter işlemi ücreti de önceden belirlenir ve havuzda durması için toplanır. Yıl sonunda sabit avanstan geriye kalan para hane sahiplerine iade edilir. Aydeniz, büyük ölçekli yapılarda tüm bunlara havuz, peyzaj, bahçe bakımı, spor salonu hizmeti gibi daha çoğalarak devam eden pek çok giderin eklendiğini ifade ediyor. Bazı yerlerde SPA, günlük temizlik servisi, kuru temizleme, kreş, evcil hayvan bakımı da giderlere dâhil. Aydeniz, bu yüzden vatandaşa şunu hatırlatıyor: “Havuzu ve sosyal faaliyet alanı çok olan sitelerde oturmak istiyorsanız vereceğiniz avansı göz önünde tutmanız gerekiyor.” Apartman Aidatları Yönetmeliğine göre, “Ben bu hizmetlerden yararlanmıyorum” diyerek ödeme yapmama gibi bir hakkımız bulunmuyor çünkü. Hatta ödemediğimizde, yüzde 5 faizle vermemiz gerekiyor avansı. Asıl işi zora sokan şey şu: Ödenmeyen aidat karşısında yöneticinin dava açıp oturduğu meskenin devrini isteme gibi bir hakkı bile mevcut. Dairenizin boş olması da aidattan muaf olmanızı sağlamıyor. Ancak tüm bunlara rağmen avans fazlalığından şikâyetçi iseniz avans kararının verildiği toplantı tarihinden sonraki 30 gün içinde sulh hukuk mahkemesine itiraz etme hakkınız var. 

BU SENEKİ ZAMMIN NEDENİ ASGARİ ÜCRETLER

Yerleşim yeri aidatlarına zam gelmesinin bu seneki en önemli nedeni asgari ücretler oldu. Asgari ücretin 1300 liraya çıkmasıyla beraber, site ve apartman işçilerinin de alması gereken maaşlar arttı. Kapıcı, bahçıvan ve diğer konut işçileri asgari ücrete tabi çünkü. Onların maaşı toplanan avanslardan temin edildiği için yöneticiler aidatlara zam yapmayı tercih etti.

YÖNETİCİLER ÇOK MU MAAŞ ALIYOR?

Konut aidatlarının çok olması çoğu zaman yöneticilerin çok maaş aldığını düşündürtüyor apartman sakinlerine. Kendisi de yöneticilik yapan mikro yönetim danışmanı Deniz Aydenız, “Yöneticiye verilecek maaşın belirlenmesi kat maliklerine ait bir karardır. Asgari ücreti aşmaması gerekir.” diyor ve ekliyor: “Eğer fazla maaş söz konusu ise bunun nedenleri araştırılıp ispat edilmeli ve yapılan usulsüzlük varsa önüne geçilmeli. Bu da yine kat maliklerinin elinde olan bir durum.”

Aksiyon