Tapulu otopark projesinin finansörü İspark olacak!
Kadir Topbaş her mahallede, sokakta 200 metrekareden büyük bir yapıyı belediye olarak satın alıp bunu katlı otoparka çevireceklerini söyledi. Ciddi bir maliyet getirecek çılgın projede finansmanı yaratmada temel dayanak İSPARK görünüyor.
Önce sıcak gelişmeyi aktaralım sonra üzerine bir analiz yapmaya çalışalım.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, 2013 Faaliyet Raporu’nu açıklamak üzere İBB Meclisi’nde kürsüye çıktı ve trafik sorununun da temellerinden birini oluşturan otopark sorununa yönelik projesinden ilk kez söz etti. Topbaş, otopark sorununun çözümü konusunda tüm Türkiye’ye örnek olacak bir çalışma başlatacaklarını söyledi. Sokaklardaki park yoğunluğuna önlem için öncelikle birkaç sokaktan başlayarak 200 metrekareden aşağı olmayacak yapıları satın alıp katlı otoparka dönüştüreceklerini söyleyen Topbaş, şöyle konuştu:
“Sadece o sokaktakilere hizmet edecek bir sisteme doğru gitmek istiyoruz. Bir model olacağına inanıyorum. Kat mülkiyet tapusu gibi araç otopark mülkiyet tapusu çıkararak, orada yaşayan insanlar bir maliyet karşılığında böylece otopark belgesi alacak. İstanbul’da bunu başlatmamız gerekir. Türkiye için de bir modeldir.”
İSPARK halka açılacak
İstanbul’da trafiğin ve sokak aralarında araç yoğunluğunun olduğu bölgeler belli. Başta Mecidiyeköy olmak üzere Şişli, Beyoğlu, Taksim, Bakırköy, Kadıköy, Bağdat Caddesi gibi noktalarda insanlar araçlarını biraz da mecburiyetten gelişigüzel bırakıyorlar ve trafiğin de aksamasına neden oluyorlar. Ancak bu bölgeler gayrimenkul fiyatlarının da en yüksek olduğu bölgeler. Dolayısıyla Belediye açısından buralarda sokak sokak bina alıp sonra bunu katlı otoparaka çevirmek üzere yıkıp yeniden inşa etmek kolay iş değil. Satın alması bir maliyet, yeniden inşası bir başka maliyet. Bu çılgın projenin temel finansman kaynağı İSPARK’ın halka arzı gibi görünüyor. Her ne kadar İSPARK için 4 milyar euro gibi bir piyasa değeri konuşulsa da, analistler İSPARK’ın gerek cirosu gerekse karlılığına bakarak en fazla yarısı kadar yani 2 milyar euro gibi bir ederden söz etmenin daha gerçekçi olacağını vurguluyorlar. Bu çılgın projenin hayata geçmesi için öncelikle İSPARK’ın halka arzı beklenecek.
İlk etapta sağlanacak 400-500 milyon euro gibi bir kaynak ile de her mahallede bir katlı otopark projesi hayat bulabilecek. Aksi takdirde bu proje kağıt üzerinde kalmaya mahkum görünüyor.
Para karşılığı otopark belgesi adil olacak mı?
Kadir Topbaş’ın ipuçlarını verdiği projede, katlı otopark maliyetinin, otoparkın yapılacağı yerde yaşayanlara verilecek otopark belgesi ile paylaşılacağına dair bir ayrıntı var. O kısım eleştiriye oldukça açık bir bölüm. Burada belediyenin vatandaşından mükerrer, hem de iki kere de değil tam dördüncü kere harç alacağını söyleyebiliriz.
Bilindiği üzere, İmar Kanunu’na göre aslında ruhsat alınan yapılarda otopark yapma zorunluluğu var. Ancak yönetmelikte bir açık kapı bırakılmış. O zorunluluktan, parsel büyük değilse, manevra alanı az diye belediyeye bir bedel ödenerek kurtulunabiliyor. Belediye bu parayı “Senin yerine otoparkı ben yapacağım” sözü vererek aldı bugüne kadar. Ancak o otoparklar yapılmadı. Yapılanlar da İSPARK’a devredildi. Yani belediye bu işten iki kere kazançlı çıktı.
İSPARK ekonomik bir değer haline getirilerek ve halka arz edilecek bir büyüklüğe ulaştırılarak üçüncü bir kazanç daha sağlanacak. Bununla yetinilmeyip bir de otopark belgesi ile satın alınacak ve katlı otoparka dönüştürülecek yapıların maliyeti vatandaşlara yıkılırsa tabiri caiz ise bir koyundan 4 post çıkarılmış olacak.
Araç sahipleri zaten akaryakıt üzerindeki vergilerle, motorlu taşıt vergileri ya da sıfır araba alımında uygulanan ÖTV ile yeteri kadar sağılıyor. Yetmezmiş gibi bir de büyük şehirlerde üst üste otopark harcı ile karşı karşıya kalmaları haksız bir durum yaratmıyor mu?
Vatan/Ercan İnan
