Suriyeliler Türkiye’de 5 bin şirket kurdu!

Suriyeli işadamlarının Türkiye’de yatırım iştahı hız kesmiyor. 5 yıldan fazla süren savaşın biteceğinden umudunu kesen Suriyeliler, Türkiye’de 5 bin şirket kurarak Almanları bile solladı. Yaptıkları yatırım milyar liraya koşuyor

İç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyeliler 5.5 yıldır Türkiye’nin gündeminden inmiyor. Bugüne kadar sınır kentlerinde kurulan mülteci kampları, kamplar için yapılan harcamaların milyar dolarları aşması, Avrupa vatandaşı olmak amacıyla Ege’deki adalara geçerken hayatlarını kaybetmeleri, büyük şehirlerde dilencilik yapmaları, sigortasız hatta üç kuruşa çalıştırılmaları ve güvenlik sorunlarıyla gündemde olan Suriyeliler, sonunda kurdukları şirketlerle de gündeme oturdu. İç savaşın biteceğinden umudunu kesen Suriyeli işadamları Türkiye’de 5 yılda 5 bine yakın şirket kurdu. Başta kendi vatandaşları olmak üzere binlerce Türk vatandaşına da iş imkanı sağlayan Suriyeli girişimcilerin yaptıkları yatırım miktarı da 1 milyar liraya yaklaştı.

Yılda 1500 şirket

Suriyeli işadamları savaşın patlak verdiği yıl olan 2011’de Türkiye’de sadece 81 şirket kurmuştu. 

Bu şirketler yıllar içinde çoğalarak 2016 yılı ağustos ayına kadar 4 bin 843’e ulaştı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerine göre Suriyeliler 2012’de 165, 2013’te 489, 2014’te 1257, 2015’te 1599 ve 2016’nın ilk 8 ayında 1252 şirket kurdu. 

Yarısı Suriyeli

Suriyeli patronların yatırım iştahı hız kesmeden devam ediyor. Şirket sayısının yıl sonuna kadar toplamda 5 bini aşması bekleniyor. 2016’nın ilk 8 ayında yabancı sermayeli 3 bin 123 adet anonim ve limited şirket kuruldu. 

Bu şirketlerin 1252 tanesini Suriye sermayeli şirketler oluşturdu. Bu dönemde kurulan yabancı şirketlerin yüzde 40’ını Suriyeli şirketler oluşturdu.

2016’nın ilk 8 ayında toplam 692.6 milyon lira sermayeli yabancı şirket kuruldu. Bu dönemde kurulan yabancı sermayeli şirketler arasında Suriye menşeili olanların sermaye toplamı 176.3 milyon lira olarak gerçekleşti. 

Sermaye akıyor

Böylece 8 ayda gelen toplam yabancı sermaye içinde Suriyeli şirketlerin payı 4’te 1’e ulaştı. Suriye’den 5 yılda şirket sermayesi olarak gelen para miktarı da 708 milyon lirayı aştı. 

Açık arayla önde

Kurulan şirket sıralamasında Suriyeli girişimciler, 2015’te olduğu gibi 2016’nın ilk 8 ayında da açık ara lider oldu. Suriyeli 1252 şirketi Iraklılar 203, Almanlar ve İranlılar 196’şar ve Suudi arabistanlılar 123 şirketle izledi. 

Önce büyük iller

Suriyeli patronlar iş kurarken sanayi ve ticaretin nabzının attığı büyük şirketleri öncelikle tercih etti. Yılın ilk 8 ayında İstanbul’da 624, Gaziantep’te 183, Mersin’de 161, Hatay’da 103 ve Bursa’da 61 adet Suriye sermayeli şirket kuruldu.

İnşaat ve emlakçılık ilk sırada

Suriyelilerin kurdukları şirketlerin başında inşaat ve emlakçılık geliyor. Lokantacılık, danışmanlık, seyahat acentesi, toptan ve perakende ticaret de en çok ilgi gören iş kolları arasında. İnşaat malzemesi, kerestecilik, sıhhi tesisat, tekstil, konfeksiyon, hırdavat, boya, cam, meyve ve sebze ticareti, otomotiv ticareti de en çok rağbet edilen iş alanları arasında yer alıyor.

‘Suriye Masası 4 koldan çalışıyor’

Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık 

“Odamıza kayıt olan Suriye uyruklu firma sayısındaki hızlı artışın neticesinde bu üyelerimize hizmet verecek bir birim oluşturduk. Kazan-kazan prensibiyle onları doğru yönlendirmek adına GTO bünyesinde bir Suriye Masası oluşturduk. Nisanda faaliyete başlayan birimde bir Suriye vatandaşı istihdam ediyoruz. Masamız faaliyetlerine başladığından bu yana firmalarla birebir iletişim halinde. Şu an Suriyeli firmalar için İş Türkçesi eğitimlerimiz devam ediyor. Suriye Masası Geçen ay, UNHCR ve Çalışma Bakanlığı işbirliğinde düzenlediği seminer ile Suriyelilerin çalışma izinlerine yönelik uygulamayı uzmanlar tarafından hem Türk, hem Suriyeli işverenlere anlattı. Yeni iş alanlarının yaratılmasına yönelik bir fizibilite projemiz devam ediyor. Mesleki eğitim projelerimiz var, bunların altyapısını da tamamlamak üzereyiz. Önümüzdeki dönemde gerçekleştireceğimiz bir araştırma ile de üye firmaların ihtiyaçlarını ve mevcut durumlarını tespit etmeye çalışacağız. Tek amacımız Türk işveren ile Suriyeli işveren ya da Türk çalışan ile Suriyeli çalışan arasında çalışma barışının bozulmadan, şehir ve ülke ekonomisine katma değer yaratacak bir ortama katkı sağlayabilmek.”

‘Mersin’i tercih ediyorlar çünkü...’ 

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Şerafettin Aşut 

“Mersin ilk sekiz ayda Türkiye genelinde yeni açılan firma sayısına göre yüzde 2.2’lik payla 7’nci sırada yer aldı. Mersin kurulan yabancı sermayeli şirket sıralamasında İstanbul ve Gaziantep’ten sonra yüzde 6.4’lük pay ile üçüncü oldu. Odamıza kayıtlı yabancı sermayeli şirket sayısı ağustos sonu itibariyle 1600’ü geçti. Türkiye genelinde yabancı sermayeli şirket sayısı mevcut durumunu korurken Mersin yüzde 2’lik artış gösterdi. Bunda Mersin’in yüzünü dış ticarete çevirmiş bir liman kenti olması önemli rol oynadı. Yabancı sermayeli şirket sayısının artışında Suriyeli şirketlerin ciddi bir pay aldığı da söylenebilir. Suriyeli şirketler geçmişten gelen ticari yakınlığımız ve buradan daha önce çalıştıkları pazarlara ulaşabilme imkanı nedeniyle kentimize yatırımı tercih ediyor. Ağırlıklı olarak gıda, toptan ve perakende ticaret, depoculuk, telekomünikasyon hizmetleri ile inşaat sektörlerinde yatırım yapıyorlar. Bunların sermaye şirketleri olması nedeniyle kent ekonomisine katkıları da ciddi ölçülere ulaştı. Şirketlerin istihdam yaratması da ayrıca önemli. Küçük esnaf düzeyinde bazı sorunlar yaşansa da bu sorunların da en aza indirilmesi adına çalışmalar sürdürülüyor.” 

 
Şirket sayısı 4.843 oldu

Yıllar    Şirket sayısı

2011    81

2012    165

2013    489

2014    1.257

2015    1.599

2016/8 ay    1.252

TOPLAM    4.843

708.2 milyon lira sermaye getirdiler

Yıl    Yatırım tutarı      (Milyon TL)

2011    4.7

2012    22.5

2013    74.8

2014    196.4

2015    233.5

2015/8 ay    176.3

TOPLAM    708.2

Alman şirketleri  bile solladılar

Ülke  - Şirket sayısı    2016/8 ay

Suriye    1252

Irak    203

Almanya    196

İran    196

S. Arabistan    123

Tercihte 5 il öne çıkıyor

İl   - Şirket sayısı

İstanbul    624

Gaziantep    183

Mersin    161

Hatay    103

Bursa    61

Şanlıurfa    24

Yalova    14

Antalya    14

Ankara    11

Sakarya    9

Adana    7

Konya    6

Kilis     5

Kocaeli    4

Muğla    4

Trabzon    4

İzmir    3

Kahramanmaraş    3

Aydın    2

Osmaniye    2

Aksaray    1

Balıkesir    1

Diyarbakır    1

Düzce    1

Kayseri    1

Malatya    1

Mardin    1

Van    1

Milliyet

Haber Habertürk'te şöyle yer aldı

Kurulan şirket ve kooperatif sayısı bu yılın ocak-ağustos döneminde 44 bin 896 olarak gerçekleşti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), ağustos ayına ilişkin kurulan ve kapanan şirket istatistiklerini açıkladı. Geçen ay kurulan 337 yabancı ortak sermayeli şirketin 150'si Suriyeli

Ağustosta kurulan şirket sayısı, bir önceki aya göre yüzde 44,51, gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 59,56 ve kooperatif sayısı yüzde 47,62 arttı. Kapanan şirketler bir önceki aya göre yüzde 15,82, gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 0,35 ve kapanan kooperatif sayısı yüzde 6,67 artış kaydetti. Böylece ağustosta 4 bin 471 şirket kuruldu, 593 şirket kapandı.

Geçen yılın aynı ayına göre kurulan şirket sayısı ağustosta yüzde 10,22 ve kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 4,32 azalırken, kurulan kooperatif sayısında yüzde 31,91 artış meydana geldi. Bu dönemde kapanan şirket sayısı yüzde 7,92, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 10,66 ve kapanan kooperatif sayısı yüzde 17,24 azaldı.

TUNCELİ'DE HİÇ ŞİRKET KURULMADI

Ağustosta kurulan toplam 4 bin 533 şirket ve kooperatifin yüzde 80,85'i limited şirketlerden, yüzde 17,78'i anonim şirketlerden, yüzde 1,37'si ise kooperatiflerden oluştu. Şirket ve kooperatiflerin yüzde 38,05'i İstanbul, yüzde 11,85'i Ankara, yüzde 6,55'i de İzmir'de kuruldu. Ağustos'ta Tunceli'de şirket kuruluşu gerçekleşmedi.

SERMAYE DAĞILIMI

Kurulan şirket ve kooperatif sayısı, bu yılın ocak-ağustos döneminde 44 bin 896'yı buldu. Bu dönemde kurulan toplam 35 bin 740 limited şirket, sermayenin yüzde 35,94'ünü, 8 bin 597 anonim şirket ise sermayenin yüzde 64,05'ini oluşturdu. Ağustosta kurulan şirket sermayelerinin toplamı temmuza göre yüzde 5,60 arttı.

Bu dönemde kurulan toplam şirket ve kooperatiflerin bin 391'i toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 864'ü inşaat, 574'ü imalat sektöründe yer aldı. Kurulan gerçek kişi ticari işletmelerinin ise 889'u toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 841'i inşaat, 285'i de imalat sektöründe faaliyet gösterdi.

Söz konusu ayda kapanan şirket ve kooperatiflerin 186'sı toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 132'si inşaat, 90'ı da imalat sektöründe yer aldı. Kapanan gerçek kişi ticari işletmelerinin 457'sinin toptan ve perakende ticaret, motorlu taşıtların ve motosikletlerin onarımı, 166'sının inşaat, 137'sinin ise imalat sektöründe olduğu görüldü.

Ağustosta kurulan 62 kooperatifin 28'i konut yapı, 9'u sulama, 6'sı işletme oldu. Bu dönemde 549 kooperatif kurulurken, bunların 243'ü konut yapı, 72'si tarımsal kalkınma ve 43'ü motorlu taşıyıcılar kooperatifi olarak faaliyetine başladı.

YABANCI ORTAK SERMAYELİ ŞİRKETLER

Geçen ay kurulan 337 yabancı ortak sermayeli şirketin 150'si Suriye, 26'sı Irak, 27'si İran ortaklı oldu.  Kurulan yabancı ortak sermayeli şirket sayısı bu yılın ocak-ağustos döneminde 3 bin 123'e ulaştı. Bu şirketlerin, bin 252'si Suriye, 203'ü Irak, 196'sı İran ortaklı olarak faaliyete başladı.

Söz konusu dönemde kurulan yabancı ortak sermayeli şirketlerin 423'ü anonim, 2 bin 700'ü limited şirket oldu. Bu şirketlerin 329'u ikamet amaçlı olan veya ikamet amaçlı olmayan binaların inşaatı, 286'sı belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalardaki toptan ticaret ve 212'si gayrimenkul acentelerin sektöründe yer aldı. 

Habertürk