Süryaniler gayrimenkullerine kavuştu!

Mardin’de yaşayan Süryaniler, Hazine’ye devredilen ve bir kısmı Diyanet İşleri Başkanlığı’na tahsis edilen gayrimenkullerini geri aldı. Kilise, manastır ve mezarlıklardan oluşan 50 taşınmazın tapusu Mor Gabriel Manastırı Vakfı'na verildi.

Mor Gabriel Manastırı Vakfı tarafından tapu kayıtlarının kontrolü sırasında tesadüfen fark edilen durum bir yıl süren hukuk sürecinin ardından düzeltildi. 2008'e kadar azınlıkların mülk edinme hakkı bulunmuyordu. Bu nedenle Süryanilere ait taşınmazlar köy tüzel kişiliği adına kayıtlıydı. Köyler ise valilik sınırları içinde yer alıyordu. Ancak Mardin Büyükşehir statüsü kazanınca, köyler tüzel kişiliğini kaybederek mahalle oldu. Yasa gereği köylere ait mallar tasfiye edildi. Mardin Valiliği bünyesindeki Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu, kilise, manastır ve mezarlıkların da yer aldığı taşınmaz malları önce Hazine Müsteşarlığı'na ardından Diyanet İşleri Başkanlığı'na devretti.

Bunun üzerine Süryaniler, hukuk mücadelesi başlattı. Yaklaşık bir yıl sonra mallarına yeniden kavuştu. Taşınmazlar, kanunda yapılan bir değişiklikle, sahiplerine iade edildi. 50 taşınmaza ait tapu Mor Gabriel Manastırı Vakfı’na verildi. Vakıf Başkanı Koryakos Ergün, bölgede kadastro çalışmalarının 2000'li yıllardan sonra yapıldığını, Osmanlı arşivlerinde söz konusu ibadethanelerin tapularının olup olmadığını bilmediklerini söyledi.

Koryakos Ergün, vakıf olarak ilk kez tapu aldıklarını belirterek Amerika’nın Sesi’ne şun açıklamalarda bulundu: ”Daha önce köy tüzel kişiliği adına tapuları vardı ve bunlarda köy muhtarlığı adına kayıtlı olduğu için muhtarlıklarda bulunuyordu. Son düzenlemeden sonra 50 parçanın tapusu vakfımıza, 5 tapu ise Mardin'deki diğer Süryani vakıflarına teslim edildi. Tapuları verilenler arasında Mor Melki Manastırı, Mor Yakup Manastırı, Taş köyünde bulunan Mor Dimet Kilisesi, Mor Loozor Manastırı, Bağlarbaşı’nda bulunan Mor Kuryakos Kilisesi var; tarihi bir yer. Kiliselerin ve manastırların yanında bulunan mezarlıklar da vardır."

Ancak Süryanilerin hukuk mücadelesi bitmedi. Ergün, bazı taşınmazlarla ilgili davaların sürdüğünü ve bazıları için yeni davalar açmaya hazırlandıklarını söyledi.

Ergün, taşınmaz malların iadesinin Süryanilerin geri dönüşünü sağlayabileceğini savunarak “Tapularımızın ilk kez iade edilmesinin, yurt dışında bulunan Süryanilerin dönmesine vesile olacağını düşünüyorum. Tapuların iadesi hem Mardin'de bölgesindeki cemaat mensuplarında hem de yurt dışındaki Süryanilerde büyük sevinç yarattı. Yurt dışında bulunan ve vatan hasreti ile yaşayan on binlerce mensubumuz, doğup büyüdükleri, nikah ve vaftizlerini yaptıkları kiliselerin, manastırların iade edildiğini gördüler. Bu onların Avrupa'dan yeniden topraklarına dönüşü için önemli bir faktör olacaktır. Bu olay aynı zamanda Lozan Anlaşması'ndan doğan azınlık haklarının iadesi anlamına geliyor. Bu mallar, bu ülkenin malıdır, eseridir” dedi.